Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı araştırmalar sonucunda, neredeyse her yıl 7 milyon insanın hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiği ortaya çıktı. 7 milyon insanın içinden 3 milyonu ise ne yazık ki iç mekan kirliliğinden dolayı yaşamını yitiriyor. Peki, iç mekandaki havayı kirleten şeyler neler? HEPA filtre önemli mi? Daha ferah bir ev için neler yapılabilir? Bu ve bunun gibi pek çok sorunun cevabını Dyson Tasarım Mühendisi Sam Railton ile konuştuk. Onur Binay/posta.com.tr
İç mekandaki havayı kirleten şeyler nelerdir?
Evlerimizin havasını kirleten çok fazla şey var. Bu kirleticilerden en belirgin olanları; zamanla yüzeylerde biriken tozlar ve halılardaki evcil hayvan tüyleri, nemli ortamlarda oluşan küf birikmesi veya açık pencerelerden evimize giren polenleri. Alerjik reaksiyonları tetikleyebilen bu kirleticilerden en tehlikelileri; mobilyalarımızdan, halılarımızdan, evimizdeki temizlik ürünlerinden ve diğer birçok kaynaktan yayılan Uçucu Organik Bileşikler (VOC) ve diğer gazlar gibi gözümüzle göremediklerimizdir. Yeni mobilyalardan çıkan gazlar, temizlik malzemeleri, deodorantlar, kokulu mumlar ve pişirme gazları en yaygın iç mekan hava kirleticilerinden birkaçıdır. Penceremizi veya kapımızı açtığımızda evimize aldığımız egzoz dumanını da unutmamalıyız.
İç mekan hava kirliliğine karşı alınması gereken önlemler nelerdir?
Evinizdeki hava kirliliğinden endişe duyuyorsanız, bulunduğunuz ortamı kontrol altında tutmak sizin için ilk adım olmalı. Evde birçok kirletici oluştuğundan; sizin ve ailenizin sağlığını korumak adına, iç mekan hava kirleticilerini ortadan kaldırmalı ve dışarıdan daha fazlasını getirmekten kaçınmalısınız.
Kirleticiler birçok farklı şekil ve boyuttadır. Elektrikli süpürgelerde ya da hava temizleme fanlarında bulunan HEPA filtreler, polen, bakteri, küf, toz akarı döküntüleri ve evcil hayvan kepeği gibi ince toz parçacıklarını yakalamada oldukça etkilidir.
Bununla birlikte, HEPA filtreler tek başına kimyasal gaz, benzen, NO2 (Azot Dioksit) veya koku gibi Uçucu Organik Bileşikleri temizleyemez. 360° HEPA filtre ve aktif karbon granül tabakalarına sahip Dyson hava temizleme fanları, ultra ince parçacıkları ve havada bulunan zararlı uçucu organik bileşikleri yakalayabilir.
İç mekanlardaki hava, dışarıdaki havadan daha temiz sanılıyor. Bu ifade ne kadar doğru/yanlış?
Penceremizi ve kapımızı kapattığımızda, dışarıdaki kirliliği orada bıraktığımızı düşünüyoruz ama aslında bu kirliliği evimize kapatıyoruz. Uyurken, çalışırken, yemek yaparken ya da egzersiz yaparken; artık zamanımızın yüzde 90'ını içeride geçiriyoruz ve evimizdeki potansiyel kirli havayı soluyoruz . Normal bir yetişkinin her dakika yaklaşık 7-8 litre hava soluduğunu düşünürsek, hepimiz vücudumuza ne aldığımıza çok dikkat etmeliyiz. Bu noktada, evimizdeki görünmeyen kirleticileri anlamak oldukça önemli.
Dış ortamda, arabalardan, trenlerden, otobüslerden ve hatta fabrikalardan kaynaklanan kirliliğin hava kalitesini etkilediğini hepimiz biliyoruz. Özellikle büyük şehirlerde dış ortam havası temiz olmaktan çok uzak. Bununla birlikte, iç mekandaki hava kirliliğini dışarıdaki gibi gözümüzle göremediğimizden, daha az farkındayız. Oysa halı, mobilya ve diğer kaynaklardan gelen kirleticilerin ve gazların sürekli yayılması nedeniyle iç mekandaki kirlilik, dışarıdaki havadan beş kat daha kötü olabilir.
