Giriş
Balık zehirlenmesine ne iyi gelir? Balık zehirlenmesi nasıl düzelir, nasıl geçer?
Özellikle balık sezonunun açılması ile birlikte balık tüketimi arttı. Ancak bu da balık zehirlenmelerine bağlı şikayetleri de ortaya çıkardı. Karın ağrısı, mide bulantısı, devamında kusma gibi belirtilerin görüldüğü balık zehirlenmelerinde kimi zaman ateş aniden yükselebilir, midede kramplar oluşturabilir, zehirlenen kişi kimi zaman baygınlık geçirebilir. Peki balık zehirlenmesi durumunda ne yapmak gerekir? Balığı yoğurtla tüketmek zehirlenmeye neden olur mu? Tıpkı kümes hayvanlarına bağlı zehirlenmelerde olduğu gibi balık zehirlenmesi de hemen müdahale edilmesini gerektiren önemli zehirlenmelerden biridir. Balık zehirlenmesine karşı ne yapmak gerekir, balık zehirlenmesi belirtileri ne zaman ortaya çıkar, haberimizde bulabilirsiniz. | Hazırlayan: Selen Serdaroğlu
Balık zehirlenmesi nasıl anlaşılır? Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
Balık zehirlenmelerinde, belirtiler diğer gıda zehirlenmelerine göre daha erken ortaya çıkar. Kusma, bulantı gibi mide rahatsızlıklarının yanı sıra dengede bozulma, baş dönmesi de balık zehirlenmelerinde ortaya çıkan belirtileri arasında bulunur. Balıkla birlikte yoğurt, peynir gibi süt ve süt ürünleri tüketmişseniz ve balık bayatsa, bu durumda belirtileri daha erken fark etme şansınız olur.
Balık zehirlenmesinin belirtileri
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı
- Kusma
- Aniden yükselen ateş
- Mide krampları
- Baygınlık
- Ağız çevresinde uyuşma
- Devamında parmaklarda uyuşma
- Cilde soğuk suya değer değmez yanma
- Deride kaşıntı ve döküntüler
- İleri seviye zehirlenmelerde şok
Balık zehirlenmesi doğru pişirme tekniği ile pişirilmemiş balıklarda veya bayat balık nedeniyle oluşabilir. Özellikle deniz ürünlerinde bakteriler kolayca üreyebilir. Bu nedenle balığın veya deniz ürününün iyi temizlenmiş ve pişirilmiş olması çok önemlidir. Aynı zamanda doğru bir şekilde muhafaza edilmeyen balık da hızlıca bayatlar.
Bu haber ilginizi çekebilir: Taze balık ve bayat balık arasındaki farklar nelerdir? Zehirlenmelere karşı balıklar nasıl saklanmalı?
Balık zehirlenmesi ne tür bir zehirlenmedir?
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Cem Gönlüşen'in açıklamalarına göre stafilokok denilen bakteri grubunun oluşturduğu besin zehirlenmeleri; süt ve süt ürünleri, salata ve et gibi gıdalar nedeniyle oluşuyor. Genellikle 2 - 3 saat içinde ortaya çıkan ve 2 - 3 gün kadar sürebilen bu zehirlenmelere ishal çok eşlik etmemekle beraber nadiren de olsa ishal de görülebilir. En sık görülen belirtileri bulantı, kusma, karın ağrısı olan stafilokok kaynaklı besin zehirmeleri bazen 2 haftaya kadar da sürebiliyor.
Tuna, lüfer, mahi, sardalya ve uskumru yerken dikkat!
Ancak bunun yanı sıra histamin zehirlenmesi olarak da bilinen skombroid balık zehirlenmesi türünde bir zehirlenme de vardır. Acil Tıp Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Prof. Dr. Mehtap Bulut'un açıklamalarına göre bu zehirlenme kas dokularında, bol miktarda histidin içeren scombridae ve scomberosocidae familyalarına ait bazı kara etli balık türlerinden kaynaklanır. Tuna, lüfer, mahi mahi, sardalya, uskumru vb balıkların kas dokularında bol miktarda histidin bulunur.
