Erken ergenlik neden tedavi edilmelidir?
Erken ergenlik, kız çocuklarında 8 yaşından ve erkek çocuklarında 9 yaşından önce ergenliğin başlamasıdır. Erken ergenliği olan çocukların büyük çoğunluğunda altta yatan ciddi bir hastalık saptanmamaktadır. Ancak erken ergenlik erken zamanda tanınıp tedavi edilmezse, birçok sağlık probleminin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu sağlık problemlerinin başlıcaları:
1. ERİŞKİN BOYU KISA KALABİLİR: Ergenliğin erken başlaması ve/veya küçük yaşta adet görmek, büyüme kıkırdaklarının erken kapanmasına ve erişkin boyunun kısa olmasına neden olur. Erken ergenliğin erken tedavi edilmesi, büyüme kıkırdaklarının erken kapanmasına engel olarak erişkin boyunun daha uzun olmasına katkı sağlar.
2. KÜÇÜK YAŞTA ADET BAŞLAYABİLİR: Ergenliğin erken başlaması, kız çocuklarının küçük yaşta adet görmelerine neden olabilir. Kız çocuklarının küçük yaşta adet görmeye başlaması da, birçok sağlık probleminin görülmesi riskini arttırabilir.
3. ADET PROBLEMLERİ GÖRÜLEBİLİR: Küçük yaşta adet gören kızlarda, adet düzensizliği, sık adet olma vs gibi adet problemleri daha sık görülebilmektedir.
4. OBEZİTE RİSKİ YÜKSEKTİR: Ergenliğin erken başlayan ve/veya küçük yaşta adet gören kızların, ileriki yaşlarında obez olma riski yüksektir. Örneğin 12 yaşından önce adet gören kızların, erişkin yaşta obez olma riski yaklaşık 2 kat fazladır. Diğer taraftan obez kız çocuklarının, hem erken adet görmesi hem de erişkin yaşlarda obez olma riski de fazladır.
5. İNSÜLİN DİRENCİ GELİŞİMİNE NEDEN OLABİLİR: Ergenliğin erken başlaması ve/veya küçük yaşta adet görmek, hem obezite gelişmesine hem de ileriki yaşlarda insülin direnci gelişme riskini 3 kat arttırır. Çocuklarda insülin direncinin varlığı, gelecekte Tip 2 Diyabet, kalp-damar hastalıkları ve Metabolik Sendrom gibi pek çok önemli hastalığın gelişimine neden olmaktadır.
6. METABOLİK SENDROM GELİŞEBİLİR: Küçük yaşta adet göre kızlarda, 20-30 yaşlarında obezite, kan şekeri yüksekliği ve hipertansiyon gibi problemlerinin gelişme riskini arttırır. Küçük yaşta adet görmek, erişkin yaşamda Metabolik Sendrom gelişmesi ile ilişkili olabilmektedir. Metabolik Sendrom, obezite, tansiyon yüksekliği, kan şekeri ve kolesterol problemleri ile giden tehlikeli bir tablodur. Bu tabloya sahip çocukların erişkin yaşamda hipertansiyon, Tip 2 Diyabet, kalp-damar hastalıkları, kalp krizi ve felç gibi hastalıkların gelişme riski çok yüksektir.
7. KARACİĞER YAĞLANMASI RİSKİ ARTAR: Kızların küçük yaşta adet görmesi ile karaciğer yağlanması arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Küçük yaşta adet gören kızlarda, erken adet gördüğü her 1 yıl için karaciğer yağlanması riskinin %10 arttığı saptamıştır.
8. TİP 2 DİYABET GELİŞİMİNE NEDEN OLABİLİR: Küçük yaşta adet gören kızlarda, Tip 2 Diyabet gelişme riskinin 2-3 kat arttığı gösterilmiştir.
9. KALP-DAMAR HASTALIKLARI GELİŞEBİLİR: Kalp-damar hastalıkları, dünya çapında bir numaralı ölüm nedenidir. Ergenliğin erken başlaması ve/veya küçük yaşta adet görmek ile kalp-damar hastalıkları arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Kızlarda ilk adetin görüldüğü yaş ne kadar düşük ise, kalp-damar hastalıkları gelişme riskinin o derecede yüksek olduğu saptanmıştır. Örneğin 10 yaşında adet görmeye başlayan kızlarda, kalp-damar hastalıkları gelişme riski ciddi yüksek iken, 13 yaşında adet görmeye başlayan kızlarda riski düşüktür. Diğer taraftan, adet görme yaşının erkene kaydığı her 1 yıl için, erken ölüm riski %3 artmaktadır.
10. PSİKOSOSYAL PROBLEMLER SIK GÖRÜLÜR: Ergenliğin erken başlaması ve/veya küçük yaşta adet görme, kaygı, kendini beğenmeme, özgüveninin azalması, depresyon, yeme bozuklukları ve cinsel konularda kaygı gibi psikososyal problemlerin daha sık görülmesine neden olabilir. Erken ergenliğin erken tedavi edilmesi, psikososyal problemlerin daha az görülmesine ve daha hafif seyretmesine katkı sağlar.
11. DAVRANIŞ PROBLEMLERİNİ SIK GÖRÜLÜR: Küçük yaşta adet gören kızlar, daha karamsar ve sinirli olup, daha agresif davranışlar gösterebilmektedirler. Ayrıca sigara ve alkol kullanma gibi kötü alışkanlıklara sahip olma olasılıkları daha yüksektir. Erken ergenliğin tedavi edilmesi, davranış problemlerinin daha az görülmesine ve daha hafif seyretmesine katkı sağlar.
12. KANSER GELİŞME RİSKİNDE ARTIŞA NEDEN OLABİLİR: Ergenliğin erken başlaması ve/veya küçük yaşta adet görmek ile meme kanseri gelişmesi arasında bir ilişki vardır. Adet görme yaşının erkene kaydığı her 1 yıl için, meme kanseri gelişme riskinin %5 arttığı saptanmıştır. Küçük yaşta adet görenlere göre, geç adet gören kızlarda rahim (endometriyum) kanseri gelişme riskinin %32 daha düşük olduğu görülmüştür.
Erken ergenlik olan kızlarda ve/veya yaşıtlarından önce adet gören kızlarda, çok çeşitli sağlık problemlerinin ortaya çıkma riski vardır. İleriki yaşamda ortaya çıkabilecek bu problemler, kız çocuğunun erişkin yaşamını olumsuz etkiler ve geri dönüşümsüz problemlere neden olabilir. Sonuç olarak, erken ergenlik önemli bir durumdur ve erken ergenliğin tedavi çok ama önemlidir.
Detaylı bilgi için TIKLAYINIZ
İlandır