Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi’ni geçen yıl yayınlayan ve 2025 yılı hedeflerini ortaya koyan Türkiye, bu alanda ilk kez uygulanacak bir destek modeli geliştirdi. TÜBİTAK Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı, yapay zekâya ihtiyacı olan işletmeleri; teknoloji sağlayıcı KOBİ’ler, üniversiteler ve araştırma merkezleriyle buluşturuyor. TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü’nün de dahil olduğu sistem, yapay zekâ alanında bir sinerji oluşturmayı hedefliyor.
TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafından çıkılan Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı’nda desteklenmeye hak kazanan 10 Ar-Ge projesi belli oldu. Projeler, 2 milyon liraya kadar desteklenecek. Yapay zekâ alanında bir güç birliği oluşturacak projelerin çıktısı olan teknolojiler de ekosistemdeki tüm paydaşlara aktarılacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yapay zekânın çığır açıcı bir teknoloji olduğunu ifade ederek “Yapay zekâ alanında insan kabiliyetimiz, kapasitemiz yüksek. Bu yetenekleri somut ürünlere dönüştüreceğiz ve ekonomik anlamda Türkiye’ye büyük katkılar sağlayacağız.” dedi.
SÖZLEŞME İMZA TÖRENİ
TÜBİTAK’ın Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı kapsamında desteklenmeye değer bulunan 10 proje için sözleşme imza töreni düzenlendi. İstanbul Ticaret Odası Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (İTO) (BTM)’nde düzenlenen törene Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank’ın yanı sıra Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Sarınay, Bursa Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Arif Karademir, Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu, İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) Genel Sekreteri Erkam Tüzgen, BTM Genel Müdürü İbrahim Elbaşı ile kamu, akademi ve iş dünyasının temsilcileri katıldı.
Bakan Varank, çağrıya ilişkin yaptığı değerlendirmede geçen yıl Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi’ni yayınladıklarını belirterek şunları söyledi:
ÇIĞIR AÇICI TEKNOLOJİ: Yapay zekâ artık hayatın her alanında var. Bütün alanları dikey kesen bir teknolojiden bahsediyoruz ve oluşturduğu katma değerle, oluşturduğu hızlandırma etkisiyle de çığır açıcı bir teknolojiden bahsediyoruz. Bu manada biz Türkiye olarak da yapay zekâ alanında varlığımızı ortaya koymak için özel sektörü, kamuyu, akademi dünyasını bir araya getirerek güzel işler yapmaya çalışıyoruz.
KATALİZÖR GÖREVİ: TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü ile başlattığımız çağrıda ilk imzaları attık. Biz bu çağrı ile ne yapmaya çalışıyoruz? Yapay zekâya ve yapay zekâ çözümüne ihtiyaç duyan müşteri kuruluşlarla KOBİ’leri, üniversiteleri bir araya getiriyoruz. Burada TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü de bir katalizör görevi görüyor. Farklı alanlardan gelen kuruluşları bir araya getiriyor, birlikte çalışmasını sağlıyor. Aynı zamanda geliştirilecek yeni teknolojiler de sadece müşteri kurumda kalmasın; Türkiye’deki ekosistemin tamamı bu teknolojilerden faydalanabilsin diye geliştirilen teknolojileri diğer firmalarla, akademiyle, araştırmacılarla paylaşıyor.
2 MİLYON LİRALIK DESTEK: Böylece ekosistemi güçlendirmiş olacağız. Burada lojistikten cam kaplamaya kadar farklı alanlarda imzalar attık. Müşteri kuruluşun ihtiyaç duyduğu teknolojiyi bir KOBİ, üniversite geliştirecek, buraya TÜBİTAK olarak büyük destekler veriyoruz. Buradaki projelerin bütçe büyüklükleri 2 milyon lira. Bu 2 milyon liralık rakamın büyük bir kısmını TÜBİTAK olarak biz karşılıyoruz. Elbette müşteri şirket de maddi olarak destek sağlıyor, geliştirici KOBİ de destek sağlıyor ama buradaki maliyetin çoğunluğunu biz üstleniyoruz, bizim verdiğimiz kaynaklarla müşteri şirketin ihtiyaç duyduğu teknoloji geliştiriliyor, daha sonra bu teknoloji de bütün ekosisteme yayılmış oluyor.
YETENEKLERİMİZ YÜKSEK: Şirketlerimiz buraya geldiler, üniversite temsilcilerimiz buradaydı, KOBİ’lerimiz buradaydı. Yapay zekâ alanında insan kabiliyetimiz, kapasitemiz yüksek. Bu alandaki teknoloji geliştirme manasında yeteneklerimiz yüksek. Bu yetenekleri attığımız imzalarla somut ürünlere dönüştüreceğiz ve ekonomik anlamda Türkiye’ye büyük katkılar sağlayacağız.
