İstanbul Ayvansaray Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Yeşim Avunduk, özellikle pandemide dijital oyunlara artan ilginin çocuk üzerindeki etkileri hakkında bilgi vererek, ailelere tavsiyelerde bulundu.

Oyunlar satılırken kimlik sorulmalı

12 yaşındaki bir çocuğun 18 yaş ve üstü bir oyunu oynamasının son derece yanlış olduğunu söyleyen Dr. Avunduk, “Çocuklar üzerinde son derece olumsuz sonuçlar doğuruyor. Buna yönelik bir düzenleme getirilmesi lazım. Amerika’da 18 yaş üstü bir oyunu yaşı tutmayan çocuklar ebeveynleri yanında olmadan alamıyor. 16 veya 18 yaş üstü oyunları satmak için çocuktan kimlik istiyorlar. O kimliğe de hangi oyun alındıysa onun kaydını işliyorlar. Oyunların yaş gruplarına göre kimlikle satılır hale dönüştürülmesi gerekiyor. Ailelerin de bu konuda bilgilendirilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Çocuklar duygusuzlaşıyor

Şiddet eğilimli, yaralamaların, vurmanın, kırmanın ve ölümün fazlaca olduğu oyunların çocukları gerçek dünyadaki şiddete karşı duygusuzlaştırdığını anlatan Dr. Avunduk, “Her oyunun üstünde yaş sınırlaması vardır. Aileler bunun farkında olmalıdır. Aksi halde çocuklarda, şiddet, öfke, ölümün ve yaralamanın normalleştiği durumları gözlemliyoruz” ifadelerini kullandı.

Pandemide dijital oyunlara ilgi arttı

Koronavirüs nedeniyle ailelerin daha çok evde vakit geçirdiğini aktaran Dr. Avunduk, “Anne ve babalar açısından kolay yönetilebilen bir süreç değil. Bu dönemde çocuklar daha fazla ilgi istiyor. Herkesin evlere kapanmasıyla dijital oyunlara ve oyun konsollarına olan ilgi arttı. Dünyada genelinde 2020 yılında konsol satışlarında yüzde 155’lik bir artış oldu. Aynı zamanda dünya genelinde kavga ve savaş oyunlarına olan ilginin yüzde 30 arttığı çoklu oyunculu savaş oyunlarına olan ilginin ise yüzde 26 arttığı, kelime oyunu ve puzzle gibi geliştirici geleneksel yöntemlerde ise yüzde 19 oranında bir gerileme olduğu gözlemlendi. O yüzden bu konunun üzerinde durulması gerekiyor. Çocuklar kendilerini oyunlara adamış durumda ve oyun oynarken bir kısıtlama yapılmaması durumunda süreler çok uzamış durumda. Eskiden 3 saatse şimdi 8 saat oynuyorlar. Çünkü bütün gün evdeler ve alternatif aktiviteler eğer ebeveynler öncülük etmezse önemsenmemekte” dedi.

Sosyalleşme aktivitesine dönüştü

Online eğitimin, okula gitmek ve arkadaşlarıyla sosyalleşmek kadar çocuğu doyurmadığını söyleyen Dr. Yeşim Avunduk, “Dijitalde sosyalleşiyorlar, kendilerini en iyi ifade ettikleri etkinlik de oyun oynamak. Oyunu da tek başına oynamıyor, bağlanıp bir grup arkadaşlarıyla oynuyorlar. Onlar için dijital oyunlar sosyalleşme aktivitesine dönüştü. Böyle olunca geçirdikleri süre çok uzadı. Oyunlar ve konsolların satışındaki büyük artış zaten durumu açıkça göstermekte. Dünya genelinde, 2020 yılında bir önceki yıla göre dijital oyunlarda yaklaşık olarak yüzde 60, kutu ile satılan oyunlarda yüzde 82’lik artış gerçekleşmiş durumda” diye konuştu.

Oyun oynama yaşı 3 buçuğa düştü

Çocukların 3,5 yaşından itibaren dijital oyunlarla tanıştığını belirten Dr. Avunduk, “Ama özellikle 10 ile 18 yaş aralığındaki geniş bir kitle zamanının büyük bir kısmını oyun oynayarak geçiriyor. Çok fazla kanlı sahneyi, öldürmeyi gösterdikçe sık sık da bunu tekrarladıkça normalleştiriyorsunuz. Çocuk ilk başta oynarken gözlerini kapıyorsa, yavaş yavaş bunun normalleştiğini görüyor. Yapılan çeşitli araştırmalar ile şiddet içerikli oyunlar ile saldırgan davranışlara eğilimin artığını ve şiddet içeren video oyunlarına maruz kalma ile şiddet içerikli görüntülere verilen tepkinin azaldığını gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Çocuk empati duygusunu kaybediyor

Dr. Avunduk, “Çocukların duygusuzlaşmasını ölüm, şiddet, yaralama ile kısıtlamamak lazım, kendilerini ifade etme şekilleri de değişiyor. Maalesef empati yetenekleri çok düşük oluyor. 10 yaşından itibaren bir çocuk 3-5 kez oyunda birini öldürüp tekrar canlandığını görünce, bunun normal bir aktiviteye dönüşebileceğini düşünüyor” dedi.

Ailelere tavsiyeler

Aileleri daha kontrollü olma konusunda uyaran Dr. Avunduk, “Aileler kesinlikle çocuklarının oynadığı oyunu takip etmelidir. Yaşlarına uygun olmayan hiçbir oyunu almamalılar ve oynamalarına izin vermemelidirler. Bir yaştan bir şey olmaz, çocuğum arkadaşlarından geri kalmasın diye düşünmesinler. Oyunları incelesinler, şiddet içeren hiçbir oyunu da almasınlar” diye konuştu.