Diş eti hastalığının sadece dişleriniz için kötü bir haber olmadığını, aynı zamanda vücudunuzun diğer bölgelerindeki ciddi sağlık sorunlarıyla da bağlantılı olduğunu biliyor muydunuz? Diş eti hastalığı, felç, diyabet ve kalp hastalığı dahil olmak üzere diğer sağlık komplikasyonları riskinizi artırabilir. Hatta diş eti hastalığı, hamilelik ve bunamadaki problemlerle bile ilişkilendiriliyor.

Bu doğrultuda “Diş Eti Hastalığını Ciddiye Alma Zamanı: Periodontitis’in Toplumsal ve Ekonomik Etkisi” başlıklı çalışma Avrupa Periodontoloji Federasyonu’nun talebiyle Economist Intelligence Unit ekibi tarafından yürütüldü ve sponsorluğunu Oral-B üstlendi. Çalışmaya Avrupa’dan ve dünyadan bu alanın önde gelen 18 uzmanı katkıda bulundu.

Araştırma, periodontal sağlıktaki iyileşme ile genel sağlıktaki iyileşme arasındaki bağlantının kanıtlarını ortaya koymaya ve periodontal sağlığın altı Avrupa ülkesindeki ekonomik ve toplumsal sonuçlarına odaklandı.

Araştırmanın ana hedefleri şu şekilde:

• Periodontal hastalığın prevalansını değerlendirmek ve mevcut politikaları gözden geçirmek,

• Periodontitis’in daha iyi yönetilmesini sağlamak açısından genel sağlık ve diş sağlığı arasında entegrasyonun sağlanması konusunu irdelemek,

• Ağız sağlığını koruma tekniklerinin bireysel ve toplumsal düzeydeki etkisini anlayarak bu alandaki potansiyelleri tespit etmek,

• Periodontitis’in erken aşamada tedavi edilmesi konusunda hareket ve hareketsizliğin ekonomik ve toplumsal yararlarını ve maliyetlerini karşılaştırmak.

Periodontal hastalıklar bugün tüm dünyada şaşırtıcı oranlarda yaygın görülüyor. Ama bu aynı zamanda büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık. Eğer tedavi edilmezse diş kaybetmeye kadar gidebiliyor.

Ağız sağlığı ile genel sağlık arasındaki bağlantı nedir?

Vücudun diğer bölgeleri gibi, ağzınız da çoğunlukla zararsız bakterilerle doludur. Ancak ağzınız sindirim ve solunum yollarınızın giriş noktası konumunda olduğundan bu bakterilerin bazıları hastalıklara neden olabilir.

Vücudun doğal savunmasını günlük fırçalama ve diş ipi kullanımı gibi ağız sağlığı bakımları kontrol altında tutabilir. Bununla birlikte bazı bakteriler, diş çürümesi ve diş eti hastalığı gibi ağız enfeksiyonlarına yol açabilecek seviyelere ulaşabilir.

Araştırmalar, oral bakterilerin ve ciddi bir diş eti hastalığı (periodontitis) ile ilişkili iltihaplanmanın bazı hastalıklarda rol oynayabileceğini öne sürüyor. Diyabet ve HIV/AIDS gibi bazı hastalıklar vücudun enfeksiyona karşı direncini düşürerek ağız sağlığı sorunlarını daha şiddetli hale getirebilir.

Dünyada en yaygın altıncı sağlık sorunu

Periodontitis halen dünyada en yaygın altıncı sağlık sorunu. Dünyada hastalıkların yaygınlığı ölçen önde gelen bir merkez olan Global Burden of Disease’in (Küresel Hastalık Yükü) 2017 verilerine göre ciddi periodontitis vakalarının prevalansı %11’e ulaşıyor ve yaklaşık 743 milyon insanı etkiliyor. Daha hafif periodontitis vakaları ise küresel nüfusun en az yarısını etkiliyor. İnsanların %90’ında ise tedavi edilmediği takdirde periodontitis’e neden olan gingivitis bulunuyor.

Bazı çalışmalara göre periodontal hastalık kalp damar hastalıkları riskini %19 artırıyor. Bu oran 65 yaş ve üstünde %44’e çıkıyor. Diyabet ile arasında karşılıklı bir risk artırma ilişkisi tespit edilmiş. Ayrıca periodontal hastalık ile Alzheimer ve bunama gibi düşünsel kapasiteyi azaltan hastalıklar arasında bağlantı olduğunu gösteren bilimsel kanıtlar da ortaya çıkıyor. Bu karşılıklı bağlantılara rağmen bugün genel sağlık hizmetleri veren hekimlerle diş hekimleri arasında bilgi ve veri alışverişi klinik pratikte pek gerçekleşmiyor. Dolayısıyla artık yeni yaklaşımlar ve düşünce tarzları kaçınılmaz olarak kendilerini dayatıyor.

Ağız sağlığınız hangi hastalıklara neden olabilir?

Ağız sağlığınıza dikkat etmemek aşağıdakiler de dahil olmak pek çok hastalığa ve duruma neden olabilir. O hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Endokardit

• Kalp-damar hastalığı

• Hamilelik ve doğum komplikasyonları

• Zatürre

• Şeker hastalığı

• HIV/AIDS

• Osteoporoz

• Alzheimer hastalığı

Araştırmalar, diş eti hastalığı olan kişilerin kan şekeri seviyelerini kontrol etmekte zorlandıklarını da gösteriyor. Ancak düzenli periodontal bakım diyabet kontrolünü iyileştirebilir.

