Ebeveynlerin tutumları, çocuklarda mutsuz, özgüvensiz ve yetersizlik hissine neden olabilir. Anne ve babadaki aşırı mükemmeliyetçiliğin çocuğa zarar verdiğini dile getiren Uzman Psikolog Feyza Ağaç ebeveyn çocuk ilişkisini anlattı.

Büyük beklentilere maruz kalan çocuk iç dünyasında tatmin olmuyor

Yetişkin olarak belki de bütün problemlerimizin temelinde özgüven yatıyor. Birçok insan her şeyi mükemmel yapmaya çalışmak adına işleri farkında olmadan daha da zorlaştırıyor. Aslında mükemmeliyetçiliğinde temelinde çocuklukta hissettiğimiz yetersizlik, özgüven eksikliği gibi olumsuz duygular var.

Geçmişte özellikle de 0-6 yaş döneminde bize bakan kişilerin (ana-baba-abi-teyze vb.) yani ebeveyn tutumları hayatımızda büyük rol oynuyor. Hayatı boyunca büyük beklentilere maruz kalmış bir çocuk bu beklentiyi karşılasa bile iç dünyasında tatmin olmayacaktır.

Mükemmel ebeveyn de mükemmel bir çocuk da yok

İyi olmak, yeterli olmak bizim için ebeveynlerimiz tarafından onay almak, takdir görmek, sevilmek, saygı duyulan kişi olmak gibi birçok duyguyu da beraberinde taşıyor. Ancak sevilmek ve yeterli hissetmek için her şeyin en mükemmelini yapmayı zorundaymış gibi hissetmek tarifsiz bir acı veren duygu. Çünkü mükemmel yok! Mükemmel ebeveyn olmadığı gibi mükemmel bir çocukta yok ya da mükemmel bir patron, arkadaş, kardeş, partner…

Çocuklardan fazlasını istemek değersiz hissettiriyor

Aslında sağlıklı olan, mükemmel olmaya çalışmaktan çok yeterli olmak. Çocuklarınıza iyi hissettirecek olan temelde yeteri kadar iyi olmak ve yeteri kadar sevilmek. Herhangi bir koşula, başarıya takdire gerek kalmadan var oluşumuzla sevilmek. Bu yüzden bir süredir ebeveynlerin kendi yetersizlik hisleriyle, çocukları mükemmel yapma çabası proje çocuk dediğimiz aslında mutsuz ve özgüvensiz çocuklar olarak devam ediyor. Yapılan yanlışların en büyüğü çocuklara yapabileceklerinden çok anlam yüklemek, görevler misyonlar edindirmek, başarısızlıklarına aşağılayıcı ve suçlayıcı bir tutumla yaklaşmak, çocukların kendi duygularını görmezden gelerek sadece ebeveyn olarak manevi tatmin ile çocuğu yönetmek, çocuğun duygularından çok notlarıyla ilgilenmek, çocuklarınız problem yaşadığında onların arkadaşlarına sözcü olmak, diğer problemlerinde korumak niyetiyle sürekli bir baskı altında tutmak ve diğer çocuklarla kıyaslamak. Bunlar çocukların da kendilerini olduğu gibi yeterli ve iyi hissetmesinden ziyade büyük değersizlik duygularına yol açar. Önce iyi bir not, iyi bir kariyer değil, iyi bir insan olmak yeterli ve mutlu hisseden çocuklar yetiştirmek. Böylece ileri ki nesillerde daha duygu odaklı ve haliyle daha başarılı insanlar olmalarını sağlamak mümkün.

Aileler önce kendi çocukluk travmalarından arınmalı

Çocuklarınızla sağlıklı bir empati kurmak için önce kendi çocukluk travmalarınızdan ve olumsuz duygularınızdan arınmalısınız. Yeterli olmak ve olduğumuz gibi sevildiğimizi hissetmek, çocuklarınıza da böyle hissettirmek onları zaten her alanda özgüvenli ve başarılı yapacaktır. Çocuklarınızın da diğer insanlarla sağlıklı ilişkiler kurabilmesi adına bu kısım çok önemli.

Unutmayın siz mutlu ve değerli hissederseniz, çocuğunuz da kendini aynı şekilde mutlu ve değerli hissedecektir. Çocuğunuzun böyle hissetmesi ise onun da sağlıklı bir yetişkin ve en önemlisi onun da sağlıklı bir ebeveyn olmasını sağlayacaktır.