Çocukluk ve bebeklik döneminde görülen ateş ebeveynlerin tedirgin olduğu durumların başında geliyor. Ateşli havalenin beyinde hasara yol açıp açmadığı aileler tarafından merak ediliyor. Nöroloji Bölümü'nden Dr. Şeyda Besen çocuklarda görülen ateşli havale ile ilgili bilgi verdi.

Ateşli havalelerin bünyenin ateşe karşı bir reaksiyonu sonucu ortaya çıktığını ifade eden Dr. Besen, “6 ay ve 6 yaş arasındaki çocukların yaklaşık yüzde 3-5’i ateşli bir hastalık esnasında havale geçirirler. Genellikle bir iki dakika sürer ve kendiliğinden geçer, nadiren 10 dakikadan uzun sürer. Havale sırasında çocukta kasılma, bilinç kaybı, gözlerde sabit bakma, kol ve ayaklarda atma ve morarma gibi bulgular gözlenir. İlk havaleyi 1-1,5 yaştan önce geçiren, sık ateşlenen ve ailesinde de ateşli havale geçirenler bulunan çocuklarda bu olayın tekrarlama ihtimali daha fazladır. Yine ateş yeni başlamışken veya fazla yüksek değilken nöbet geçirilmişse tekrarlama eğilimi gösterir” dedi.

Beyinde hasara yol açmıyor, zekayı etkilemiyor

Dr. Şeyda Besen, ateşli havalenin beyinde hiçbir hasara yol açmadığını ve zekayı etkilemediğini belirterek, “Fakat havalenin nedeni kafa içi enfeksiyonsa yani menenjit veya ansefalitse o zaman hasar kalabilir. Ama zaten gerçek ateşli havale demek için bunların olmaması gerekiyor. Çok nadiren de olsa ateşli nöbetlerin yüzde 1 kadarı durdurulamayan nöbet şeklinde başlar bu durumda çok uzun sürdüğü için beyin hasarı yapabilir. Ateşli havaleler epilepsi olarak kabul edilmemektedir. Bu çocuklarda epilepsi gelişme riski ateşli havale geçirmeyen çocuklarla aynıdır. Ancak ilk ateşli havale 15 dakikadan uzun sürmüşse, vücudun tek bir yarısı tutulmuşsa 24 saat içinde nöbet tekrarlamış ise, aile de epilepsili birey varsa, çocuğun nöbet öncesinde serebral palsi (beyin felci) veya mental motor gelişiminde gecikme varsa tek bir ateşli havale sonrasında da epilepsi geliştirme riski artabilir. Ayrıca ilk nöbetini 1 yaş öncesi geçiren hastalarda da epilepsi nedeni olabilecek bazı genetik bozukluklar olabileceğinden bu grubun mutlaka Çocuk Nöroloji izlemi gerekir." dedi.

Ateşi yüksek çocuklarda neler yapılmalı?

Dr. Besen ateşli hastalık geçiren çocukların ebeveynlerinin neler yapılabileceği konusunda bilgi verdi:

"Öncelikle anne-baba sakin olmalı, çocuğu yere yan yatırmalı, başının altına yumuşak bir yastık konulmalı ve dikkatle gözlemelidir. Çarpmaları önlemek için çevredeki tehlikeli eşyaları kaldırmalı, gözlük varsa çıkarılmalı, ağız temizlenerek soluk yolu açık tutulmalıdır. Nöbet esnasında su içirmek, alkol ve kolonyalı pamuk ile ağzı kapamak, soğan koklatmak, kaşık veya tahta ile ağzı açmaya çalışmak tehlikelidir. Çoğu insan, havale geçiren kişinin dilini ısıracağını ya da yutacağını ve nefes yolunun kapanacağını düşünür. Dilin geri kaçmasını engellemek için çocuğu yan çevirmeniz yeterli olacaktır. Dil ısırma olursa da çok önemli değildir. Bunu önlemek için ağzına parmak ya da kaşık gibi sert cisimleri sokmak tehlikeli olabilir. Çocuğun nöbet sırasında hareketlerine engel olmamalı ve nöbetin ne kadar sürdüğüne dikkat edilmelidir. Genellikle havale bir kaç dakika içinde kendiliğinden sonlanmaktadır. Eğer havale 3-5 dakikada durmuyorsa 112’ye haber vererek hızlıca tıbbi yardım yapılabilecek bir hastaneye ulaşılmalıdır” şeklinde konuştu.

Ayrıntılı tetkik ve koruyucu tedavi önemli

Dr. Şeyda Besen, tekrarlayan ateşli havalelerde, ilk ateşli nöbetini bir yaşın altında geçirenlerde, eğer ailede ateşli havale veya epilepsi geçiren kişi varsa, çok uzun süreli havale olmuşsa, kasılmalar vücudun tek tarafındaysa ve havale sonrası kas güçsüzlüğü veya felç olduysa o zaman ayrıntılı tetkikler yapılıp koruyucu tedavi verilebileceğini belirtti.(İHA)