Giriş
Taksim’de yaşanan patlamanın yansımaları, medya organları kadar sosyal medyada da takip ediliyor. Sosyal medya en etkili iletişim araçlarından biri ancak bu araçlar sadece eğlence, iletişim ve reklam için değil, aynı zamanda propaganda araçları olarak da kullanılıyor.
Selen Serdaroğlu
Selen Serdaroğlu / Posta.com.tr | Sosyal medya, kullanıcıların içerik oluşturmasına, paylaşmasına, aramasına, birbirleriyle iletişim kurmasına ve birlikte çalışmasına olanak tanıyan internet tabanlı hizmetleri ifade ediyor. İnternetin toplumsal ve ekonomik hayata yaptığı etkileri tartışan Clay Shirky sosyal medyayı tüm geleneksel ticari kurum ve kuruluşların çerçevesinin dışında; paylaşma, birileriyle ortaklık yapma ve kolektif eylemde yer alma yeteneklerimizi artıran araçlar olarak tanımlıyor.
Taksim’de yaşanan patlamanın yansımaları, medya organları kadar sosyal medyada da takip edilmeye devam ediyor. Sosyal medya en etkili iletişim araçlarından biri ancak bu araçlar sadece eğlence, iletişim ve reklam için değil, aynı zamanda propaganda araçları olarak da kullanılıyor. Fakat özellikle terör olaylarında sosyal medyadaki korku ve endişe provokatörlüğüne dikkat edilmesi gerekiyor.
Sosyal medya sadece eğlence, iletişim, reklam ve PR aracı değil, aynı zamanda propoganda aracı haline gelebiliyor. Bu şekilde algı oluşturulabiliyor hatta yönetilebiliyor. Kitlelerin yönetilip yönlendirmesine imkan tanıyan etki alan güçlü veya çok takipçili hesaplar veya bot hesaplar aracılığıyla bilinçaltı mesajlar verilebiliyor. Keza uzmanlar, terör örgütlerinin de eylemlerinin kimisini sosyal medya hesapları üzerinden örgütlenerek gerçekleştirdiğini, aynı zamanda sosyal medyada algı operasyonu yürüttüklerini söylüyor.
GÖZÜNÜZLE GÖRDÜĞÜNÜZ DE GERÇEK DEĞİL!
Örnek vermek gerekirse, Deepfake dijital dünyanın önemli kabuslarından biri, zira kötü niyetli kişiler sosyal medyada kullanılan fotoğrafları kullanarak istedikleri yüzleri hiç tahmin etmediğiniz uygunsuz fotoğraflara ve videolara ekleyebiliyorlar.
Deepfake, yapay zeka kullanılarak oluşturulmuş ses ve video dosyalarını tanımlayan bir terim. Deepfake teknolojisinin en ünlü kullanımı Görevimiz Tehlike'nin başarılı oyuncusu Tom Cruise'un yüzünden yararlanılarak yapılmış viral videodan hatırlıyor olabilirsiniz.
BUGÜNE AİT GİBİ YAYINLANAN VİDEO VE FOTOĞRAFLARA DİKKAT
Örnek vermek gerekirse, 13 Kasım 2022 Pazar günü Taksim İstiklal Caddesi'nde gerçekleştirilen ve 6 kişinin ölümü ile sonuçlanan bombalı saldırı sonrasında aralarında gazetecilerin ve kimi "haber kuruluşlarının" da olduğu pek çok sosyal medya hesabı 2016 yılında yine Taksim’deki başka bir patlamanın görüntülerini "güncel" iddiasıyla paylaştı. Bilgiden önce fikir sahibi olduğumuz yeni dünya düzeninde bu asılsız görüntüler dakikalar içinde binlerce kişinin anasayfasına düştü. Ancak görüntüler asılsızdı.
BOT HESAPLAR AYNI TÜRDE PAYLAŞIMLAR YAPIYOR
Bot hesaplar, pek çok hatalı bilgiyi yayıyor. Aynı anda yüzlerce hesap üzerinden yapılan paylaşımlar, Twitter vb. mecraların trendlerine giriyor, yüzbinlerce kişiye aynı anda ulaşabiliyor.
Özellikle "sizi kimin takip ettiğini öğrenin, kimler sizi takipten çıkmış, listeleyin" türünde hizmetler verdiğini iddia eden veya size takipçi kazandıracağını söyleyen uygulamaları sosyal medya hesaplarına bağlamanız, hesabınızın kontrolünü başka bir uygulamaya vermeniz, bu tür bot hesapları otomatik olarak ve tabii ki farkında olmadan takip etmenize neden oluyor. Ancak gerçek bir insana ait gibi görünen fakat tanımadığınız halde takip etmeye başladığınızı fark ettiğiniz bu hesaplar genellikle bot hesaplar oluyor.
Ayrıca, sevdiğiniz takımın hayran sayfası, güzel fotoğraflar paylaşan bir doğa hesabı da aynı zamanda bu tür amaçlar için kullanılabiliyor. İşte bu nedenle sosyal medyada kimi takip ettiğinize dikkat etmeniz gerekiyor. Zira, aslında sadece doğa fotoğrafları görmek için takip ettiğiniz bir Instagram veya Twitter sayfası, bir anda adını bile duymadığınız bir derneğin, kuruluşun veya "yayıncının" hesabına dönüşebilir.
Bunun için Twitter, Instagram, Facebook gibi sosyal medya hesaplarınıza erişebilen uygulamaları düzenli olarak kontrol etmeli, şüpheli görünen bir uygulama fark ederseniz, hesabınıza erişimini kaldırmalı, aynı zamanda takip ettiklerinizi de düzenli olarak kontrol edip, listede tanımadığınız hesap görürseniz bunları temizlemeniz de manipülatif hesapların daha fazla yayılmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.
