Her aile, çocuğunu cesur ve özgüvenli birer birey olarak yetiştirmek ister. Çocuğun ileride karşısına çıkacak her adımda nasıl davranması gerektiğini öğrenmesi gerekmektedir. Pedagog Zeynep Şimşek, çocuğunuzu cesaretlendirmek için neler yapmanız gerektiğini anlattı.

Cesaret nedir?

İlk olarak, cesaretin tanımını yapmakta yarar var. Cesaret, korkusuz olmak değildir. Cesaret, tehlikenin olma ihtimali ve bazen işlerin yolunda gitmeyeceğini bilerek davranabilmektir. Cesaret, atılganlık göstermek ve çoğu zaman da özgüven ile karakterizedir. Kaybetme ihtimalini göze almaktır ve kaybetse de yeniden deneme gücünün kişinin elinde olmasıdır.

‘Kaygının ve fobinin genetik geçişi var’

Çocuk, ebeveynin söylediklerinden daha çok yaptıklarını izler. Hayattaki aksiyonlarını izler. Ebeveyn kaygılı ve fobiye (korku) yatkın ise, bunu çocuğuna yansıtacaktır. Kaygının ve fobinin genetik geçişi vardır. Ebeveyninin patronuna karşı tutumu, komşuluk ilişkileri, eşler arasındaki ilişki çocuğun cesur duruşunu temelden etkileyecektir.

‘Tereddütlü mesajlar vermeyin’

Çocuğa tereddüt içeren mesajlar verilmemelidir. Örneğin; ‘’Çocuğum arkadaş edinsin ama sadece benim istediğim çocuklarla iletişimde olsun’’, “Bu konudaki fikrini söyle” dedikten sonra “sen yanlış düşünüyorsun” diyerek düşüncelerini önemsememek de bunlara örnektir. Bu davranışlar şüphesiz çocuğun cesaretini kırmaya yönelik davranışlardır. Bu davranışlarla büyüyen çocuk, yetişkinlik döneminde de ebeveynine bağımlı, hayatıyla ilgili aldığı kararlarda onaylanma ihtiyacı yaşayan bir birey olacaktır. Çocukları övgüye boğmak, pohpohlamak ve yapmaları gereken sorumlulukları yerine getirdiklerinde dahil bu yöntemi kullanmak cesaretlendirmek değildir. Yani ebeveynler çocuklarını başarılı olma odaklı değil, çalışma ve azimli olmak üzerine yetiştirmelidir.

Cesaretli bir çocuk yetiştirmek için neler yapılmalıdır?

Ebeveynin sosyal yaşantısındaki tavır ve tutumları, çocuklarına büyük oranda rehber olacaktır. Bunun yanı sıra, ailede bir birey olarak yerinin olması ve yaşı kaç olursa olsun söz hakkının olduğunu göstermek, önemsendiğini, anlaşıldığını görmek, sorduğu sorularda yaş düzeyine uygun cevaplar bulabilmek, başarısız olduğunda tekrar denemesi için içsel motivasyonu nasıl kullanacağını öğretmek, dış motivasyon, yani diğerleri tarafından takdir görmek, başarısının ve cesaretinin temeli olmadığı göstermek, çocukla uzun uzun konuşmalar yapmak yerine, sürekli övmek ya da nasihat etmek dışında; onun oyun alanına girerek, düşünce şekline, oyunundaki hayal etme sürecini anlamak ve desteklemek, verdiğimiz doneler (alt mesajlar) ile cesaretlendirebiliriz.

Çocuğunuzun cesaret gösterme çabasını elinden almayın

Erken çocukluk döneminde, örneğin; 2 yaşında üstünü değiştirmek istediğinde başarısızlık yaşıyorsa ve aile “ sen yapamazsın” diyerek özgüvenini zedeliyorsa, sosyal ortamda arkadaş edinmeye çalışırken onun yerine akranıyla arasına girerek çocuğun ben olma yolundaki davranışına müdahale ediliyorsa, çocuğa yardım edeyim derken, bireyselleşme ve cesaret gösterme çabası elinden alınıyorsa, bu çocuk, büyüdüğünde meslek seçimi ve eş seçimi konusunda doğru seçimler yapamadığında suçlayıcı, örseleyici bir ebeveyn profili oluşması kaçınılmazdır.

Cesaretli çocuk yetiştirmenin temel anahtarı

Üzücüdür ki, burada ebeveyn kendi davranışlarından kaynaklı bu durumu yaşadığını fark etmesi de oldukça zaman alıyor. Fark etse bile bireyin hayati kararları alma süreci geçtiğinden, iş işten geçmiş olabiliyor. Dikkat edilmesi gereken hususları tekrar etmek gerekirse, ebeveyn olarak uygulanan davranışlar, çocukla geçirilen zaman, anlama ve dinleme becerisi, yine ebeveynin empati becerisi, yaşına uygun sorumluluk vermekten kaçınmamak, her hata yaptığında yeniden deneme motivasyonunu öğretmek ve en önemlisi her koşulda, koşulsuz sevgiyi vermeye devam etmek, cesaretli bireyler yetiştirmenin temel anahtarıdır.

Betül Meral SARIİZ / posta.com.tr

betul.sariiz@posta.com.tr