Bebeklerde ve çocuklarda ishal mikroplar yüzünden oluşur. Genellikle dışkı ile kirlenmiş sebze, meyve ve diğer yiyecekler, içme ve kullanma suları, eller ve tırnak içleri ile bulaşabilir. Çocukları ishalden korumada en etkili yol ise temizlik kurallarına dikkat etmektir.

İshal neden olur?

İshalin en önemli ve en sık nedeni mikroplardır. Mikroplar, temiz olmayan yiyecek ve içeceklerle taşınır ve ağız yoluyla bağırsağa ulaşır. Kirli eller, mikropların önemli bir taşıyıcısıdır. Dışkı ile kirlenmiş sebze, meyve ve diğer yiyecekler, içme ve kullanma suları, eller, tırnak içleri en önemli bulaşma yollarıdır.

Çocuklarda ishalle kaybedilen su ve tuza dikkat!

Vücut, normalde gereksinimi olan su ve tuzları, yiyecek ve içecekler yoluyla alır ve dışkı, idrar, terleme ve solunum yoluyla dışarı atar. Sindirim sistemi sağlıklı olanlarda su ve tuzlar bağırsaklardan kana geçer. İshal olanlarda bağırsakların hasta olması nedeniyle su ve tuzun kana geçişi azalır, büyük bir miktarı bağırsaklardan dışkıya geçer ve dışarı atılır. Çocuk ne kadar çok sulu dışkı yaparsa o kadar fazla su ve tuz kaybeder. İshalle beraber kusması da olursa su ve tuz kaybı daha da artar. Kaybedilen su ve tuz çocuğa verilmezse ishal ölümle sonuçlanır.

İshal yüzünden su kaybı olan çocuklarda hangi belirtiler görülür?

• Ağız ve dil kurur,

• Karın derisi tutulup bırakıldığında (esnekliğini kaybetmiş olduğundan) yavaş geri döner,

• Gözler çukurlaşır,

• Bıngıldak çukurlaşır,

• Gözyaşı azalır ya da kaybolur,

• İştahsız, yorgun, huzursuzdur,

• Ateş yükselebilir,

• İdrar yapmama ya da çok az idrar yapma görülebilir.

Çocuklarda ishal vakaları ölümcül olabilir!

Çocuklarda ishal genellikle hızlı gelişir ve 3 ila 7 gün sürebilir. Bu nedenle de çocukta su-tuz kaybı gelişmeden önlem alınması için mutlaka bir sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekiyor.

İshalli çocukta bu belirtiler varsa dikkat! Tehlikeli olabilir!

İshali olan çocuğu, hiç zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını gerektiren bazı tehlike belirtilerini vardır. Bunlar:

• Belirgin susaması veya yukarıda açıklanan su-tuz kaybı belirtilerinin olması,

• Çocuğun ishalinin 3 günden uzun sürmesi,

• Çok sık veya fazla miktarda sulu dışkılama (günde 10 kezden fazla),

• Tekrarlayan kusmalarının olması,

• Yeme ve içmesinin bozulması,

• Kakasında kan olması,

• Yüksek ateş.

Çocuklarda ishal varsa ne yapılmalı? İshale ne iyi gelir?

• Emziriliyorsa emzirme kesilmemeli ve daha sık emzirilmelidir.

• Su kaybını önlemek için her zamankinden daha fazla su ve sulu gıdalar (kaynatılmış soğutulmuş su, evde hazırlanmış şeftali, elma, havuç suyu, ayran) verilmelidir.

• Her kakadan sonra 2 yaşından küçük çocuklara 1 çay bardağı, 2 yaşından büyüklere ise 1 su bardağı yukarıda sayılan içeceklerden mutlaka içirilmelidir.

• İshali olan çocuk aç bırakılmamalı, beslenmesine devam edilmeli, sık sık ve az az beslenmelidir.

• Çocuğa sindirimi kolay besinlerden (pirinç lapası, yoğurt, haşlanmış patates, şeftali, elma, muz ya da havuç püresi, iyi haşlanmış yağsız et, yoğurt ile yapılmış az yağlı pirinç çorbası, tarhana çorbası, az yağlı makarna, erişte) verilmelidir.

• Şekerli ve yağlı yiyecekler ishali artırır. Çocuklara böyle gıdalar (çikolata, bisküvi, gofret, kuruyemiş, pastalar, kolalı içecekler, yağ, bal, reçel) verilmemelidir.

Çocukları ishalden korumak bu uyarılara dikkat!

• İlk 6 ay sadece anne sütü verilmelidir.

• İçme suyu temiz olmalı, kaynatılıp soğutulmuş olmalıdır.

• Yiyecekleri hazırlamadan ve çocuğu beslemeden önce, sofraya oturmadan önce, çocuğun bezini değiştirdikten sonra, tuvaletten çıktıktan sonra eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır.

• Çocuğu beslerken biberon kullanılmamalıdır. Bebeğin yiyeceği plastik kaplar yerine, kolay temizlenebilen (cam, porselen, çelik vb.) kaplarda hazırlanmalı ve kaşık ile yedirilmelidir.

• Yiyecek ve içecek kapları iyice yıkanmalı, besin artığı kalmamalı ve iyi durulanmalıdır.

• Sebze ve meyveler bol su ile yıkanmalıdır.

• Bebek ve çocuk besinleri mümkün olduğunca taze hazırlanmalı, bekletilecekse de mutlaka buzdolabında, kapalı kapta saklanmalıdır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Bebeklerde ve çocuklarda kansızlık nasıl anlaşılır? Kansızlığı önlemenin 8 yolu

Habere Git