Rahim içinde bebeğin suyu neden azalır?

Hamilelik sırasında fetüs (bebek) amniyotik sıvı içindedir. Yeterli amniyotik sıvıya sahip olmamak oligohidramnios olarak adlandırılan bir durumdur. Amniyotik sıvı kritiktir. Çünkü bebeğin doğru şekilde gelişmesine yardımcı olur. Amniyon sıvısında ayrıca enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan besinler, hormonlar ve antikorlar bulunur. Gebeliğin yaklaşık 36 haftasında bir kadın, rahimde tipik olarak yaklaşık 1 litre amniyotik sıvıya sahip olabilir. Bazı durumlarda da bebek için hayati öneme sahip amniyon sıvısında azalma görülebilir. Rahim içinde bebeğin suyunun azalması olarak tanımlanan bu durum bebeğin fetal gelişimine de etki edebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Aslı Alay, aminyon sıvısının azalmasının nedenlerini, belirtileri ve tedavi yöntemlerini anlattı.

Amniyon sıvısı nedir, ne işe yarar?

Fetal iyilik halini değerlendirmede tanı kriterlerinden biri amniyon sıvı ölçümüdür. Anne karnında bebeği çevreleyen, koruyan katmana amniyon zarı denir. Amniyon zarı gebeliğin devamı için çok önemlidir. Amniyon zarı içinde bebek, plesanta ve amniyotik sıvı bulunur.

Amniyon sıvısının görevleri nelerdir?

Bebeği dış etkilerden ve travmadan korur. Aynı zamanda bebeğin anne karnında rahat hareket etmesini sağlar. Bu hareket bebeğin iskelet ve kas sisteminin gelişmesine yardımcı olur. Göbek kordonunun korunmasında etkin olup, bebeğe giden kan akımının akışını kolaylaştırır. Fetus ile anne arasında su ve besin alışverişine olan katkıları sayesinde, bebeğin büyüme gelişimine katkı sağlar.

Amniyon sıvısı ve içeriği: Fetusun idrarı, fetusun derisi ve solunum yolundan salgılanan sıvılar amniyon sıvısının temel kaynağıdır. Amniyon zarında devamlı bir sirkülasyon mevcuttur. Bir yandan sıvı salgılanmakta, bir yandan da sıvı emilmektedir. Fetusun yeterli idrar yapmaması veya fetuse giden kan akımının az olması oligohidramniyosa neden olabilir. Amniyon sıvısı içinde birçok element, mineral mevcut olup, amniyon sıvısının yüzde 99’u sudur.

Amniyon sıvısının değerlendirilmesi, gebelik takibinde oldukça önemlidir. Amniyon sıvısının azalması veya normalden fazla olması kötü gebelik sonuçları ile beraberdir.

Amniyon sıvı miktarı nasıl tespit edilir?

Gebelik haftası ilerledikçe amniyon sıvı miktarı artar. Gebeliğin 12. haftasında 50 ml iken, 32.haftada amniyon sıvı miktarı 800 ml’dir. Amniyon sıvı ölçümü, her muayenede ultrason ile kontrol edilmelidir. Amniyon sıvı miktarının normalden az olması oligohidramniyos olarak adlandırılır. Gebeliklerin yaklaşık yüzde 0,5-8’inde oligohidramniyos saptanır.

Rahim içinde bebeğin suyu neden azalır?

1- Fetüsten kaynaklı nedenler: Bebeğin böbreği ile ilgili patolojiler, anne karnında bebeğin gelişme geriliği, gün aşımı gebelik, amniyon zarının rüptürü (amniyon zarının yırtılması ve bu duruma bağlı amniyon sıvısının annenin vajinal kanaldan dışa akması).

2- Anneden kaynaklı nedenler: Annenin kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, sıvı ve besin alımının yetersiz olması, kronik hastalıklar. Bazı gebeliklerde ise oligohidramniyos nedeni bulunamaz.

Rahim içinde bebeğin suyunun azalıp azalmadığı nasıl takip edilir?

Oligohidramniyosun ortaya çıktığı gebelik haftasına göre takip ve tedavisi değişir.

İlk 3 ayda oligohidramniyos: Çok nadir olup, çoğunlukla gebeliğin gidişatı kötüdür. Kromozomal nedenler, kalp ve böbrek patolojileri, anne karnında fetüsün ölümü oligohidramniyosa neden olabilir. Çoğunlukla fetüs bu haftalarda kaybedilir.

İkinci üç ayda oligohidramniyos: Böbrek patolojileri, plesantaya ait patolojiler, hipertansiyon, amniyon zarında rüptür (delinme), fetüste gelişme geriliği bu dönemdeki oligohidramnios nedenleri arasındadır.Bu haftalarda yaşanılan oligohidramniyos fetüste akciğer sorunlarına ve iskelet sisteminde deformitelere yol açabilir.

Son üç ayda oligohidramniyos: Sıklığı yüzde 3-5’dir. 40. gebelik haftasından sonra ise sıklığı yüzde 5-11’lere çıkar. Amniyon zarında rüptür, fetüste gelişme geriliği, plesantal patolojiler nedenler arasında sayılabilir.

Bu dönemde izlenen oligohidramniyos, sezaryen ve müdahaleli doğum oranını arttırmaktadır. Çünkü oligohidramniyoslu gebeliklerde, anne karnında fetüsün kaka yapması, kordon dolanması, bebekte gelişme geriliği dolayısıyla bebeğin strese girme oranı yüksek olduğundan sezaryan doğum oranıda daha fazladır.

Amniyon sıvısını arttırmak için ne yapılmalı? Tedavi yöntemleri neler?

Yaklaşım nedene göre değişmektedir. Özellikle gebeliğin son aylarında daha sık karşılaştığımız oligohidramniyosda, takip sık aralıklarla yapılmakta, fetüsün büyüme gelişimi normal, fetüs stabil ise doğum 36-37. gebelik haftasına planlanır.

Betül Meral SARIİZ / posta.com.tr

betul.sariiz@posta.com.tr