Darbeyi, kim nasıl kontrol etti?

TBMM’de kurulan 15 Temmuz Darbe Girişimi Araştırma Raporu’na karşı CHP’li üyelerin yazdığı 306 sayfalık “şerh”, “Darbeyi kim yaptı?” sorusuna net bir yanıt veriyor; “15 Temmuz 2016 kanlı darbe girişimini, Fetullah Gülen Cemaati yapmıştır.” CHP’nin şerhinde, uzun yıllar boyunca devlete sızan FETÖ’nün 2002 sonrası AKP ile işbirliği sonucunda devletin tüm kurumlarında etkin hale geldiği anlatılıyor.

FETÖ’nün siyasetçilerle ilişkilerinden de örnekler veriliyor. TBMM raporunda da bu dönem “Paralel Devlet Aşaması” diye adlandırılmıştı. CHP’nin şerhi şöyle bitiyor. “15 Temmuz darbe girişimi öngörülen, önlenemeyen ve sonuçları kullanılan bir Kontrollü darbedir.” Bu cümlede en çok katıldığım, “sonuçları kullanılan” ifadesidir.

Gerçekten FETÖ ve darbe girişimiyle mücadele ilgisiz birçok kesimi kapsadı. Cumhuriyet ve Sözcü gibi gazetelere operasyonlar bunun en çok bilineni. Peki 15 Temmuz öngörülebilir miydi? Bu konuda Albay A. Zeki Üçok gibi uyaranlar vardı ama ciddiye alınmadı.

CHP Milletvekili eski Albay Dursun Çiçek gibi FETÖ’cülerin Genelkurmay’da yüzde 10 olduğunu darbe yapma olasılığına “Buna güler geçerim” diyenler de vardı. Bu konu çok tartışılır.

Önlenmeyen mi, önlenemeyen mi?

Raporun en tartışmalı yeri ise “Kontrollü darbe” ifadesidir. Çoğu bölümlerini beğenerek okuduğum rapor bence “Kontrollü darbe” konusunda en önemli soruya yanıt vermiyor; “Darbeyi kim ve nasıl kontrol altında tuttu?” Raporda darbeyi kontrol mekanizmaları, kontrol altına alınırken kimlerin hangi görevleri nasıl icra ettiği anlatılmıyor.

Eğer kontrollü darbeden söz ediliyorsa, basın açıklamasında olduğu gibi “önlenemeyen” ifadesini değil rapordaki gibi kasıt unsurunu içeren “önlenmeyen” kelimesini kullanılmalıydı. İşte o zaman “Kim bu önlemeyenler?” sorusu gündeme gelirdi. CHP bunda kasıt unsurunu görüyorsa iddiasını mutlaka yargıya da taşımalı bence.

En önemlisi, 16 Temmuz günü saat 03.00 olarak planlanan darbe planı MİT’e gelen ihbar, ardından Müsteşar Hakan Fidan’ın Genelkurmay’a gelişi, Hulusi Akar’ın aldığı önlemlerle panikleyen FETÖ üyelerinin darbe girişimini 15 Temmuz saat 20.30’e çekmelerinin üzerinde fazla durulmuyor.

O an için önlemlerin yetersizliğinden, beceriksizlikten bahsedilebilir, hatta sorumluların görevden alınması istenebilir ama “Kontrollü darbe” sadece o gece halkın verdiği mücadeleye haksızlık olur.