Uygunsuz koşullarda saklanan bu balıklarda bakteri ürer ve balığın kas dokusundaki histidin, bakteriyel enzim histidin dekarboksilaz tarafından, histamin ve diğer biyojenik aminlere çevrilir. Bu nedenle 20°C veya üstünde saklanan balıklarda, 2-3 saat gibi kısa sürede toksik düzeyde histamin birikmesi oluşabilir. Bu nedenle özellikle tuna, lüfer, mahi mahi, sardalya ve uskumru gibi balıkların tazeyken hızlı bir şekilde tüketilmesi veya hemen uygun muhafaza şartlarında saklanması gerekir.
Balık zehirlenmesine ne iyi gelir?
Balık zehirlenmelerinde gıda vücuttan atılamamışsa, zehirlenmeler evde tedavi edilemez. Ancak bol su tüketmek hem kusmaya yardımcı olabilir hem de zehirli toksinlerin vücudunuzdan temizlemesini kolaylaştırır. Kişide kusmanın yanı sıra ishal gibi bir durum varsa, su tüketimi önemli bir hal alır.
Püf noktası:
Beslenme ve Diyet Uzmanı Gözde Şahin, balık yanında yoğurt, peynir gibi süt ve süt ürünleri tüketmenin balıktan zehirlenmeye yol açtığı üzerine oluşan şehir efsanesi hakkında şu değerlendirmede bulunuyor:
"Eğer tükettiğiniz balık bayatsa, balıkla beraber tükettiğiniz yoğurt, peynir gibi süt ürünleri balığın bu bayat etkisini daha ön plana çıkarır. Bu da zehirlenmeyi daha erken fark etmenizi sağlar. "
Balığın yanında yoğurt yemek zehirler mi?
Balığın yanında yoğurt gibi süt ve süt ürünlerinin zehirlenmeye yol açtığı yönündeki bilgiler hatalıdır.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Önder Ergönül, balığın yanında yoğurt tüketimi hakkında şu açıklamalarda bulunuyor:
"Balığın yanında yoğurt tüketmenin zehirleyeceğine dair bilgiler şehir efsanesidir. Bu şehir efsanesi muhtemelen geçmişte yayınlanmış doğru olmayan, ispatı olmayan yorumlar ve kaynaklar nedeniyle ortaya çıkmıştır. Ancak balığın yanında yoğurt tüketilmesinin zehirlenmeyi artıracağına dair herhangi bir bilimsel kanıt gösterilmemiştir. "
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ergönül, deniz ürünleri alırken dikkat etmemiz gerekenleri şu şekilde açıklıyor:
- Deniz ürünü marketten alınıyorsa, mutlaka son kullanma tarihine bakın.
- Balıkçıdan alınıyorsa, mutlaka balığın ne zaman geldiği sorulmalı.
- Balık alındıktan sonra pişirme öncesinde de tekrar kokusuna bakmak gerekir.
- Solungaçları ve vücut yapısının dağılmış olmamasına dikkat edilmeli.
Yoğurt, zehirlenmeyi daha erken fark etmenizi sağlar
Taze olmayan meyve ve sebzeleri tüketmemek gerekir. Balıkla beraber yoğurt yenilmesi değil, hijyenik ortamlarda ve yeterince pişirilmemiş balık tüketmek, doğru muhafaza edilmemiş balık tüketmek zehirler. Beslenme ve Diyet Uzmanı Gözde Şahin, konu hakkında şu değerlendirmede bulunuyor:
"Tükettiğiniz balık bayatsa, balıkla beraber tükettiğiniz yoğurt, peynir gibi süt ürünleri balığın bu bayat etkisini daha ön plana çıkarır. Bu da zehirlenmeyi daha erken fark etmenizi sağlar. "