Giriş
Gulik otu olarak biliniyor, kilosu 50 lira! Binbir zahmetle toplanan bitki: Romatizma, şeker ve tansiyona iyi geliyor, yiyen güzelleşiyor
Tunceli'nin yüksek rakımlı dağlarında kendiliğinden yetişen, bölgede ‘gulik’ otu diye isimlendirilen çiriş otu tezgahlardaki yerini aldı. Bu organik şifalı bitki, hem lezzeti hem de şifalı olması sebebiyle vatandaşlardan yoğun talep görüyor. Öte yandan Karların erimesi ve ilkbaharın gelmesiyle doğada kendiliğinden yetişen ve şifa kaynağı olarak bilinen çiriş otu, Erzincan’da pazarcıların geçim kaynağı oluyor. Zengin bitki örtüsü çeşitliliği ve sahip olduğu endemik türler bakımından öne çıkan Erzincan’da, ilkbahar aylarında dağlık alan, orman ve dere kenarlarında kendiliğinden yetişen çiriş otu toplanmaya başlandı.
Vatandaşların küçük çapa ve bıçak yardımıyla kökünden çıkartılan çiriş otu, özenle toplanıp çamur ve diğer otlardan arındırıldıktan sonra pazara ulaştırılıyor. Yörede ‘gulik’ olarak da bilinen çiriş otu bölgede çorba, gözleme ve konservelerde kullanılıyor. Ispanağın tüketildiği şekilde sofralarda yerini alıyor.
Gulik otunun birçok hastalığa şifa olduğunu belirten seyyar organik ürün satıcısı Dursun Özgül, "Yıllardır bu işleri yapıyorum. Doğal ürünler satıyorum. Vatandaşların sağlıklı ürün tüketmesi için, sağlıklarına yarayışlı olması için hep doğal ürün satarım. Doğal fide satarım. Sattığımız bu şifalı otun bir ismi gulik diğer ismi ise çiriştir. Bu çok sağlıklı bir ürün. Romatizma, şeker ve tansiyona iyi geldiğini biliyoruz. Hepsi doğal, hepsi güzel, hepsi organik ürünler. Yiyin güzel yaşam sürün. Yiyin güzelleşin’’ dedi.
Şifalı, lezzetli ve organik oluşundan dolayı sıklıkla tükettiklerini aktaran İbrahim Köse, "Ulusalda çiriş otu olarak bilinen, yöremizde de gulik olarak adlandırdığımız bu ot, birçok derde deva, birçok hastalığa çare olduğu bilinmektedir. Yöremizde de birçok çeşit olarak yemeği yapılmaktadır. Herkese tüketmeleri konusunda tavsiye ediyoruz. Yüksek rakımlı dağlarda zor şartlarda toplanan gulik otu, bahar mevsiminde ortaya çıkmaktadır. Birçok zorlukla toplanan bu bitkinin farklı hastalıklara derman olduğu bilinmektedir" diye konuştu.
Karların erimesi ve ilkbaharın gelmesiyle doğada kendiliğinden yetişen ve şifa kaynağı olarak bilinen çiriş otu, Erzincan’da pazarcıların geçim kaynağı oluyor. Zengin bitki örtüsü çeşitliliği ve sahip olduğu endemik türler bakımından öne çıkan Erzincan’da, ilkbahar aylarında dağlık alan, orman ve dere kenarlarında kendiliğinden yetişen çiriş otu toplanmaya başlandı.
Dağlık ve kayalık arazilerde çiriş otu toplayan vatandaşlar, bıçak yardımıyla kökünden kestikleri bu otları özenle torbalara yerleştirerek sırtlarında evlerine taşıyor.
Bin bir zahmetle toplanan çiriş otlarını çamur ve yabani otlardan temizleyen vatandaşlar, çiriş otunun bir kısmını yemeklerde kullanmak üzere kendilerine ayırırken, ihtiyaç fazlasını da kilogramı 50 liradan satıyor.
YEMEKLERE LEZZET KATIYOR
Yörede "gulik" olarak da adlandırılan ve yemeklere lezzet katan çiriş otundan genellikle çorba, gözleme ve konserve yapılıyor.
Sürekli doğada yetişen bu tür ürünleri toplayıp satarak geçimini sağlayan seyyar satıcı İsa Kurt, bunun gibi dağ ürünlerinin tamamen şifa kaynağı olduğunun altını çizerek, “Çok yararlı bir bitki, özellikle bağırsaklarında sorun yaşayanlar için bire bir şifa kaynağı. Kilo vermek isteyenlerde tercih ediyor. Tamamen doğal yetişiyor. Özellikle hemoroid hastaları doktor doktor gezmesin boşuna. Biz bunu hem kendimizde hem de hastalarda test ettik denedik. Her derde deva ama özellikle basuru olanlar buyursunlar denesinler. Şuan da 30 liradan satıyoruz ama havalar daha da ısınsın bu fiyatlar düşecektir. Şuan yılın ilk ürünleri, az olduğu için fiyat çok gelebilir ama ilerleyen günlerde fiyat düşecektir.
Çeşit çeşit bazı yemeklerde çirişi kullandığını belirten vatandaşlar, “Ben bulduğum zaman hep alıyorum ve çorbasını yapıyorum, kavurmasını yapıyorum, böreğini yapıyorum, ıspanak gibi pırasa gibi kullanıyorum. Hormonlu yemek başka, dağlarda yemek başka. Dağlarda ki kendi halinde biten bir sebzemiz. Her derde deva. Hiç olmazsa köküne ilaç dökülmüyor. Tamamen doğal. Bunu yemesi çok güzel. Bunu yapıp yoğurtla yiyin. Tereyağında yapacaksınız. Kızartması da güzel oluyor. Et yerine bunu alıp yemek lazım. Dağlarda yetişiyor ve hormonsuz doğal bir ürün” ifadelerini kullandı.