Ortodonti Uzmanı Dr. Burcu Karslı Yener

Ortodontik tedavinin amacı, düzgün olarak sıralanmış dişlerin karşı çenedeki dişlerle uyumlu kapanışını sağlamaktır. İyi bir kapanış; ısırma, çiğneme ve konuşmayı kolaylaştırır. Dişlerinizdeki çapraşıklıklar, aralanmalar, çenelerden birinin fazlaca önde veya geride oluşu, ön ya da arka bölgedeki açık kapanış ve çene eklemi problemleri bir ortodontistle görüşmeniz gerektiğinin en önemli belirtilerdir. 

Şeffaf plak tedavisi nedir, avantajları nelerdir?

Şeffaf plaklar tıpkı teller gibi ortodontik tedavi sistemlerinden biridir. Bu yöntemde, her hastanın kendi dişlerine uygun olarak üretilen neredeyse görünmeyecek derecede şeffaf ve ince olan plakları çoğunlukla diş telleri yerine kullanılmaktadır. Dişlerinizdeki bozukluklar düzelirken ortodontik tedavi gördüğünüz belli olmaz. Ağız hijyeni kolay sağlanır ve özellikle diş eti problemi olan hastalar ağız ve diş bakımlarını yapabilmek için şeffaf plaklarını istedikleri zaman çıkarabilirler. Şeffaf plaklara alışma süresi kısadır. şeffaf plaklarınızı istediğinizde çıkarıp istediğinizi yiyebilirsiniz. 

Şeffaf plak tedavisi sırasında ağrı veya hassasiyet olur mu?

Şeffaf plakların geliştirilmiş özellikleri sayesinde, dişlere uygulanan kuvvetlerin yoğunluğu, konumu ve yönü önceden planlanarak plağın, diş yüzeyi üzerinde olabilecek en uygun seviyede kuvvet oluşturması sağlanıyor. Şeffaf plak ile diş arasında oluşturulan belirli ve stratejik temas alanları hastaların kuvveti ağrı şeklinde değil de daha küçük basınçlar şeklinde hissetmelerine neden olur. Bunun dışında dişlerde hassasiyet oluşmaması için tedavi boyunca dişleri itina ile fırçalamak da önemlidir. 

Şeffaf plakların kullanım süreleri ve bakımları nasıl yapılır?

Uygulanan diş hareketine göre şeffaf plakların kullanım süreleri değişebiliyor. Erişkinlerde plakları 7 - 10 günde bir değiştirirken, çocuklarda bu süre 5 - 7 gün olabiliyor. Diş eti hastalığı olan ya da dişlerinin yavaş hareket ettirilmesi gereken bazı hastalarda bu süre 14 güne çıkabiliyor. Planlanan diş hareketlerini elde edebilmek için hastaların plaklarını günde minimum 20 - 22 saat takmaları gerekiyor. Kaybolma ve kırılmalarını önlemek için hastalardan plakları mutlaka kendilerine verilen plak kutularında saklamaları isteniyor. Temizliklerini ise aşındırıcı içermeyen sıvı sabunla her gün yapmaları öneriliyor.

Şeffaf plak tedavilerinde kontrol süreçleri nasıl ilerler?

Yüz yüze kontroller, hastanın tedavi planına göre çoğunlukla 6 - 8 haftada bir oluyor, daha sık görülmesi gereken hastaları ise 4 haftada 1 kontrol ediliyor. Yurt dışında ve şehir dışında olan hastalarla sanal randevu sistemiyle bağlantıda kalınıyor. Ayrıca hastalar mobil uygulama aracılığıyla kendi tedavilerinin gidişatını sanal ortamda takip edebiliyor. 

Şeffaf plak tedavisi çocuklar için uygun mudur? Önerdiğiniz yaş aralığı nedir?

