Erkek infertilitesinde tele tıp geleneksel muayenenin yerini alabilir mi?
Hastaların değerlendirilmesi için standart uygulama, özgeçmiş ve medikal geçmişi, fiziksel muayenesinin yapılması ve ardından gerekirse laboratuvar testlerinin yapılmasıdır. Tele tıbba geçtiğimiz son zamanlarda fiziki muayenenin değeri veya gerekliliği konusu gündeme geldi. Modern testler ve teknoloji ile bu zamanda hala fiziksel muayene gerekli mi? Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Bakırcıoğlu, bu sorunun yanıtını verdi.
Hastanın hızlı bir şekilde ve pandemi sürecinde risk almadan yardım alması hekimlere ve hastalara faydalıdır. Ancak infertil erkeğin muayenesinde 2 ana unsur vardır. Genital yapıların / organların hem görsel muayenesi ve hem de elle (palpasyon) muayenesidir. Muayenenin bir kısmı, örneğin hastanın normal androjenize olup olmadığını, 2 testisin mevcut olup olmadığını, hipospadias olup olmadığını belirlemek için video/ görüntü alınabilir. Bununla birlikte, en değerli muayene bileşenlerinden bazıları hala el ile muayeneye (palpasyon) dayanmaktadır. Testislerin boyutunun değerlendirilmesi, azospermi olan erkekleri değerlendirmek için algoritmanın hayati bir parçası olmaya devam etmektedir. Daha küçük testisler, çoğu zaman spermatogenezde bozulma olduğunu gösterir. Testislerde hassasiyet var mı veya testis kanserini düşündüren el ile hissedilen sert kitle mi var? Anormal derecede yumuşak mı yoksa sert mi? Bu sorular hala fizik muayeneyi gerektirir.
Klinik varikoselin teşhisi genellikle fizik muayene gerektirir. Büyük (3. derece) varikoseller skrotal (torbadan) duvardan görülebilmesine rağmen, 1 ve 2 derece (küçük ve orta) öksürme veya ıkındırma yolu ile genişleyen hissedilebilen damarların bulunması ile teşhis edilir. Aslında videoda görülen büyük bir varikoselin varlığı elle muayene ile doğrulanmalıdır. Ayrıca, ultrason büyük varikoselleri görüntüleyebilmesine rağmen, ultrasonografi ile not edilen birçok varikosel subkliniktir. Elle muayene varikosel tanısı için yeterlidir. Ancak muayenede varikosel tespit ettiğimiz hastalarımızdan ultrason ile inceleme isteriz. Muayene ile tespit edilmeyen ancak ultaroson ile tespit edilen (subklinik) varikoselin tedavisi gerekmez, ameliyat önerilmez.
Ayrıca öykü, fiziksel muayene ve test sonuçlarının hepsinin erkek infertilitesinde nedeni belirlemeye ve tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olduğunu bildirmek isterim. Tıkanıklığa bağlı ve tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi arasındaki ayrım, testis boyutu ve kıvamı, epididimal varlığı ve kıvamı ve sperm kanalı varlığının veya yokluğunun sonuçları ile birlikte değerlendirilir.
Ultrasonografi, erkek infertilitesinde yardımcı görüntüleme yöntemidir ancak asla genital muayenenin yerini tutamaz. Aslında, Amerikan Üreme Sağlığı kılavuzları infertilite değerlendirmeleri için rutin skrotalultrasonun kullanılmamasını önermektedir. Testis kitlesi tanımlamak gibi seçilmiş durumlarda tanı koydurucudur, ancak çoğu hastada gerekli değildir.
Muayene odalarından sanal ortamlarda tele tıp hizmetine taşındığımız bu günlerde, geleneksel yöntemlerle hastalarımızın değerlendirilmesi çok önemlidir. Erkek infertilitesinde erkeğin mutlaka erkek infertilitesi konusunda uzman bir ürolog tarafından değerlendirilmesi gerekir.