Iğdır'da ilk cemre kutlandı

Yöredeki yaşlıların "çille çıktı" diye tanımladıkları cemre düşmesi, merkeze bağlı Küllük köyü gençlerinin sergilediği kosa-köse oyunlarıyla kutlandı.

Iğdır Pozitif Düşünce Platformu üyeleri ve Küllük Kültürevi Başkanı Veli Temci tarafından düzenlenen halk oyunları gösterisinin ardından köyün sokaklarında dolaşan kosa-köse oyun ekibi, sergiledikleri gösteri karşılığında para ve un topladı.

Gösterinin ardından Iğdır Vali Yardımcısı Türker Çağatay Halim ile İl Emniyet Müdürü Cemil Tonbul, Kültürevi’nde köy halkıyla bir süre sohbet etti.

Vali Yardımcısı Halim, ilk defa kosa-köse oyununu izlediğini belirterek, "Benim için bir değişiklik oldu. 21 Martta yapacağımız Nevruz programına bir ön hazırlık oldu" dedi.

İl Emniyet Müdürü Cemil Tonbul ise Nevruz’un geleneksel bir Türk bayramı olduğunu ifade ederek, "Bugünkü gösterilerde Nevruz Bayramı’nın bir başlangıcıdır. Güzel gösteriydi, geleneklerin bu şekilde yaşaması lazım" diye konuştu.

Şenliğe katılan 96 yaşındaki Laçın Temçi’de maniler okuyarak kosa-köse oyunu hakkında bilgiler verdi. Eskiden baharın gelişinin çeşitli geleneklerle kutlandığını anlatan Temçi, ancak şimdi bu geleneklerin kaybolmaya başladığını söyledi.

-KOSA-KÖSE OYUNU-

Genelde Iğdır, Nahçıvan ve Azerbaycan’da oynanan bu oyun, değişik kılıklara girmiş gençlerin ev ziyaretlerinden oluşuyor.
Farklı hayvan figürlerinin sergilendiği ve genellikle bir gelinle damadın bulunduğu "kosa-köse" oyununda, gelin adayının, damat adayına çeşitli sıkıntılar vermesi mizahi bir dille anlatılıyor.

Köydeki evler tek tek dolaşılarak farklı oyunlar sergilenen kosa köse oyununda, gidilen evlerden para ya da un alınıyor.

-CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?-

Iğdır Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Aslantürk Akyıldız, Iğdır ve çevresinde yüzyıllardır Nevruz Bayramı’nın kutlandığını belirterek, bu bayramın baharın gelişi, toprağın uyanışı anlamlarını taşıdığını söyledi.

Sıcaklık artışının göstergesi olduğuna inanılan cemrenin, birer hafta arayla havaya, suya ve toprağa düştüğünü anlatan Akyıldız, Iğdır ve Azerbaycan’da cemrenin düşüşünün çeşitli etkinliklerle kutlandığını, bu etkinliklerin başında da "kosa-köse" oyununun geldiğini belirtti.
Takvimlerde ilkbahardan önce birer hafta aralıkla havaya, suya ve toprağa düştüğüne inanılan ısıl güç veya sıcaklık yükselmesi olarak tanımlanan cemre, Arapça’da "ateş parçası", "ateş halindeki kömür" veya "kor halindeki ateş" anlamına geliyor.

Divan şairlerinin, cemre zamanlarında baharın gelmesi dolayısıyla önemli kişilere yazdıkları övgü şiirleri de "cemreviye" olarak biliniyor.
Saatli Maarif Takvimine göre, cemre düşüşleri genellikle fırtınalı geçiyor ve yurdun pek çok yerinde kar yağışı görülüyor. Üçüncü cemrenin ardından da baharın geleceği kabul ediliyor.