Şeffaf plaklarla ortodontik tedaviye çocuklarda alt ve üst kesici dişler sürdükten sonra 7 - 8 yaş civarı başlanabilmektedir. Bu dönemde sürmüş dişleri hareket ettirerek, sürecek olan daimi dişlerin çenelere kolaylıkla yerleşimi sağlanabilir. İskeletsel bozukluklar ise erken dönemde fark edilip tedavi edilebilir. Bu nedenle ailelerin çocuklarını ortodonti muayenesine götürmeleri için tüm dişlerin sürmesini beklemelerine gerek yok. Çocuklarda şeffaf plak tedavisinin en büyük avantajı, süt dişlerinden dolayı plakların kullanılabilmesidir.  Böylece erişkin yaşta çok daha zor ve uzun zaman alabilecek tedaviler, dişlerdeki ve çenelerdeki bozukluklar ileri seviyeye gelmeden düzeltilebilmektedir. 

Şeffaf plak tedavisini çocuklar için daha eğlenceli hale getirmenin bir yolu var mı?

Çocuklarda dişler erişkinlere göre çok daha hızlı hareket ediyor, plaklar erişkinlere göre daha sık değiştiriliyor ve sonuçlar da daha hızlı görülebiliyor. Bu da normalde çabuk sıkılan çocukları daha fazla motive ediyor. Bunun yanında kendi zevklerine göre seçtikleri sticker’lar şeffaf plaklarının üzerine yapıştırıldığında tedavi onlar için daha eğlenceli ve kendilerine özel hale geliyor. 

Şeffaf plak ile tedavilerde acil durumlara neden olabilecek durumlar yaşanabilir mi? Böyle bir durumda hastaların ne yapması gerekir?

Hasta mevcut plağını kaybederse diş hekimine gelene kadar bir önceki ya da sonraki plağını takmasını tavsiye ediliyor. Eğer çok sayıda plak kaybetmişse yeniden ağız içi tarama yapıp yeni plaklar isteniyor. Dişlere yapıştırılan buton ya da ataşmanlar düşerse tekrar yapıştırmak üzere diş hekimlerine gitmelerini tavsiye ediyoruz.

Dijitalleşmenin daha da yaygın olduğu günümüz dünyasında şeffaf plak tedavileri için geliştirilmiş mobil uygulamalar var mı?

Hastaların ağız içi ölçümlerini dijital bir şekilde aldığımız uygulamalar ve hastaların kendi tedavilerinin gidişatını takip edebileceği mobil uygulamalar mevcut. 

Günümüz teknolojisini ortodontiye nasıl entegre ediliyor?

Dijital tarayıcılar, bilgisayarlı tomografi ve röntgenler gibi teşhis araçlarından hastaların ağız içi ve ağız dışı fotoğrafları alınıyor. Dijital tarayıcılar ile hastalar tarama işlemi esnasında dahi ekranda kendi dişlerindeki çapraşıklıkları, aralanmaları, çenelerindeki kapanış bozukluklarını görüp ağız içi problemlerini anlayabiliyorlar. Simülasyon programı ile dişlerin ve çene ilişkilerinin düzelmiş hallerini görmeleri de tedaviye güvenlerini ve katılımlarını artırıyor. Hekim olarak biz de aldığımız tüm kayıtları, analizler yaptıktan yaparak teşhis ve tedaviyi planlama amaçlı kullanıyoruz. 

Yapay zekâ birçok sektörü kökten değiştiriyor? Bu teknolojinin ortodonti dünyasında nasıl bir etki yaratmasını bekliyorsunuz?

Ortodontistinden uzakta yaşayan ya da yoğun programları olan hastalar için avantaj sağlayan yapay zekâ destekli hasta izleme uygulamaları, muayenehane ziyaretlerinin sıklığını azaltabilir. Hastalar dişlerini tarayarak, görüntüleri akıllı telefon uygulaması aracılığıyla ortodontistine gönderebilir. Ortodontist yapay zekâ destekli uygulamaları kullanarak uzaktan geri bildirimde bulunabilir ve tedavi planında ayarlamalar yapabilir. Yapay zekâ tedavi öncesi ve sonrası üç boyutlu taramalardan elde edilen büyük miktarda veriyi analiz ederek uygun tedavi seçenekleri belirleyebilmektedir. Gelecekte yapay zekâdaki ilerlemeler, ortodontik teşhis ve tedavi planlamasını daha da kolaylaştırabilir, güçlü bilgisayarlar ve karmaşık algoritmalar sayesinde tedaviler ve sonuçlar daha da optimize edebilir.

İlandır