Hz. Ömer’in ibret veren adaleti: Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu, Hz. Ömer’in adaletini anlattı

İslam tarihinin en büyük isimlerinden biri olan Hz. Ömer dünyada iken cennetle müjdelenenler olan Aşere-i Mübeşşere’de yer alır. Uzun boylu, gür sesli ve heybetli biri olan Hz. Ömer, Peygember Efendimizin en yakınındaki isimlerden de biridir. İslamiyet için canla başla savaşan bu mübarek isim aynı zamanda adaleti ile bilinir. İşte Hz. Ömer’in adaletini gözler önüne seren o ibretlik olay… Hazreti Ömer adalet konusunda kılı kırk yaran bir halifeydi. Şam valisi, bir camiyi genişletmek için vatandaşın arazisini rızası dışında kamulaştırmış, Halife Ömer buna şiddetle karşı çıkıp arsayı sahibine iade etmiştiHz. Ömer'in halifeliği döneminde Şam valisi olan ve Hz. Peygamber'in (SAV) arkadaşlarından olan Sad b. Ebi Vakkas (RA), bir camiyi genişletmek ister. Bu nedenle de caminin civarındaki arsaları kamulaştırır. Herkes arsasının bedelini alır ve isteyerek arsasını camiye devreder. Ancak Şam'da yaşayan bir Yahudi, camiye bitişik olan arsasını satmak istemez. Vali arsasının değerini fazlasıyla verse de Yahudi vatandaş arsasının kamulaştırılmasına rıza göstermez. Bunun üzerine vali arsaya el koyar ve bedelini adama gönderir.Arsasını kaybeden Yahudi, komşusu olan bir Müslüman'a derdini anlatır. Sızlanır, Bana zulmedildi der. Müslüman vatandaş da kendisine, Medine'ye git. Orada Halife Hz. Ömer var. Derdini anlat. Ömer son derece adildir, elbette seni dinler der. Şamlı Yahudi Medine'nin yolunu tutar. Halifeyi sorar. Vatandaşlar bir hurma ağacının gölgesinde dinlenen halifeyi gösterip İşte halife bu zattır derler. Adam Hz. Ömer'in yanına gider. Derdini anlatır. Hz. Ömer adamı dinler. Sonra bulduğu bir deri parçasının üzerine şu cümleyi yazar: Bilesin ki, ben Nuşirevan'dan daha az adil değilim. Kısa ve özlü bir cümle. Yahudi bu yazıyı alıp ayrılır. Ama yolda giderken de kendi kendine şöyle konuşur: Şam'daki idarecilerin giyim kuşam ve oturdukları yerdeki ihtişam nerede, Medine'deki halifede bulunan tevazu nerede. Şam'dakiler şu mütevazı halifeyi ciddiye alırlar mı? Hiç sanmıyorum.Sonunda Şam'a varır. Valinin huzuruna çıkıp deri parçasını uzatır. Medine'deki halifenin size mesajıdır der. Vali bu cümleyi okuyunca sapsarı kesilir. Uzun müddet başını yerden kaldıramaz. Sonra endişe içinde başını kaldırıp şöyle der: Arsanız size geri verilmiştir. Yahudi vatandaş hayret eder. Şaşırır. Bir tek cümlenin valiyi bu kadar sarsacağını hiç tahmin edememişti. Merak ve dehşet içinde sorar: Lütfen bana bu cümlenin neden sizi bu kadar dehşete düşürdüğünü anlatır mısınız. Şam Valisi Hz. Sad, Bak, sana bu cümlenin hikâyesini anlatayım. O zaman benim neden bu kadar ürperdiğimi anlarsın der.