Astım tedavisinde merak edilenler: Astım tedaviyle tamamen kontrol altına alınabilir

Göğüs Hastalıkları Uzmanı ve GSK Türkiye Solunum Bilimsel Danışmanı Prof. Dr. Tunçalp Demir, astım hakkında en sık sorulan soruları yanıtladı.

Astımın tedavisi var mıdır?

Astım tedavi edilebilir ve kontrol altına alınabilir bir hastalıktır. Toplumda astımın tedavisinin olmadığına dair negatif bir algı olsa da sağlık teknolojilerinin yıllar içindeki gelişmeleri astım tedavisini çok iyi bir noktaya getirdi. Astımın az bilinen bir tarafı uygun tedaviyle hastaların yaşam kalitesinin yükseltilebiliyor olmasıdır. Astım hastaları uygun tedaviye başlandığında hastalıkları tamamen kontrol altına alınabilir, normal insanlar gibi sosyal aktivitelerini yapabilir, doğum yapabilir, seyahat edebilir, spor yapabilir. Uygun ve düzenli tedaviye alan hastalar yaşamlarını sağlıklı insanlardan farksız bir şekilde sürdürebilirler.

Unutulmamalıdır ki, tedavi yalnızca hastalığın tamamen ortadan kaldırılması süreci demek değil, aslında hastanın yaşam koşullarının iyileştirilmesidir. Astım kronik bir hastalık olduğu için tedavisi uzun dönemlidir ve tedavi uyumu büyük önem taşımaktadır.

 Astım tedavisi aksadığında nasıl sonuçlar ortaya çıkar?

Astım tedavisinin aksaması hastaların günlük yaşamlarını etkiler; iş gücü kaybı, hastaneye başvuru ve yatışlarda artış ve erken ölüme kadar gidebilen bir dizi soruna yol açar.

Astım hastalarının düzenli hekim kontrolü altında bulunmaları ve hekimlerinin önerdiği tedavileri doğru ve düzgün bir şekilde uygulamaları çok önemlidir. Çok sık gördüğümüz kendilerini iyi hissedip tedavilerini bırakmaları hastaların çok daha kötü bir şekilde sağlık kuruluşlarına başvurmalarına ve hastalıklarının ilerlemesine yol açabilir.

 Astımın kontrol altına alınması ne demektir?

Astım hastası bireylerin tedavi süresince düzenli doktor takibinde olmaları tedavinin seyrini olumlu yönde etkiler. Doğru ilaç kullanımı ve doğru yaşam tarzı ile bu hastalık kontrol altında tutulabilir, hastanın yaşam kalitesi artar. Kontrolden kastedilen ise gündüz semptomlarının ve kurtarıcı ilaç kullanımının haftada 2’den az olması, gece semptomu ve aktivite kısıtlamasının ise olmamasıdır yani kişinin sağlıklı bir insan gibi yaşamını sürdürebilmesidir.

Bu sebeple astım hastası bireylerin düzenli doktor kontrolü ve önerilen uygun tedavi ile astımın kontrol altına alınması sağlanabilir. Araştırmalar gösteriyor ki, Türkiye’de astım hastası olan bireylerin yalnızca üçte biri kontrollü. Bu oranın yükselmesi ve hastalarımızın yaşam kalitesinin artması için en etkili çözüm farkındalığın artırılması ve hasta eğitimidir.

 Astım tedavisinde ne tip ilaçlar kullanılır?

Astım ilaçları kurtarıcı ve tedavi edici olarak iki kısımda tanımlanır. Düzenli tedavi edici ilaç kullanımı hastalığın kontrol altına alınmasını sağlayıp atakların oluşmasını önlerken, kurtarıcı ilaçlar ile atakların sıklığı ve yoğunluğu azaltılarak hastanın yaşam kalitesinin artması sağlanır. Ancak kurtarıcı ilaçların anlık rahatlama hissine kapılıp kontrol edici ilaçların ihmal edilmesi büyük riskler doğurabilir. Bu nedenle tedavi edici ilaçların düzenli kullanımı astım tedavisinin en önemli temelidir.

Uzun vadeli bir çözüm için astım hastalarının yaşam kalitesinin en yüksek seviyeye taşınması yalnızca doğru dozda kullanılan ilaçlarla ve doğru tedavi yöntemi ile mümkün. Bu aşamaların düzenli takibi ile ise bireyin günlük aktivitelerini astım hastalığına sahip olmasına rağmen sürdürebilmesi sağlanır.

 Düzenli hekim kontrolü neden önemlidir?

 Astımın semptomlarını ve ataklarını tetikleyen etkenler zamanla değişebilir. Bu durumda ilaçların değişmesi gerekebilir. Bu nedenle hastanın hekimiyle ilişkisini koparmaması, düzenli iletişimde olması önemlidir. Ayrıca hastaların hastalıklarını değerlendirmeleri her zaman objektif olamamaktadır, kendilerinin gerçekte olduklarından daha iyi ya da daha kötü hissedebilirler. Bu nedenle belli aralıklarla hekim tarafından değerlendirme ve ilaç dozlarının ayarlanması büyük önem taşır.

 Astım hastaları ne ölçüde egzersiz yapabilir?

Hastaya göre değişmekle birlikte tedavi edilmeyen astımlarda yanlış egzersiz tetikleyici olabilir. Ancak kontrol altına alınmış astımda aktif bir yaşantı, egzersiz ve spor yapılabilir. Astım hastadan hastaya göre değişkenlik gösteren bir hastalık olduğu için hastaların ne ölçüde hangi egzersizleri yapabileceğini mutlaka hekimine danışması gerekir. Profesyonel sporcular içinde birçok astımlı olduğunu hatırlamakta da yarar var.

 Gebeler astım tedavilerini sürdürebilir mi?

Gebeler mutlaka tedavilerini hekimlerin kontrolünde sürdürmeli, hekim gerekli gördüğü takdirde gerekecek değişiklikleri yapmalıdır. İlaç yan etkilerinden çekinilerek tedavinin aksatılması, kontrol altında olan astımın kontrolsüz hale gelip ataklara neden olması gebeler için dikkat edilmesi gereken noktadır.

Solunum yoluyla alınan (inhale) kortizonlu ilaçlar astım tedavisinde kullanılan temel kontrol edici ilaçlardır. Bu ilaçların gebelikte kullanılmasına bağlı olarak anne ve bebekte bir sıkıntı olduğu gözlemlenmemiştir. Hatta düzenli kullanıldığında gebelerde astım ataklarının sıklığını ve hastane başvuru gereksinimini azaltır. Astım tedavisinde yine solunum yolu ile kullanılan daralmış hava yollarını genişleten ilaçları da gebelerde güvenle kullanabilir.

 YARIN: Astım hastalarına önemli tavsiyeler

İlandır.