Giriş
Kardeş kıskançlığının oluşmaması için aileye düşen görev önemli. Özellikle ilk çocuktan sonra gelen iki ya da üçüncü çocukla, diğeri arasındaki uyumu yakalamak gerek. En önemlisi sevgi. Doğru ve dengeli şekilde çocuklara paylaştırılması gereken sevgi, yanlış yönlendirmeyle diğer çocuğa daha fazla kayarsa, özellikle fiziksel açıdan kardeş kıskançlığı kendisini gösterir. Belirtiler söz konusu olduğu zaman ne yapılması gerektiği hakkında uzman bir doktora başvurmalı.
Her şeyden önce çocuğunuza, "Abi-abla oldun artık" şeklinde ifadeler kullanmayın. Bu cümle çocuğun omuzlarına ağır sorumluluklar yükler. Çocuk, abi ya da abla olduğu için artık ebeveynleri tarafından ihtiyaçlarının karşılanmayacağını ve eskisi gibi sevilmeyeceğini düşünmeye başlar. Bu da çocuğun kaygılarını yükselterek; hırçın, isyankar ya da içe dönük davranışlar sergilemesine sebep olabilir.
Yeni gelen davranışlara dikkat!
Çocuk, üzerindeki ilginin kardeşine yönelmemesi için dikkat çekici davranışlarda bulunabilir. Örneğin tuvalet eğitimini kazanmış bir çocuk yeniden tüm ilgiyi üzerine toplamak için uzun süreli alt ıslatma davranışı ya da yemek yeme konusunda iştahsızlık ve isteksizlik gösterebilir. Bu davranışları sergilerken çocuk, ebeveynlerine “Ben de buradayım" mesajını vermeye çalışıyordur.
Kardeş kıskançlığı nasıl önlenir?
Bu olağan durumu önlemek adına kardeş dünyaya geldiğinde çocuğun bu kaygılarını en aza indirmek için öncelikle aile içinde ve sonra çevresi tarafından “Abi/abla oldun, olmuşsun” demek yerine; “Bir kardeşin olmuş. Ne kadar küçük öyle değil mi? Çünkü o daha bebek ve senin gibi henüz konuşamıyor, yürüyemiyor ve okula gidemiyor. Ama senin kadar büyüdüğünde o da yapacak” gibi ifadeler kullanmak çocuk için daha anlaşılır ve sağlıklı olur. Aynı zamanda anne ve baba çocuktan kardeşi için küçük yardımlarda bulunmasını isteyebilir. Örneğin anne yeni doğan kardeşin bezini değiştirmesi gerektiğinde, çocuktan kardeşi için yeni bir bez getirmesini isteyebilir ya da benzer şekilde önlüğünü getirmesini ve takmasını isteyebilir.
Kardeş kıskançlığını önleyebilmek için birkaç farklı yöntem var. Bu tavsiyelere uymak suretiyle çocuklar arasındaki eşitliği yakalayabilir ve daha sağlıklı bir büyüme süreci elde edebilirsiniz.
Özellikle bu ele alınan çözümlerin ebeveynler tarafından gerçekleştirilmesi en önemli konu.
- Aile, çocuğu ile arasındaki bağı güçlendirmek için pek çok aktivite düzenlemeli.
- Çocuğun stres hormonlarını azaltabilmek için ona bakarak neşeli şekilde gülmek ve ona odaklanmak gerekir.
- Her iki çocuğu da sevdiğini belirten gösteriler anne ve baba tarafından ele alınmalıdır.
- ‘Ölmek istiyorum artık’ cümlesi ile karşı karşıya kalındığı zaman, ileri seviye bir boyut olduğu için doğrudan çocuğa odaklı ayrı ilgi gösterilmeye başlanmalıdır.
- Ilımlı ve olumlu cümleler eşliğinde ona olan sevgi gösterilmelidir.
