Dişlerinde hijyene önem verenlerin tercihi: Şeffaf plak tedavisi
Ağız sağlığının diş fırçası, diş ipi ve arayüz fırçası gibi hijyen araçlarının düzenli ve etkili kullanımına bağlı olduğuna dikkat çeken Ortodonti Uzmanı Dr. Adile Salehli Tosun, şeffaf plak tedavilerinin ağız sağlığını olumlu yönde etkilediğini söyledi.
Ağız sağlığında ortodontik tedavinin öneminden ve şeffaf plak tedavisinden bahseder misiniz?
Ağız sağlığı temelde diş fırçası, diş ipi ve arayüz fırçası gibi hijyen araçlarının düzenli ve etkili kullanımına bağlıdır. Dişlerde şekil ve sıralanma bozuklukları görülen durumlarda günlük hijyen uygulamaları ile tüm çabalara rağmen temizlenemeyen alanlar oluşmaktadır. Uzun vadede temizlenemeyen ve gıda artıklarının kolaylıkla tutunmasına neden olan bu alanlar diş eti hastalıkları, diş renklenmeleri, çürükler hatta diş kaybına kadar giden olumsuzluklara yol açmaktadır. Estetik düzeltmelerin yanında ortodontik tedaviler, dişler üzerinde sağladığı sıralanma/seviyeleme etkisi ile temizlenemeyen alanların varlığını ortadan kaldırarak ağız sağlığına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca klinik gözlemlere göre ortodontik tedavi ile estetik bir gülüşe sahip olma motivasyonu hastaların ağız hijyeni uygulamalarına gösterdikleri dikkat ve uyumu artırmaktadır. Şeffaf plak tedavileri, ağız sağlığını olumlu yönde etkilemektedir. Yine düzgün diş dizisi ve estetik bir gülüşe giden yolda neredeyse görünmez yapıları sayesinde hastalar hem tedavi protokollerine hem de hijyen uygulamalarına yüksek motivasyonla yaklaşmaktadır.
Şeffaf plak tedavisi hangi vakalara uygulanıyor, yaş konusunda bir sınırlama var mı? Önerdiğiniz yaş aralığı nedir?
Giderek güçlenen dijital planlama altyapısı ve mekanik özellikleri sayesinde şeffaf plaklar neredeyse tüm ortodontik tedavi ihtiyaçları için kullanabilmektedir. Şeffaf plak tedavileri önceleri daimî dişlenmesini tamamlamış 12 yaşın üzerindeki kişilerin tedavisinde kullanılırken, Invisalign First tedavisi 6 yaş üzeri çocuklarda da koruyucu ve önleyici ortodontik tedavilerin uygulanmasına olanak tanımıştır. Günümüzde gelinen noktayı özetlersek şeffaf plak tedavileri 6 yaş üzeri her bireyin ortodontik tedavisi için tercih edilebilecek estetik ve konforlu bir seçenektir.
Şeffaf plak tedavisini çocuklar için daha eğlenceli hale getirmenin bir yolu var mı?
Günümüzde çocuklar teknoloji ile iç içe bir yaşam sürüyor. Onlarla başarılı bir iletişim kurabilmek ve aynı dili konuşabilmek için teknolojik gelişmelerden faydalanmalıyız. Şeffaf plak tedavilerinin özellikle hız kazandırdığı dijital çözümler sayesinde çocuklara tedavinin gerekliliğini ve tedavinin sağlayacağı gelişmeleri gösterebilmek için sanal ortamlar kullanabiliyor. Ortodontik tedavileri öncesinde ağız içi tarayıcılar ile dişlerinin görüntüsünü sanal ortama aktarıp tedavi planlamasına onların da dahil olması sağlanıyor. Plaklar üretildikten ve aktif tedavi süreci başladıktan sonra ise dişlerinde oluşacak değişimleri mobil uygulama üzerinden görebilmek, kendi çeneleri üzerinde üç boyutlu kontroller yapabilmek onların tedaviye şevkle tutunmasını sağlıyor. Aynı zamanda şeffaf plaklar için özel olarak tasarlanan sticker’lar ve renkli taşıma kutuları sayesinde kendi zevklerine göre de tedavi araçlarını kişiselleştirebiliyorlar.
Şeffaf plak tedavisi ne kadar sürede tamamlanıyor, hastalar sağlıklı dişlerine tam olarak ne zaman kavuşuyor?
Şeffaf plaklar ile tedavi süresi vakaya göre değişiklik göstermektedir. Minimal düzeltmeler için 1 - 2 ay gibi kısa sürede sonuç alınabilirken 1 yılı aşkın sürede devam edebilen karmaşık tedaviler de söz konusu olabiliyor. Tedavi uzun sürecek olsa bile dijital planlamanın sağladığı bir avantaj olarak ön dişler, arka dişlerden bağımsız olarak tedavinin ilk aşamalarında hızlı bir şekilde düzeltilebilir. Bu sayede gülüşte elde edilen etkili değişim ile tedavinin geri kalanı için motivasyon korunmuş olur.
