Aşk acısı ve yas tutmak

Terk edilme gibi travmatik bir sonla biten ilişkiden sonra çekilen acının, kişinin kendisine en yakın olan birinin ölümünde duyduğu acıyla aynı olduğu kanıtlanmıştır. Yas sürecinin evreleri de şöyle sıralanır:

1- ŞOK: Bu evrede kişi böyle bir ayrılığın kendi başına geldiğine inanmaz. Bu nedenle sanki ayrılık hiç yokmuş gibi davranır.

2- İSYAN: Art arda sorular sorar: “Beni nasıl bırakır? Bana bunu nasıl yapar? Ben bunları hak edecek ne yaptım?” gibi. Hiçbirinin yanıtını bulamaz.

3- DiRENÇ: Bu dönemde kendisini, “Nasıl olsa hatasını anlayacak ve geri dönecek” diye kandırmaya başlar. Ama dönüş gerçekleşmediği için hayal kırıklığı artar.

4- İNKAR VE YADSIMA: “Hayır beni terk etmedi, kısa bir küslük bu. Eminim hatasını anlayacaktır. Kimse onu benim kadar sevemez, bunu biliyor” gibi cümleler bu evrede kurulur. Bu dönemde kişi sanki hiçbir şey olmamış gibi yaşamına devam etmeye çalışır.

5- PAZARLIK: Kişinin “keşke”li cümleler kurduğu dönemdir. “Keşke şunu yapmasaydım. Keşke gitmesine izin vermeseydim.” gibi. Hatta kişi, “Geri dönerse asla onun istemediği gibi davranmayacağım” demeye de başlar.

6- HESAPLAŞMA: Pazarlık döneminden hemen sonra suçlama biraz da giden tarafa yöneltilir. İlişkide onun yaptığı hatalar bulunmaya çalışılır. “Zaten beni hak etmiyordu” bu dönemin en çok kullanılan cümlesidir.

7- ÖFKE: Hesaplaşmanın ardından ‘iyi’ düşünceler kaybolur ve öfke noktasına gelinir. Artık tek suçlu terk eden kişidir. Öfke, çeşitli cümlelerle dile getirilir. Hatta bazen ona ya da kendine zarar verme şeklinde de ortaya çıkabilir.

8- KABULLENME: Tüm bu aşamalardan sonra artık geri dönüşün olmayacağı görülür. Bu noktada kabullenme evresi başlar. Üzüntü, keder, acı, eksiklik, boşluk, özlem iç içe geçer. Kişi daha dingindir, içine kapanmıştır. Geçmişi öfkeyle değil, olgunlukla anmaktadır.

9- YÜZLEŞME: Bu dönemde geçmişteki ilişkiyle ilgili daha sağlıklı teşhislerde bulunulabilir. Kişi hem kendi hatalarını hem terk edenin hatalarını eşit değerlendirir.

10- UYUM: Bir ilişkinin bıraktığı izi tamamen hafızadan silmek mümkün değildir. Kişi bu dönemde anılarıyla yaşamaya alışır. Kötü şeyleri anımsamak istemez. Ama ilişki varken yaşadığı güzel şeyleri gülümsemeyle anar. Yaşamını yeniden düzenler.

SONUÇ: Ancak sağlıklı bir yas sürecinin ardından kişi tekrar toparlanıp, güçlenip, hayata sağlıklı olarak katılabilir. Hatta acılar, kişiyi olgunlaştırabilir. Yarın, yas sürecinde nelerin yapılması ve nelerin yapılmaması gerektiğini yazacağım.