Senegal’de Ticaniler, Moritanya’da Karadenizliler

Cumhurbaşkanı Erdoğan’la Afrika gezimizin ikinci durağı Moritanya. Başkent Nuakşot’ta kolye, yüzük, küpe satan dükkanlardan alışveriş yaparken, arkadaşlar Türk parasının da geçerli olduğunu söyleyince şaşırdık.

Nuakşot, kupkuru çölün ortasında sahipsiz develerin dolaştığı yoksul bir kasaba görüntüsünde. Bu insanlar, ne yetiştirir, ne yer ne içer diye düşünürken, rehberimiz Türkiye’den gelen balıkçılardan söz etti. Dünyanın en zengin ve ucuz balık elde edilen yerlerinin başında Moritanya geliyormuş. Bir de altın madeni.

Cumhurbaşkanı Erdoğan “40’ın üzerinde balıkçı gemimiz Moritanya’da” dediğinde mesele daha iyi anlaşıldı. Moritanya’da nüfusu hızla artan Karadenizlilerden söz ediliyor. Balıkçılık yapıyorlar ve bir ayda Karadeniz'de yakaladıkları balığı bir günde Moritanya’da yakaladıkları söyleniyor.

4 milyona yakın bir nüfus, ülkenin yüzde 98’i çöl... Yoksulluk diz boyu... Türkiye çok seviliyor. Yeni anlaşmalar yapıldı.

İç barış

Uçağımız geceyarısı Senegal’in başkenti Dakar’a indi. 8 sene önce geldiğim Senegal'e ilişkin ilginç gözlemlerimden birisi şuydu: “Senegal’deki din siyaset ilişkisinin Türkiye’dekiyle olan farkını en çarpıcı şekilde yansıtan noktalardan biri, Ticaniliğin algılanmasındaki fark. Senegal, bir ‘Ticaniler’ ülkesi. Ticani sözcüğü, Türkiye’de tehlikeli çağrışımlar yapan bir sözcük. Örneğin Ticanilerin heykellere karşı oldukları, hatta Atatürk heykellerini kırdıkları söylenir. Ama Senegal’de, Ticaniler, laikliğin ve demokrasinin temelini oluşturan en önemli faktörlerden biri sayılıyorlar.”

Ticanilerin yanısıra Türkiye’den de bildiğimiz Kadiriler de etkin tarikatlar arasında. Ülke içindeki barışın sürdürülmesine katkıda bulunuyorlar.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’la geldiğimiz gezinin en ilginç ülkelerinden birisi Senegal. 15.8 milyon nüfusunun yüzde 95’i Müslüman. Kurucusu Leopold Senghor ise Hıristiyan. Yaygın tarikatlarla birlikte, laiklik ve çok partili rejim varlığını sürdürüyor. 1000 dolar civarında kişi başına yıllık gelire rağmen, toplumsal barış uzun yıllardır ciddi bir sorun olmadan korunabiliyor.

8 yıl önce Dakar’da ilkel bir havaalanı vardı. Şimdiki modern, evrensel ölçülerdeki havaalanını ise geçen yıl iki Türk firması yapıp hizmete sunmuş. Türkiye-Senegal ilişkileri, bu bölgedeki bir çok ülkeyle olduğu gibi hızla gelişiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu gezisinde bağların daha da artacağı görülüyor.

Gezimizin son durağı Mali’nin başkenti Bamako. Orada sıcaklık 40 derece görünüyor.

Türkiye’den ise kar haberleri geliyor.