Kanser hakkında en çok sorulan 10 soru
Kanser hakkında en çok merak edilen 10 sorunun cevabını Prof. Dr. Erkan Topuz verdi
Kanserden korunmak için nasıl beslenmeliyim?
CEVAP: Günde en az 3 orta boy meyve, 2 tabak çiğ ya da pişmiş sebze yiyin. Yoğurt, balık, havuç, zerdeçal, kara erik, karnabahar, brokoli, beyaz lahana, küçük kuru fasulye, bezelye, domates, semizotu, yaban mersini, ananas, arnavut biberi, kuşkonmaz, yer elması, kereviz, fesleğen, tarhun, soğan, sarımsak, yeşil kabak, kırmızı turp, elma sirkesi tüketin. Her gün bir avuç ayçekirdeği ve ceviz yiyin.
Hangi sıklıkta mamografi çektirmeliyim?
CEVAP: Ailesinde meme kanseri olanlar en geç 30 yaşından itibaren mamografi çektirmeye başlamalı. Ailede meme kanseri öyküsü yoksa ilk mamografi 35 yaşında çekilmeli. Sorun yoksa ikinci kontrol 40 yaşına ertelenmeli. 40’ından sonra her kadın yılda en az 1 kez mamografi-ultrasonografi yaptırmalı.
Meme kanserinden nasıl korunurum?
CEVAP: Yoğurt, yağsız beyaz peynir, çökelek yiyin. Beta karoten içeren vişne, karpuz, çilek, domates, kara üzüm, karadut ve havuç tüketin. Brokoli, karnabahar, beyaz lahana, kırmızı lahana, kıvırcık salata, semizotu, turp, kereviz, yer elması, bezelye, enginar ve yeşil kabak yiyin. Haftada 1 kere kuru fasulye tüketin. Karahindiba, kuzukulağı, biberiye ve tere yiyin. Günde en az 2 fincan yeşil çay için. Limon, portakal ve mandalina kabuğundan çay yapın. Nar ve nar suyu meme kanserinde tümörü öldürüyor. İçkiden mutlaka uzak durun.
Stres kansere yol açar mı?
CEVAP: Son yıllarda stres kanseri hazırlayıcı bir sebep olarak görülüyor. Özellikle bir yakının sırasız ölümü, beklenmeyen boşanma, parasal sorunlar, iş hayatında çöküş gibi sebepler kanseri açığa çıkarabiliyor. Uzun süreli stres bağışıklık sistemini zayıflatarak uyuyan kanseri tetikleyip uyandırabiliyor.
Kemoterapi nedeniyle dökülen saçlar ne zaman çıkar?
CEVAP: Kemoterapi bittikten sonra saçlar 1 ay içinde çıkmaya başar. 6 aydan sonra da saçlar eskisi gibi taranır hale gelir.
Kemoterapi sırasında nasıl beslenmek gerekir?
CEVAP: Omega 3 yağ asitlerinden zengin sardalya, somon gibi balıkları tercih edin. El ve ayaklarda karıncalanma, hissizliğe karşı arnavut biberi yiyin. C vitamini alın. İlaçların etkisini azalttığı için başta greyfurttan uzak durun. Selenyum ve likopen bağışıklık sistemini güçlendirir. Tahıl, nişasta, brokoli, lahana, soğan, sarımsak gibi kükürt oranı yüksek olan sebzeler bolca selenyum içerir. Günde 2 bardak domates suyu için. Koyu yeşil yapraklı sebzeler ve turunçgiller bol miktarda folik asit içerir. E vitamini içeren ceviz, badem ve fındık yiyin. Ananas, çörekotu ve kara üzüm tüketin.
Kemoterapide ağızda çıkan yaralar için ne yapılmalı?
CEVAP: Kemoterapi sırasında ağızda mutlaka yara çıkacak diye bir durum söz konusu değil. Çıkarsa şunları yapın: Dişlerinizi düzenli fırçalayın. Yumuşak diş fırçası kullanın. Ağzınızı nemli tutun. Alkol içeren gargaralardan kaçının. 1 bardak ılık su içine 1 çay kaşığı karbonat karıştırın ve bu suyla ağzınızı ara ara çalkalayın. Baharatlı, tuzlu gıdalardan uzak durun. Ananas, çilek, üzüm, elma, nar suyu için. Alkol ve sigara kullanmayın. Bol bol su için. Karadut şurubu, zencefil ve papatya çayı tavsiye ederim.
Prostat kanserinden nasıl korunurum?
CEVAP: Prostat kanseri 50 yaşından sonra her üç erkekten birinde görülür. Belirti vermeden ilerler. Çok ilerlediğinde bel ağrısıyla kendini gösterir. Bel ağrısı hastalığın kemiklere atladığının işaretidir. Korunmak için 40 yaşından sonra bütün erkeklere 6 ayda bir PSA’sına (prostat kanserini gösteren kan testi) baktırmasını ve yılda 1 kez prostat muayenesi olmasını öneririz. Korunmak için domatesi bol tüketin. Soya fasulyesi yiyin. Haftada 2-3 kez balık tüketin. Az yağlı yoğurt, peynir ve çökeleği tercih edin. Kabuğu ve çekirdeğiyle birlikte kara üzüm yiyin. Haftada 2 kez kurubaklagil tüketin. Kızarmış yiyeceklerden uzak durun. Et seçiminiz balık, hindi ve tavuk olsun. Her gün 5-7 porsiyon sebze meyve yiyin. Sofranızda brokoli, karnabahar, beyaz ve kırmızı lahana, kabak, semizotu, kıvırcık salata ve biberiyeye yer açın. Düzenli uyuyun. Kabız kalmayın. Boy-kilo endeksine dikkat! Her gün yarım saat egzersiz yapın.
Kanserin en sık görülen belirtileri nelerdir?
CEVAP: Devamlı halsizlik: Genellikle kanserin ileri aşamalarında ortaya çıkıyor. Fakat bazı kanser türlerinde erken dönemlerde de halsizlik görülebilir. Uzun süreli aşırı yorgunluk kanser başta olmak üzere pek çok hastalığın işareti olabilir.
İstek dışı kilo kaybı: Ağırlığınızın yüzde 10’undan fazlasını istem dışı kaybettiyseniz hemen doktora gidin.
Ağrı: Ağrı genellikle kanser başka organlara ya da sinirlere atladığında ortaya çıkar.
Ateş: Kanserle bağlantı olan ateş, devamlıdır ya da sık sık kaybolup belirir.
Bağırsak düzenindeki değişiklikler: Tuvalet alışkanlıkları normalken son dönemlerde uzun süreli kabızlık, uzun süreli ishal, dışkıda kan gibi sorunlar varsa bir uzmana danışın.
Kronik öksürük: Devamlı, yeni ortaya çıkmış ya da giderek kötüleşen öksürüğün nedeni mutlaka araştırılmalı.
Çocuğumu kanserden nasıl korurum?
CEVAP: Çocuğunuzu plastik, pet şişeler, şampuan, deterjanlar, egzoz gazı, oda spreyleri gibi maddelerden uzak tutun. Hazır yiyecekler, fast food yedirmeyin. Cep telefonuyla konuşturmayın. Ya da cep telefonu kullanımını 30 saniye ile sınırlayın.