Bu nedenle evimizi havalandırırken çok dikkatli olmalıyız. Yoğun bir yolun kenarında veya tren hattının yanında yaşıyorsanız, pencereyi açmak NO2 (Azot Dioksit) ve SO2 (Sülfür Dioksit) gibi gazların evinize girmesine neden olabilir. Pencereleri çok uzun süre açık bırakmamaya çalışın ya da evinizi havalandırmak yerine siz hava almaya çıkın.
Daha temiz ve sağlıklı bir ev için neler yapılabilir?
Evlerimizi; ayakkabılarımızı kapıda çıkararak, doğal ışıktan olabildiğince yararlanarak, duman ve gaz dedektörleri kullanarak, evde sigara içmeyerek, zararlı kimyasallar içermeyen mobilyaları ve eşyaları tercih ederek, sert kimyasallar içermeyen sabun ve temizlik ürünleri kullanarak daha sağlıklı hale getirebiliriz.
Bunun yanında, sağlıklı bir ev için doğru temizlik teknolojilerine sahip olmak büyük önem taşıyor.
Kullanacağınız hava temizleme fanlarının, evinizde kaliteli hava yaratma sürecini kolaylaştırması gerektiğine inanıyoruz.
İç mekan hava kalitesini artırmak için evde yapabileceğimiz tüm adımları attıktan sonra, kişisel alanımızdaki hava temizliğinin önemini hissetmeye başlayabiliriz. Ortak bir ofiste, iş arkadaşlarımızın düzenli olarak gelip gitmesiyle, gün boyunca hava kalitesini korumak çok zor olabilir.
Havanın temizliğini düşündüğümüz kadar yüzeylerin temizliğini de düşünmemiz gerekiyor. Halı, zemin, döşeme, yumuşak mobilyalar ve yataklardaki tozu temizlemek, iç mekandaki toz parçacıklarının miktarını azaltarak havadaki toz seviyesini de dolaylı olarak iyileştirebilir. Etkili bir elektrikli süpürge, en ince parçacıkları bile haznesine ve filtresine hapsetmeli, kablosuz elektrikli süpürgeler temizlik ritüelini hızlı, verimli ve sorunsuz şekilde gerçekleştirmenize olanak tanımalıdır.
HEPA filtre neden bu kadar önemli?
Yaptığımız tüm araştırmalar sonucunda; bakteri, polen ve toz akarı alerjenlerini temizlemenin en iyi yolunun onları evlerimizden tamamen çıkarmak olduğunu gördük. Bu nedenle, yalnızca görebildiğiniz tozu değil, göremediğiniz parçacıkları da yakaladığından emin olmak için filtrelerimizi ve contalarımızı geliştirmeye çok zaman harcıyoruz.
Uzman mikrobiyologlarımızın araştırmalarından faydalanan mühendislerimiz, zeminden toz toplayan elektrikli süpürgeler, bunları makinede tutmak için etkili siklonlar ve evinizin havasına geri salınmadığından emin olan filtreler üzerine çalışıyor.
İyi bir süpürge filtrasyon sistemi, ultra ince parçacıkları yakalamalı ve sadece temiz havayı dışarı atmalı. 6 kat filtreleme sistemine sahip.
Tamamen kapalı filtre sistemine sahip hava temizleme fanlarımız, hava akışının filtreden çıkmasına izin vermiyor. Bu nedenle ürünün, havayı kirletici parçacıklar ve gazlardan doğru şekilde arındırdığına emin olabilirsiniz. HEPA filtreler toz, polen ve evcil hayvanlardan dökülen deri parçası gibi kirletici partikülleri havadan uzaklaştırıyor, ayrıca aktif karbon granülleri sayesinde Uçucu Organik Bileşikleri (VOC), NO2 (Azot Dioksit) ve diğer gazları da emiyor. Fan işlevselliğiyle temiz havanın yalnızca makinenin bulunduğu köşeye değil tüm odaya yayılmasını sağlıyor.