Kadınlarda fallop tüplerine bağlı kısırlık tedavi edilebilir mi?
Fallop tüpleri, yumurtalıkları ve rahmi birbirine bağlayan dişi üreme organlarıdır. Her ay, kabaca adet döngüsünün ortasında meydana gelen yumurtlama sırasında, fallop tüpleri bir yumurtayı yumurtalıktan rahme taşır. Kadın Hastalıkları ve Doğum Prof. Dr. Ercan Baştu, kadınlarda fallop tüplerine bağlı kısırlık tedavisini sizler için anlattı.
Yumurta ve sperm fallop tüpünde buluşurken, eğer yumurta döllenirse rahim duvarına tutunabilmek için tüpten rahme doğru hareket eder.
Fallop tüpü tıkalıysa, spermin yumurtalara ulaşmasının yanı sıra döllenmiş yumurtanın rahme ilerleme yolu da engellenir. Fallop tüpünün tıkanmasının yaygın nedenleri arasında yara dokusu, enfeksiyon ve pelvik yapışıklıklar bulunur.
Tıkanmış fallop tüplerinin belirtileri
Tıkalı fallop tüpleri genellikle belirtilere neden olmaz. Birçok kadın, hamile kalmaya çalışana ve sorun yaşayana kadar tüplerini tıkadığını bilmez.
Bazı durumlarda tıkanmış fallop tüpleri, karnın bir tarafında hafif, düzenli ağrıya neden olabilir. Bu genellikle hidrosalpinks adı verilen bir hastalık nedeni olur. Hidrosalpinks olduğunda, sıvının tıkalı bir fallop tüpünü doldurup büyüttüğü zamandır.
Doğurganlık üzerindeki etkisi
Tıkanmış fallop tüpleri, kısırlığın yaygın bir nedenidir. Sperm ve yumurta, döllenme için fallop tüpünde buluşur. Tıkalı bir tüp, birleşmelerini engelleyebilir.
Her iki tüp de tamamen tıkalı ise tedavisiz hamilelik mümkün olmaz. Fallop tüpleri kısmen tıkalıysa, potansiyel olarak hamile kalabilirsiniz. Bununla birlikte, dış gebelik riski de artar.
Bunun nedeni, döllenmiş bir yumurtanın bir tıkanıklıktan geçerek rahme ulaşmasının zor olmasıdır. Bu durumlarda tedavinin mümkün olup olmadığına bağlı olarak tüp bebek (IVF) önerilebilir.
Yalnızca bir fallop tüpü tıkanırsa, yumurta tıkalı olmayan diğer fallop tüpünden geçmeye devam edebileceğinden, tıkanıklık büyük olasılıkla doğurganlığı etkilemeyecektir. Doğurganlık ilaçları, tıkalı olmayan fallop tüpü tarafında yumurtlama şansınızı artırmanıza yardımcı olabilir.
Tıkanmış fallop tüplerinin nedenleri
Fallop tüpleri genellikle yara dokusu veya pelvik yapışıklıklar tarafından tıkanır. Bunlara aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok faktör neden olabilir:
Pelvik inflamatuar hastalık: Bu hastalık yara izi veya hidrosalpinkse neden olabilir.
Endometriozis: Endometriyal doku, fallop tüplerinde birikebilir ve tıkanmaya neden olabilir. Diğer organların dışındaki endometriyal doku da fallop tüplerini tıkayan yapışıklıklara neden olabilir.
Bazı cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE): Klamidya ve gonore yara izine neden olabilir ve pelvik inflamatuar hastalığa yol açabilir.
Geçmişte geçirilmiş dış gebelik: Bu sorun, fallop tüplerini yaralayabilir.
Miyomlar: Bu büyümeler, özellikle rahme tutundukları yerde fallop tüpünü tıkayabilir.
Geçmiş karın ameliyatı: Geçmiş ameliyatlar, özellikle de fallop tüplerinin kendisinde, tüpleri tıkayan pelvik yapışıklıklara yol açabilir.
Tıkanmış fallop tüplerinin nedenlerinin birçoğunu önleyemezsiniz. Ancak hamilelik isteği yoksa cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanarak CYBE riskinizi azaltabilirsiniz.
Tıkanmış bir fallop tüpünün teşhisi
Histerosalpingografi (HSG) yani rahim filmi, tıkanıklıkların teşhisine yardımcı olmak için fallop tüplerinin içini incelemek için kullanılan bir görüntüleme türüdür. HSG sırasında doktorunuz rahminize ve fallop tüplerinize bir boya verir.
Boya, röntgende fallop tüplerinizin içini daha fazla görmesine yardımcı olur. Rahim filmi çekimi adet döngünüzün ilk yarısında gerçekleşmelidir.
HSG, doktorunuzun kesin tanı koymasında yeterli olmazsa, daha fazla değerlendirme için laparoskopi kullanabilir. Doktor işlem sırasında bir tıkanıklık bulursa, mümkünse bunu kaldırabilir.
Tıkanmış fallop tüplerinin tedavisi
Fallop tüpleriniz küçük miktarlarda yara dokusu veya yapışıklıklar tarafından tıkanmışsa, doktorunuz tıkanıklığı gidermek ve tüpleri açmak için laparoskopik cerrahi kullanabilir.
Dış gebelik veya enfeksiyon nedeniyle hasar gören tüpleri onarmak için cerrahi bir seçenek olabilir. Fallop tüpünün bir parçasının hasar görmesi nedeniyle bir tıkanıklık meydana gelirse, hasarlı kısmı çıkarılabilir ve iki sağlıklı kısım birbirine bağlanabilir.
Hamilelik olasılığı
Tıkanmış fallop tüplerinin tedavisini takiben hamile kalmak mümkündür. Hamilelik şansınız, tedavi yöntemine ve tıkanıklığın ciddiyetine bağlıdır.
Başarılı bir hamilelik, tıkanıklık rahme yakın olduğunda daha olasıdır. Tıkanma fallop tüpünün son kısımlarında yumurtalığa yakınsa başarı oranları daha düşüktür.
Enfeksiyon veya dış gebelik nedeniyle zarar görmüş tüpler için ameliyattan sonra hamile kalma şansı azdır. Tüpün ne kadarının çıkarılması gerektiğine ve hangi parçanın çıkarılacağına bağlıdır.
Tıkanmış fallop tüplerinin komplikasyonları
Tıkalı fallop tüplerinin ve tedavisinin en sık görülen komplikasyonu dış gebeliktir. Bir fallop tüpü kısmen tıkalıysa, yumurta döllenebilir ancak tüpe sıkışabilir. Bu, tıbbi bir acil durum olan dış gebelikle sonuçlanır.
Fallop tüpünün bir kısmını çıkaran cerrahi, dış gebelik riskini de artırır. Bu riskler nedeniyle doktorlar, normalde sağlıklı olan fallop tüpleri tıkanmış kadınlara ameliyat yerine tüp bebeği (IVF) önerir.