Kudüs’ten notlar

Malatya Yeşilyurt Belediye Başkanı Hacı Uğur Polat, aylar önce (12 Eylül), “7 Aralık’ta Kudüs’e gidiyoruz gelir misin?” diye sorduğunda, “olur” demiştim. O zaman hiç kimsenin aklında Trump’ın Kudüs’ü başkent olarak tanıyacağı yoktu.

6 Aralık gecesi ABD Başkanı, Telaviv’deki Büyükelçiliği Kudüs’e taşıyacaklarını resmen açıklarken, biz İstanbul-Telaviv uçağına binmek üzere valizlerimizi hazırlıyorduk. İpek (Çalışlar) evin içinde endişeli dolaşıyordu. “Maillerine bak belki vaz geçmişlerdir” diyor, bu arada akan haberleri izliyor ve bekliyordu.

Uçağa sakin bir şekilde bindik. Kalkıştan hemen önce telefonum çaldı, gazetem Posta’dan arkadaşlar aradılar. “Notlarını bekliyoruz” dediler.

Uçak yarı yarıya dolu. 30 kişilik Yeşilyurt ekibi ve geri kalan çoğunluk ise muhtemelen İsrail vatandaşı. Söylendiğine göre Trump kararı öncesi daha büyük bir uçak tahsis edilmişti. Son andaki iptaller nedeniyle uçak küçülmüş, yolcu sayısı da epeyce azalmıştı.

10 yıl sonra

Kudüs’e 10 yıl önce gelmiştim. Filistin sınırlarına beton duvarlar yeni inşa ediliyordu. Bu 10 yıl boyunca Türkiye İsrail ilişkisi inişli çıkışlı yollar izledi. Filistin sorununa bağlı bir gerilim bu sürecin ana belirleyicisi oldu. 10 yıl öncesinden aklımda kalan tablo, İsrail’de günlük yaşamın sürekli bir tedirginlik üzerinde kurulu olmasıydı.

Telaviv’de bir müze gezerken, müze müdürü şöyle demişti:

“Araplar, Yahudilerden daha fazla çoğalıyorlar. Böyle giderse, onlar İsrail’de çoğunluğu ele geçirecekler...”

Etnik azınlıkların daha çok çocuk sahibi olmasının egemen ulusta yarattığı korku burada da ortaya çıkmıştı. İlginç bir fantezi olarak da kabul edilebilecek bu endişe, geçtiğimiz 10 yılda doğrulanmadı.

İsrailliler, Gazze ve Batı Şeria üzerindeki egemenliklerini sürdürdükleri gibi, İsrail içindeki Araplara da çok fazla imkan tanımadılar. Havaalanında pasaport kuyruğundayız. Rehberimiz kontrollerin uzayabileceğini söyledi. Çoğumuz kolaylıkla geçtik.

Ancak beklendiği gibi aramızdan birkaç kişiyi aldılar ve uzun bir sorgulama faslına tabi tuttular. Bunun da rutin bir uygulama olduğu söylendi.

Havaalanında bekliyoruz. Kudüs’e doğru bir türlü yola çıkamadık. ABD’nin Kudüs’le ilgili kararının gündelik hayat üzerinde, ilk bakışta görünen bir etkisi olduğunu söylemek zor. Kudüs’e doğru yola koyulduk. Şehirde protesto gösterileri olduğunu, dağılan kalabalıklardan anladık.

Bugün Mescid’i Aksa’daki Cuma namazından sonra da gösteriler bekleniyor. Kudüs’te neler gördüğümü, Kudüs’te yaşayan Arapların son karar konusundaki ruh hallerini, üç dinin kutsal kenti Kudüs’ü bir sonraki yazımda sizlerle paylaşabileceğim.