Giriş
40 uçurma sepeti nedir? Kırk uçurma sepeti içerisine neler konulur?
Adından da anlaşılacağı gibi, 40 uçurma sepeti; bebeklerin 40. gününde hazırlanan, anne ve bebeğinin ziyarete gittiği evlerde verilen güzel, geleneksel bir hediyedir. Uzun yıllardan beri var olan bu geleneğin orijinal halinde sepet yoktur. Eskiden verilecek erzaklar bohçaya sarılır ve o şekilde verilirdi. Zaman içerisinde imkanların artması ve beze sarılan poşetler yerine, bu kültür sepet olarak değiştirildi.
Sonuç itibariyle bir hediye verirken onu süslemek ve güzel görünmesini sağlamak önemlidir. Takdim edilen hediyenin görünümü de en az içeriği kadar sevilen kişiye verilen değeri göstermektedir. Bohçaya koymak yerine özenle hazırlanmış bir sepetin içerisinde oldukça güzel bir görünüm sağlanır.
40 uçurma sepeti geleneği, dini bir gelenek değildir. Eski zamanlardan günümüze kadar gelmiş bir şaman geleneği olarak bilinir. Fakat Türk kültüründen, Göktürk uygarlığından gelmektedir. Göktürkler ise o çağlarda Türk kültürünü en iyi şekilde yansıtan bir uygarlıktır. Hatta günümüzdeki pek çok gelenek ve görenek eski Türk uygarlıklarından gelmektedir.
40 uçurma sepeti içerisine neler konur?
Hayatı boyunca insanın, sahip olduğu şeylere kendisinden bir parça katması olağandır. 40 uçurma sepetine koyulan nesnelerde anneye ve bebeğine karşı sevgiyi, adına dilenen güzel dilekleri ifade eder.
Geleneklere uygun ve ihtiyaçların karşılanması adına bu sepete konması gereken 7 nesne vardır. Bunlar başta un olmak üzere şeker, pirinç, yumurta, tuz, pamuk ve bozuk paradır. Bu erzaklar küçük cam şişelere ya da tül keselere konularak süslenmektedir. Şişelerin ya da keselerin üzerine anlamlarını açıklayan birer kağıt yerleştirilmesi de adettendir.
40 uçurma sepetine ayrıca kişinin kendi fikri olan nesnelerde koyulabilir. Bu nesneler genellikle anne ve bebeğin ihtiyaçlarına yönelik seçilmelidir. Örneğin el örgüsü bir bebek battaniyesi, patik, yelek ya da bu gibi nesneler oldukça güzel ve ihtiyaca yönelik bir sepet hazırlanmasına katkıda bulunur.
Bu güzel sepetin içerisine, maddi durumunuza göre bir katkıda bulunmak daha doğru olacaktır. Ufak bir katkı sağlamak amacıyla anneye maddi destek vermek adına para koyulabilir. Diğer yandan pişik kremi, bebek bezi ya da yakında diş çıkaracak olan bebeğe diş kaşıma oyuncağı da koyulabilir.
Genel olarak anne, bebeği ile birlikte ilk olarak yakın akrabalarını ziyaret eder. Bu yüzden çeyrek altın verilebilecek en doğru hediyelerden biridir. Diğer yandan annenin ihtiyaçlarını öğrenerek buna göre bir sepet hazırlamak daha mantıklı olacaktır.
40 Uçurma sepetine yerleştirilen nesnelerin anlamları nelerdir?
Sepetin içerisinde mutlaka yer alması gereken, geleneğin temel nesneleri ve bu nesnelerin anlamları;
Un: Ak sakallı bir dede ya da ak saçlı bir nene olup, torunlarını görebilecek kadar uzun ve sağlıklı bir ömre sahip olsun.
Şeker: Tatlı dilli olsun.
Yumurta: Yumurta gibi gürbüz ve sağlıklı bir ömrü olsun.
Pirinç: Hayatı boyunca bereket eksik olmasın.
Tuz: Tuz gibi temiz ve kolay giden bir ömrü olsun.
Bozuk Para: Hayatı boyunca hiçbir zaman maddi sıkıntılar görmesin.
Pamuk: Ton ton dedeler ya da nineler gibi oluncaya kadar hayatında huzur ve refah hiç eksik olmasın.
Diğer yandan, geniş ve tam bir 40 uçurma sepeti hazırlamak isteniyorsa, mutlaka olması gereken nesneler;
İp: Uzun ve sağlıklı bir ömrü olsun.
Kahve: 40 yıllık hatırı olan dostlara sahip olsun.
Kuran: Dini bütün bir kimse olsun.
Farklı ülkelerin paraları: Çok kültürlü ve çok gezip bilen olsun.
Sabun: Tertemiz bir alın yazısı olsun.
Ekmek: Aile, bebeğin elinin ekmek tuttuğu günleri görsün.
Çörek Otu: Şansı ve bahtı her zaman açık olsun.
Nazar Boncuğu: Allah nazarlardan korusun.
40 uçurma sepeti genel olarak kişinin kendi tercihlerine göre hazırlanır. Fakat listelenen bu nesneler genel olarak bir anlam taşıyan ve geleneğe uygun nesnelerdir. Yine de ihtiyaçların karşılanması amacını unutmamak gerekmektedir. Çünkü zaten 40 uçurma sepetinin amacı anneye ve bebeğine destek olabilmek ve ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Bebeğe annesine güzel dileklerde bulunarak, eve ziyarete geldiklerinde 40 uçurma sepeti anneye teslim edilir. Bir efsaneye göre, eve ilk kez gelen bebeğe yumurta verilmezse, farelerin evi basacağına inanılırmış. Artık ne kadar doğru bilinmez ama yine de ne olur ne olmaz, sepete yumurta koymayı unutmamalıdır.