İslam'dan önce ben ve bugün halife olan Hz. Ömer, İran taraflarına ticaret için gittik. Yanımıza 200 deve almıştık. İran'a vardık. Orada cirit oynayan gençleri seyrederken birileri zorla elimizdeki develere el koydular. Çok kalabalık bir çete grubuydu, bir şey yapamadık. Elimizde para da kalmamıştı. Üzgün bir şekilde, geceleyeceğimiz eski bir han bulduk. Hanın sahibine de sıkıntımızı anlattık.Adam bize yardım etti. Sonra da Gidip krala durumunuzu anlatın, o adil bir adamdır, size yardım eder dedi. Biz de kralın huzuruna çıkıp durumu anlattık. Şikâyetimizi bir mütercim krala tercüme etti. Kral Nuşirevan dikkatle dinledikten sonra her birimize birer kese altın verdi ve olayı inceleteceğini söyledi. Bize de, Memleketinize dönün dedi.Biz tekrar hana döndük. Ama doğrusu sonuçtan çok da memnun olmamıştık. Hancı sonucu öğrenince çok üzüldü ve Burada bir hata var. Gelin beraberce gidelim, ben size tercümanlık yapayım dedi. Biz de gittik. Huzura çıktık. Hancı durumu Nuşirevan'a anlattı. Develerimize el koyan kişilerin kıyafetini, halini, olayın geçtiği yeri anlattı. Dikkat ettik, Nuşirevan'ın yüzü sapsarı kesildi.Bir gün önceki mütercimi çağırttı. Ona sorular sordu. Sonra ayağa kalktı, her birimize 2 şer kese altın verdi, Akşama kadar develeriniz gelecek, develeri alın ve sabahleyin burayı terk edin. Ama giderken biriniz doğu kapısından, diğeriniz de batı kapısından çıkın dedi. Bizler de bir şey anlamadan huzurundan çıktık.Akşamleyin 200 devemiz kapıya geldi. Durumu anlamak için hancıya sorduk. Neler oluyor dedik. Hancı şöyle dedi: Sizin develerinize el koyan kişi Nuşirevan'ın büyük oğlu ile veziridir. Bunlar bir çete kurmuşlar. Garibanların mallarına el koyuyorlar. Siz ilk gittiğinizde, mütercim bunu anlamış. Ama sizin sözlerinizi Nuşirevan'a yanlış tercüme etmiş. Böylece kralın oğlunu ve veziri korumuş. Ben sizinle gidip durumu anlatınca Nuşirevan bu oyunu anladı. Ama neden ayrı kapılardan gidin dedi, ben de anlayamadım. Hele yarın olsun anlarız. Hz. Sad, anlatmaya devam ediyor: Ertesi gün ben doğu kapısından çıktım. Kapının çıkışında iki kişinin darağacına asılı olduğunu gördüm. Halk toplanmış seyrediyordu. Sordum Kim bunlar ve suçları ne, diye. Dediler ki, Bunlardan biri Nuşirevan'ın büyük oğlu, diğeri de veziridir. Bunlar, buraya gelen iki Arap'ı soymuşlar. Ceza olarak Nuşirevan ikisini de asarak idam etmiş. Hz. Ömer'in çıktığı kapıda ise bizim şikâyetlerimizi yanlış tercüme ederek kralın oğlunu korumaya çalışan kişinin asılı olduğunu gördük.ARSASINI HİBE ETTİİşte Hz. Ömer senin eline verdiği deri parçasının üzerine, Bilesin ki ben Nuşirevan'dan daha az adil değilim sözüyle bana bunu hatırlatıyor. Halkına zulmedersen seni darağacına çekerim. Senin gözyaşına bakmam, tıpkı Nuşirevan'ın öz oğlunun gözyaşına bakmadığı gibi diyor. Şimdi anladın mı neden benim benzim sarardı.Bu hadiseyi bire bir yaşayan Yahudi vatandaş, hem arsasını hibe etti hem de İslam'a girdi. Fazla söze gerek var mı sizce? Bence hayır. Bir yerlere adam seçerken, birilerine yetki verirken, kul hakkı söz konusu olduğunda, ceza ve mükâfat dağıtırken, acaba Hz. Ömer gibi kılı kırk yarabiliyor muyuz? Sözüm elbette sadece yetkililere değil, herkese ama başta kendi nefsim olmak üzere herkese.