Bebeklerde ek gıdaya ne zaman geçilmeli? Ek gıdaya geçişte ilk ne verilmeli?

Bir annenin bebeğine verebileceği en büyük hediye anne sütüdür. Bebeğin ilk 6 ayda tüm ihtiyaçlarını karşılayan anne sütü bebeğin gelişimi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi açısından önemli. Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Tarkan bebeklerde 4 aylık döneme kadar sadece anne sütü verilmesi gerektiğini belirtirken, bebeğin suya dahi ihtiyaç duymadığını söyledi. Dr. Tarkan ayrıca doktora danışılmadan, anne sütünün yetmediği düşüncesiyle 6 aydan önce ek gıdaya başlanılmaması gerektiği uyarısında bulundu.

Anne sütü kaç yaşına kadar verilmeli?

Anne sütünün mükemmel bir besin kaynağı olduğunu ifade eden Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Tarkan, Dünya Sağlık Örgütü’nün anne sütü ile beslenmenin iki yaşına kadar sürdürülmesini önerdiğini söyledi. Dr. Tarkan, 6 aylık dönemde beslenmeye vurgu yaparak “Anne sütü mükemmel bir besin kaynağıdır. İçeriği ile kolay hazmedilir, pratik, zahmetsizdir ve mamalarla beslenmeden çok daha ucuza mal olur. Bebeği başta enfeksiyon hastalıkları olmak üzere birçok hastalığın görülme sıklığını azalmakta ve beyin gelişimi daha iyi olmaktadır. İleri yaşlarda alerji, obezite, tip 1 diyabet, kanserler, multipl skleroz, ateroskleroz gibi hastalıklara, alkol bağımlılığı gibi davranış sorunlarına daha az rastlanmaktadır. Anne sütü ile beslenen bebeklerde zekâ gelişiminin yapay beslenenlerden daha iyi olduğunu bildiren yayınlar vardır. Bunun ötesinde emzirmek suretiyle, anne bebek bağının kurulması kolaylaşır, yeni bir gebeliğin gecikmesi ve annenin sağlıklı kalması mümkün olur. Ayrıca emziren kadınlarda meme kanseri yumurtalık kanseri, osteoporoz ve anemi daha az görülmektedir” dedi.

Bebeğe ne zaman su verilmeli?

Doğumdan sonraki ilk 4 ayda yalnızca anne sütü verilmesi gerektiğini söyleyen Dr. Tarkan, “Sadece anne sütü alan bebeklerde su vermeye dahi gerek yoktur. En sıcak iklimlerde bile anne sütü alan bebeklerin hiçbir ek besine gereksinimi yoktur. Bebeğinizin yalnızca anne sütüyle beslendiği bu dönemde, su kaybına yol açan hastalık halleri dışında ilave su gereksinimi yoktur. Eğer ishal gibi mutlaka su verilmesi gereken bir durum söz konusuysa kaynatılmış su veriniz. Anne sütünün bileşimi, D vitamini dışında ilk 6 ayda bebeğin tüm gereksinimlerini karşılayacak niteliktedir” dedi.

Bebek emzirme süresi ne kadar olmalı?

Anne sütünün içeriği sabit olmadığını söyleyen Dr. Tarkan, “İçerik , annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin gereksinimlerine göre düzenlenir. Her anne bebeği için en uygun sütü üretir. Örneğin erken doğan bebeklerin annelerinin sütleri preterm bebekler için uygun özelliktedir. Anne sütünün içeriği bebek emerken değişir. Emzirmenin başlangıcında karbonhidrattan zengin bir süt, emzirmenin sonunda ise yağdan zengin süt salgılanır. Bir öğünün süresi çocuğa göre 5-30 dakika arasında değişir. Bebeğin yağdan zengin son sütü alabilmesi için bebek tokluk hissedip ayrılana kadar emzirmelidir. Yaşamın ilk 4 ayında bebekte DHA (omega 3 yağ asidi) üretilemez, dışarıdan alınması gerekir, ancak anne sütünde bulunmaktadır” dedi.

Bebeklerde ek gıdaya ne zaman geçilmeli?

İlk 6 ayda anne sütü alan bebeğin anne sütüne ek olarak başka sütler de almasına karışık beslenme adı verildiğini ve karışık beslenmenin Türkiye’ de en yaygın beslenme şekli olduğunu ifade eden Dr. Tarkan sözlerine şöyle devam etti:

“Bu anne sütünün azalmasına neden olarak bebeği yapay beslenme riskleriyle karşı karşıya getirerek sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Anne sütü yetersizse öncelikle yapılması gereken annenin sütünü artırmaya yönelik uygulamalar olmalı, her şeye rağmen artmıyorsa ve yetersiz kalıyorsa bebeği mama ile desteklemek gerekir. Mamalar tam olarak anne sütü gibi değildir ama bebeğin ihtiyacı olan besinleri karşılamak için fazlasıyla yeterlidir. Anne sütünün yetmediği inancıyla doktora danışmadan yeni bir gıdaya başlanmamalıdır. Düzenli kilo alan, günde ortalama 6 kez beslenebilen, bezini günde 4-6 defa ıslatan bir bebek anne sütünü yeterince alıyor demektir. Kaka sayısı beslenmenin değerlendirilmesinde güvenilir bir işaret değildir. Anne sütünün yeterliliği en iyi çocuğun gereken tartıyı almasıyla anlaşılır. Bu nedenle bebeğinizi düzenli aralıklarla sağlık kontrollerine getiriniz.”

Anne sütü nasıl saklanır? Dondurulmuş anne sütü nasıl kullanılır?

Çalışan annelerin sütlerini sağdıktan sonra, kaynatılarak steril edilmiş şişelerde oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabında 3 gün ve derin dondurucuda 3 ay saklayabileceğini söyleyen Dr. Tarkan sözlerini şöyle noktaladı: “Bu amaçla saklanan anne sütü hiçbir zaman kaynatılmamalıdır.

Bebeklere ilk yaşın sonuna kadar kaynatılmamış su verilmemelidir. Hiç anne sütü almayan bebeklerde biberon kullanılabilir. Ancak karışık beslenen bebeklerde biberon kullanımından olabildiğince kaçınılmalıdır.

Anne sütü alamayan ve mama alma olanağı da olmayan durumlarda temel besin kaynağı inek sütüdür. Altı aydan küçük olanlar için süt 10 dakika süre ile kaynatarak 100 mililitre (ml) inek sütüne 50 mililitre kaynatılmış su, 1 çay kaşığı şeker eklenerek verilebilir. İnek sütü yerine koyun sütü kullanılıyorsa 50 ml su, 50 ml süt ve 1 çay kaşığı şeker eklenir. Bebeğin kilosu başına 150 ml verilebilir."