Tedavi süresi çocuklara ve yetişkinlere göre farklılık gösteriyor mu?
Çocuklarda hızla devam eden büyüme ve gelişim ağız içi yapıları da etkiler. Dişler ve çeneleri oluşturan iskelet yapılar dışarıdan gelen uyaranlara karşı çok duyarlıdır. Ortodontik tedavi için gerekli hareket ettirici kuvvetler en üst sınırlarda uygulansa bile genellikle kısa sürede olumlu yanıt alınmaktadır. Bu nedenle yetişkinlere göre çocuklarda plak değişim süreleri kısa tutulabilir ve toplam tedavi süresinin kısalması sağlanabilir.
Şeffaf plaklar konuşmada zorluklara neden olabiliyor mu? Özellikle yeme – içme konusunda hastaya sınırlamalar getiriyor mu?
Şeffaf plaklar dişleri yakından saran 0,75mm kalınlığında bir ortodontik tedavi aracıdır. Bu ince yapısı ve dişleri takip eden hassas kesilmiş sınırları sayesinde konuşmaya engel olmaz. Hassas bir organ olan dil, ilk zamanlar ağız içerisine yeni giren bu yapıyı tanımak adına biraz mesai harcayacaktır ancak günler hatta saatler içerisinde alışma gerçekleşecektir. Şeffaf plak tedavilerinde plaklar ağızdayken herhangi bir yiyecek tüketimi önerilmemektedir. Bununla beraber aşırı sıcak olmadığı sürece herhangi bir içecek kısıtlaması bulunmamaktadır. Tabii kısıtlama olmaması şekerli veya asitli içeceklerin diş yapılarına olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaz. Bu nedenle hijyen uygulamalarının yanı sıra sağlıklı beslenmeye de yüksek özeni tedavi süresince göstermek gerekmektedir.
Hastalar şeffaf plaklarının bakımlarını nasıl yapabilir?
Şeffaf plakların değişim periyodu genelde 7 - 10 gün aralığında olduğu için yoğun bir hijyen prosedürü gerektirmez. Plakları sabah ve akşam birer defa akan suyun altında fırçalamak yeterli olacaktır. Yoğun içecek tüketiminde plakların renk ve form değişimini engellemek adına öğlen fırçalamak da faydalı olacaktır. Yine plaklar için üretilmiş temizleyici kristaller derinlemesine temizlik ve tazeleme amacıyla kullanılabilmektedir.
Tedavide kontrol süreçleri nasıl ilerliyor? Hastaların fiziksel olarak kontrollere gelmesine gerek var mı?
Şeffaf plak tedavilerinde her aşama dijital olarak planlanır ve baştan sona her aşama açıkça belirlenir. Hastalar tedavi boyunca neler olacağını ve önem taşıyan dönüm noktalarını mobil uygulama üzerinden takip ederek tedavinin gidişatını kontrol edebilmektedir. Fiziksel kontroller ile diş hareketleri ve plak uyumunun kontrol edilmesi gerekmektedir. Kritik noktalar önceden planlanabildiği için ihtiyaç halinde kontrol aralıkları 2 - 3 ay gibi uzun sürelerde yapılabilmektedir.
Bu tedavide hastaların ağız içi ölçümleri nasıl alınıyor? Dijital teknolojiler kullanılıyor mu?
Şeffaf plak tedavilerinde etkili bir planlama için mevcut ağız ve diş yapılarının kusursuz olarak sanal ortama aktarılması gerekmektedir. Bu amaçla teknolojinin diş hekimliği alanına en büyük katkılarından birisi olan iTero gibi ağız içi tarayıcılar kullanılmaktadır. Ağız içi tarayıcılar ile ağız içerisindeki diş ve çene ilişkileri dakikalar içerisinde sanal ortama aktarılabilir ve üç boyutlu olarak ölçümlenebilir.
Teknolojinin baş döndürücü değişim hızını dikkate aldığınızda ortodonti alanında sizi en çok etkileyen dijital dönüşüm ne oldu?
Şeffaf plak tedavilerinin temelini oluşturan dijital planlama ve tedavi sonucunun öngörüsü son yıllarda ortodonti alanında gerçekten devrim yaratan bir gelişme. Özellikle yapay zekâ altyapısı ile istenilen diş hareketine özgü plak ve yardımcı elementlerin tasarımı dakikalar içerisinde yapılabilmektedir. Ortodontik tedavilerde bir sonraki basamağı tahmin edebilmek bile çok kıymetli iken tüm tedavi planını en baştan görebilmek ve bunu yüksek başarı oranı ile yapmak paha biçilemez.
İlandır