Bu gibi önlemler ile beraber kardeş kıskançlığının önüne geçmek mümkün. Fakat bunu yapabilmek için ise mutlaka profesyonel bir destek almak önemli. Böylece çocuk aşırıya kaçmadan ve kardeş kıskançlığı daha fazla büyümeden, ne yapılması gerektiği uzman doktor kontrolü altında gerçekleştirilebilir.
Kardeş kıskançlığı belirtileri
Kardeş kıskançlığı ile ortaya çıkan belirtiler hem çocuğun davranışı hem de fiziksel açıdan meydana gelen problemler şeklinde öne çıkabilir. Bunları ayrı ayrı ele almak gerekirse, öncelikle çocuğun değişik davranışlar gösterebileceğini söylemek mümkün:
- Ebeveynlerden zamanla uzaklaşma
- Kardeşe karşı kaba davranmaya başlama
- Altını ıslatma
- Devamlı sinirli ve hırçın davranışlar sergileme
Bu tür belirtiler ile karşı karşıya kalındığı zaman önemli oranda kardeş kıskançlığı probleminin meydana geldiğini anlamak mümkün. Bu durum aynı zamanda çocuğun fiziksel açıdan yaşadığı psikolojik etkileri üzerinden de ortaya çıkabilir.
- Kekemelik
- Yürümeden emekliye dönme durumu
- Bebek tarzı konuşmalar
- Biberon ile beslenme alışkanlığına geri dönüş
- Yalancı emzik kullanmamasına rağmen bu alışkanlığa tekrar geri dönmesi
- Konuşmada gecikmeler
- Anneye aşırı derecede bağlı durumu
- Yalnız uyuyamama
- İçe kapanma
- Devamlı kabus gördüğünü dile getirmesi
Hem davranışsal bozukluk hem de psikolojik açıdan meydana gelen fiziksel etkiler ile beraber, çocuklar kardeş kıskançlığını açık şekilde gösterebilir.
Bebek kıskançlığı için çözüm önerileri
Bebek kıskançlığını önleyebilmek için birçok farklı çözüm var. Fakat bunun önüne geçebilmek için yapılması gereken, ebeveynlerin bu süreç içerisinde önemli bir rol oynaması. Özellikle eğer çocuk aileyi dinlememeye başlamış ise, çocuk dikkatli bir şekilde takip edilmeye başlanmalı.
En ufak bir durumda kardeşi hırpalamaya başlamış ise, mutlaka bunun için bireysel önlem alınması gerek. Eğer altını ıslatıyorsa kardeşi ile arasındaki bağı incelemek ve bu bağı güçlendirmek için beraber oyunlar gerçekleştirmek gerek. En önemlisi bebek kıskançlığı için çözüm önerileri arasında uzman doktor gelir. Çocuğun psikiyatrik açıdan kontrolden geçmesi ve fiziksel teşhis ile beraber, farkı terapi yöntemleri duruma göre uygulanır.
Kardeş kıskançlığının nedenleri
Kardeş kıskançlığının en önemli nedenleri ailenin gösterdiği davranış şekli. Başka bir nedeni ise uzun bir süre tek başına büyümüş olan çocuğun, kardeşi olması ile ilginin yönelmesi. Bu hem de iki ortak nokta ele alınırsa, ebeveynlerin davranış biçimleri kardeş kıskançlığının temel nedenleri arasında önde geliyor.
“Şekerli gıdaların yatma saatinde tüketilmesi çürük riskini artırıyor”- Çocukların yüzde 28'i 'hikikomori' sendromuna maruz kalıyor
- Herkes moda diye çocuğuna aynı ayakkabıyı tercih ediyor fakat gelişim bozukluğuna bile neden oluyor!
- Çocukları tehdit eden sinsi tehlike: Hipertansiyon
- Karne stresi psikolojik sorunların temelini oluşturuyor! Uzmanı uyardı: Bu davranışlardan kaçının