Ağız sağlığı ile bağlantılı olabilecek diğer durumlar arasında yeme bozuklukları, romatoid artrit, bazı kanserler ve ağız kuruluğuna (Sjogren sendromu) neden olan bir bağışıklık sistemi bozukluğu da yer alır.

Dünya çağındaki maliyeti bir hayli yüksek

Dişlerimize ve diş etlerimize iyi bakmamanın dünya çapındaki maliyeti bir hayli yüksek. Diş hastalıklarının tedavisine yılda 298 milyar dolar harcandığı tahmin ediliyor ve bu, küresel sağlık harcamalarının %4,6’sını oluşturuyor.

2020 yılında OECD üyesi Avrupa ülkelerinde ağız sağlığı için yapılan harcamalar ortalama olarak sağlık harcamalarının %30’unu oluşturdu. Diş hastalıklarının tüm dünyada dolaylı olarak neden olduğu sağlık harcamaları da yılda 144 milyar dolar seviyesine ulaşıyor.

Her şeyden önce evde yapılan diş ve ağız bakımının gingivitis ve periodontitis’in önlenmesinde çok önemli bir rolü bulunuyor. Her gün etkin bir şekilde dişlerdeki plakları kaldırmak periodontal sağlığa büyük katkı yapıyor. Elektrikli fırçaların manuel fırçalara kıyasla uzun vadede daha fazla fayda sağladığını gösteren kanıtlar var.

Raporda yer verilen ekonomik analize göre, diş fırçalama gibi evdeki bakım faaliyetleriyle gingivitis’in periodontitis’e dönüşmesini önlemek ve periodontitis hastalığında tanı konulmuş ve tedavi altına alınmış, düzenli kontrol edilen vaka oranını %90’a çıkarmak çalışmaya konu olan Avrupa ülkelerinde sağlık hizmetleri bütçesine olumlu katkı yapacak.

Periodontitis hastalığının başlangıcı olan gingivitis’in ihmal edilmesi halinde ise sağlık masrafları önemli ölçüde artacağı gibi, insanların sağlıklı yaşam yılları da azalabilecek. Bu yüzden ağız ve diş sağlığında kişisel bakım ve önlemenin hem bireysel hem de toplumsal perspektiften kritik önemi bulunuyor.

Dişlerinizin üzerindeki plaklara dikkat edin

Journal of Clinical and Experimental Dentistry'de yayınlanan bir araştırmaya göre plaklar, dişlerinizi kaplayabilen ve yiyecek artıkları tükürüğünüzle karıştığında oluşan yapışkan bir madde. Bakteriler plak üzerinde büyümeye başladığında, dişlerinizdeki mineye zarar verebilir. Plak birikintileri genellikle dişlerinizin araları veya arkası gibi ulaşılması zor alanlarda oluşur. Bu nedenle, fırçalamadan sonra ağzınızın her köşesinde kalan yiyecek ve bakteri miktarını azaltmak önemli. Tam bu noktada normal diş fırçaları bu plakların temizlenmesinde yetersiz kalabilir. Bunun yerine şarjlı diş fırçası kullanmak isteyebilirsiniz.

Çünkü şarjlı diş fırçaları dakikada 2 bin, 4 bin hatta 5 bin kere titreyip, salınım yapabiliyor. Böylece her bir dişe teker teker baskı uygulayıp temizleyebilirsiniz.

Çoğu üst düzey şarjlı diş fırçası gibi Oral-B iO 9'da da bir basınç sensörü bulunuyor. Bu sensör aşırı basıncı algılamanın yanı sıra, yeterince sert bastırmadığınızı da algılayabiliyor. Fırçalamayı bitirdikten sonra, Oral-B mobil uygulamasından herhangi bir diş eti kanaması yaşayıp yaşamadığınızı bildirmeniz isteniyor. Ardından dişlerinizin içini, dışını ve çiğneme yüzeylerini ne kadar iyi temizlediğinize ve baskıyı ne kadar iyi yönettiğinize ilişkin geri bildirimlerle birlikte 100 üzerinden bir puan veriliyor.

Ağız sağlığınızı nasıl koruyabilirsiniz?

Ağız sağlığınızı korumak için dişlerinizi her gün fırçalamanız gerekiyor ve ağız hijyeninize dikkat etmeniz gerekiyor.

• Dişlerinizi her seferinde iki dakika olmak üzere günde en az iki kez fırçalayın. Burada Oral-B’nin yumuşak kıllı bir fırçasını ve florürlü diş macunlarını kullanabilirsiniz. Eğer derinlemesine bir temizlik istiyorsanız yine şirketin yapay zeka desteğine ve mobil uygulama arayüzüne sahip şarjlı diş fırçası serisi iO 9'u da tercih edebilirsiniz.

• Günlük diş ipi kullanın.

• Fırçalama ve diş ipi kullanımından sonra kalan yiyecek artıklarını temizlemek için gargara yapın.

• Sağlıklı bir diyet yapın, şekerli yiyecek ve içecekleri sınırlayın.

• Diş fırçanızı her üç ila dört ayda bir değiştirin. Bunu fırçanın kılları yayılmış veya aşınmışsa daha erken yapabilirsiniz.

• Düzenli diş muayeneleri ve temizlikleri planlayın.

• Tütün kullanımından kaçının.

Ağız sağlığınızla ilgili bir sorun ortaya çıkar çıkmaz diş hekiminize başvurun. Ağız sağlığınıza özen göstermek, genel sağlığınıza yapılan bir yatırımdır bunu unutmayın.

İlandır