Hamilelik şekeri neden olur? Hamilelik şekeri olanlar nasıl beslenmeli?

Posta.com.tr

Hamilelik şekeri neden olur, hamilelik şekeri olanlar nasıl beslenmeli, hamilelik şekeri olanlar ne yemeli gibi sorular son zamanlarda anne adaylarının en çok sorduğu sorular arasında yer alıyor. Hamilelik şekeri adı üzerinde hamileyken meydana gelen bir sağlık problemidir. Anne adayları genellikle hamilelikten önce diyabet hastalığı ile ilgili bir sıkıntı yaşamazlar. Hamilelikle beraber gelişen bu hastalık anne sağlığı ve bebek açısından ciddi riskler oluşturabilir. Hamilelik şekeri neden olur, hamilelik şekeri olanlar ne yemeli, nasıl beslenmeli sorularının cevaplarını Diyetisten Dilara Demirkan Erkek açıkladı.

Hamilelik şekeri neden olur?

Gestasyonel diyabet ilk kez hamilelikle birlikte veya hamilelik döneminde ortaya çıkar. Gebelikle birlikte vücutta birçok değişiklik meydana gelir. Bu değişiklerden biri de hormonel değişikliklerdir. Hormonel salınımın artması kan şekerinin artmasına neden olur. Örneğin plasentadan salgılanan steroidyapıdaki hormonlar kan şekerinin düşmesinde görevli olan insülin hormonuna karşı olarak kan şekerini yükseltirler.

Özellikle gebeliğin 24. ve 28.haftalarında insülin hormonuna karşı direnç gelişir. Gebelerde kan şekeri yüksekliği oluşması durumunda anne karnındaki bebeğin de kan şekerinde artışlar olur ve reaktif olarak salgılanan insülin hormonunun etkisiyle bebek irileşir ve makrozomik fetüs durumu ortaya çıkar.

Gestayonel diyabet tüm anne adaylarında elbette görülmez. Bazı risk faktörleri gestasyonel diyabetin oluşmasına neden olur. Bu risk faktörlerini şöyle sıralayabiliriz; Beden kütle indeksine göre aşırı kilolu veya obezite olma, gebelik öncesi bozulmuş glikoz toleransı, birinci derece aile yakınında tip 2 diyabet öyküsünün varlığı, önceki gebeliklerde gestasyonel diyabet öyküsü ve fazla ağırlık artışı, 35 yaş üzeri hamilelik, açlık kan şekerinin 95 mg/dl üzerinde olması.

Gestasyonel diyabet için risk grubu altındaki bireylere taramalar mutlaka yapılmalıdır.

Tanı için eğer risk faktörü taşıyan bir gebe ise gebeliğin başlarında yapılması gerekirken risk faktörü olmayan gebelerde ise gebeliğin 24-28. haftalarında yapılması gerekir. Test mutlaka 8 saat açlık sonrası yapılmalıdır. 75 g OGTT yapılmalıdır. Bu test oral glikoz tolerans testi olarak adlandırılmaktadır ve bunun sonuçlarına göre;

GDM tanısı için 75 g OGTT değerleri:

- Açlık – 92 mg/dl ve üzeri

- Tokluk 1. Saat – 180 mg/dl ve üzeri

- Tokluk 2. Saat -153 mg/dl ve üzeri

Eğer bu değerlerden herhangi birinin sonucu pozitif olursa gebede diyabetin bulunduğu anlamına gelir. Dolayısıyla her gebe bu konuda bilinçli olmalı ve doktorun tavsiyesi doğrultusunda hareket etmelidir.

Hamilelik şekeri olanlar nasıl beslenmeli?

Gebelik şekeri tanısı konulan kadınlarda diyet düzenlenmeli, gerekli durumda insülin tedavisine geçilmelidir. Diyet hastanın kilosuna, boyuna, ek hastalık mevcudiyetine ve fiziksel aktivitesine göre değişir. Her gebe için hazırlanan diyet listesi farklı olup diyet kişiye özel olmalıdır.

- Gestasyonel diyabeti olan gebenin diyet tedavisi beslenme programında bulunan besinler onun sevdiği ve tüketmekten zevk alacağı besinlerden oluşmalıdır.

- Hem ana öğünler hem de ara öğünler atlanmamalıdır.

- Ara öğünlerde çikolata, kek, bisküvi ya da tatlı gibi çok şekerli ve sağlıksız besinler yerine kuru yemişler, meyveler tercih edilmelidir.

- Gebelik süresince vücudun ihtiyaç duyduğu kadar su içmeye özen gösterilmelidir.

- Basit şeker olarak adlandırılan beyaz un ve ürünler, tatlı, çikolata, şeker, paketli ürünler gibi besinlerden uzak durulmalıdır.

- Karbonhidratlar arasından kompleks karbonhidratlar olarak adlandırılan çavdar, yulaf, tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir.

- Pirinç ve patates tüketimini de sınırlandırılmasında yarar vardır.

- Özellikle kahvaltılarda bal, reçel ya da çikolata gibi kan şekerini çok hızlı yükselten yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

- Tüketilen yiyeceklerin posa miktarlarının yüksek olmasına dikkat edilmelidir.

- Meyve diyette verilen porsiyon miktarı aşılmadan ve kabuğu soyulmadan tüketilmeye dikkat edilmelidir.

- Diyetin protein miktarı da oldukça önemlidir, proteinlerin yapıtaşları olan aminoasitler insülin salınımında rol oynamaktadır. Diyetin protein içeriği %10-20 olacak şekilde düzenlenmelidir.

- Diyette kullanılan yağların türü oldukça önemlidir. Sağlıklı yağ olarak zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, avokado, omega-3 kaynakları, yağlı tohumlar beslenmede tercih edilmelidir.