Yumurtlama uyarılması işlemi nedir? Hangi aşamaları vardır?

Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler için uygulanan tüp bebek tedavisinin çeşitli aşamaları vardır. Tüp bebek tedavisi dört basamaktan oluşur. Birinci aşamada yumurtalıkların uyarılması için hormon ilaçları kullanılır ve fazla sayıda yumurtanın olgunlaşması sağlanır. İkinci aşamada ultrasonografi eşliğinde ve lokal anestezi ile yumurtalar toplanır. Üçüncü aşamada yumurtalar laboratuvarda döllenir. Elde edilen yumurtalar ile erkek eşten elde edilen sperm laboratuvar koşullarında özel besiyerleri içinde bir araya getirilir. Dördüncü aşama embriyolar anne adayının rahmine transfer edilir. Oluşan embriyolar ince bir katater aracılığı ile anne adayının rahmine transfer edilir.

Yumurtalıkların uyarılması işlemi nedir?

Yumurta uyarılması tüp bebek tedavisinin başlangıç ve en önemli tedavi aşamasıdır. Yumurtalıklarda fazla sayıda yumurta geliştirildiğinde fazla sayıda embriyo elde edilebilir. Oluşan embriyoların içinden en iyi kalitede olanlarının seçilerek anne adayına transfer edilmesi ile gebelik şansı artar. Fazla sayıda embriyo elde edildiğinde ardışık blastosist transferi yapılabilir.

Nasıl uygulanır?

Yumurtalıklardan fazla sayıda yumurta elde edilebilmesi için çeşitli hormon prepatları kullanılır. GnRH anologları, yapıları GnRH hormonuna çok benzeyen ilaçlardır. Bu ilaçlar ilk kullanıldıklarında hipofiz bezini uyararak FSH ve LH salınımını arttırır, fakat bir süre sonra hipofiz bezi bu ilaçlara cevap vermez, FSH ve LH düzeyleri düşer. GnRH anologları ile tedaviye adet siklusunun başında veya ortasında başlanır. Bu ilaçlar enjeksiyon veya nazal sprey (burun spreyi) şeklinde kullanılır. İlaçlara 10-14 gün devam edildikten sonra kanda östradiol düzeyleri belirlenir ve ultrasonografik inceleme yapılır, istenen baskılanma sağlanmış ise günlük FSH veya hMG (Humegon, Menogon, Pergonal, Metrodin) enjeksiyonlarına başlanır. Bu enjeksiyonlar sırasında GnRH anologlarına da devam edilir.

Foliküllerin çapı ve östradiol değerleri ölçülerek hCG (prengnyl, profazi) enjeksiyonunun (çatlatma iğnesinin) verileceği gün tespit edilir. hCG enjeksiyonundan sonra GnRH anologları ve hMG enjeksiyonları kesilir.

Ardından tüp bebeğin yumurta toplama aşamasına geçilir

Uyarılan yumurtalar çok daha basit bir işlem ile vajinal ultrasonografi eşliğinde toplanır. Ultrason probuna yerleştirilen bir iğne aracılığı ile vajinal yoldan yumurta toplanması işlemi güvenli bir işlemdir fakat işlemi yapan kişilerin bu konuda deneyimli olması gerekir. Toplanan yumurtalar zenginleştirilmiş besi yerlerine alınır. Erkek eşten alınan sperm örneği özel yöntemler ile hazırlanarak yumurtaların bulunduğu yere eklenir. Bunlar inkübatör adı verilen anne vücudunun benzeri bir ortam sağlayan cihazlara konur. Ertesi gün yumurtaların döllenip döllenmediği kontrol edilir. Embriyo olarak adlandırılan döllenen yumurtalar yumurta toplama işleminden iki veya üç gün sonra anne adayının rahmine transfer edilir. Embriyolar katetere alınarak rahim ağzı temizlendikten sonra genellikle karından yapılan ultrasonografi eşliğinde vajinal yoldan rahim içine bırakılır. Tüp bebek tedavisinin başarılı bir şekilde sonuçlanması için doğal gebelik takibine başlanır.