ÜRETEN, GELİŞTİREN, KULLANAN BİR ARADA
TÜBİTAK Başkanı Mandal, çağrı ile bilgiyi üreten, geliştiren ve kullanan kurumların bir arada olacağı bir yapı oluşturmayı hedeflediklerini belirterek “Yeni bir iş modeli deniyoruz, çalışması için elimizden geleni yapacağız. Destekleme tarafında TÜBİTAK TEYDEB olacak. Konsorsiyumların oluşturulması ve izlenmesi süreci; daha da önemlisi elde edilecek olan verinin daha da anonimleştirilerek kıymetlendirilmesi konusunda da Yapay Zekâ Enstitümüz olacak.” dedi.
7’Sİ AKILLI ÜRETİM SİSTEMLERİ ALANINDA
Çağrıya, toplam 22 konsorsiyum başvurdu: Desteklenmeye hak kazanan 10 konsorsiyumun,
7’si Akıllı Üretim Sistemleri alanında proje sundu. Diğer 3 proje de; Akıllı Tarım, Gıda ve Hayvancılık, Finans Teknolojileri ile İklim Değişikliğinin Etkileri alanından geldi.
Desteklenecek projeler ve konsorsiyumları şöyle:
Arıcılıkta Yapay Zekâ Tabanlı Polen Sınıflandırma Makinesi Tasarımı Projesi (Müşteri Kurum: Yıldırım Plastik. Konsorsiyum Üyeleri: Vitex Honey Alinda Arıcılık, Ankara Üniversitesi, TÜBİTAK)
Yeni Deterjan Formüllerinin Geliştirilmesi ve Performans Optimizasyonu Sağlanması Amacıyla Yapay Zekâ Öngörü Teknolojileri Geliştirilmesi. (Müşteri Kurum: Hayat Kimya. Konsorsiyum Üyeleri: Albert Solino Danışmanlık, Yazılım ve Koç Üniversitesi, TÜBİTAK)
Robotlu MIG/MAG Kaynak Proseslerinde Yapay Zekâ Destekli Hata Önleyici ve Tahminleyici Akıllı Üretim Sistemi Geliştirme. (Müşteri Kurum: Matay Otomotiv. Konsorsiyum Üyeleri: Cormind Endüstriyel Yazılım, Bursa Teknik Üniversitesi, TÜBİTAK)
Direct Drive Teknolojisi Kullanan Rüzgar Türbinlerinde Kestirimci Bakım Faaliyetleri için Yardımcı Yapay Öğrenme Tabanlı Karar Destek Sistemi. (Müşteri Kurum: Polat Enerji. Konsorsiyum Üyeleri: Yeşil Panda Yazılım , İstanbul Okan Üniversitesi, TÜBİTAK)
Plastik Enjeksiyon Kalıplama Süreci için Toplam Ekipman Verimliliği Ölçümü ve Dijital İkiz Tabanlı Karar Alma Kontrol Yazılımı Geliştirilmesi. (Müşteri Kurum: Tekkan Plastik. Konsorsiyum Üyeleri: Rotorbit Mühendislik Yazılım, İstanbul Teknik Üniversitesi, TÜBİTAK)
Verilerinin Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi Yöntemleri ile Kestirimci Bakım Tahminleme ve Akıllı Yedek Parça Depo Yönetimi. (Müşteri Kurum: Temsa Skoda Sabancı Ulaşım Araçları. Konsorsiyum Üyeleri: Datamind - PD Anadolu Araştırma, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, TÜBİTAK)
Üretim Ortamında Hareket ve Aktivitelerin Görüntü İşleme ile Takibi ve Analizi. (Müşteri Kurum: TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası. Konsorsiyum Üyeleri: Cognitiwe Bilişim, Koç Üniversitesi ve TÜBİTAK)
Yapay Zekâ Desteği ile Geniş Alanda Nano Kaplama Üretim Verimliliğinin Arttırılması.
(Müşteri Kurum: Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları. Konsorsiyum Üyeleri: SGE Mühendislik, Milli Savunma Üniversitesi, TÜBİTAK)
Yapay Zekâ Destekli Nakit Akışı ve Finansal Planlama. (Müşteri Kurum: Alışan Lojistik. Konsorsiyum Üyeleri: Phexum Yazılım, Konya Teknik Üniversitesi, TÜBİTAK)
İklim Değişikliği Etkilerinin Yeni Nesil Hava Kalitesi Ölçüm Sistemleriyle İzlenmesinde Yapay Zekâ Uygulamaları. (Müşteri Kurum: Argate Mühendislik Yazılım. Konsorsiyum Üyeleri: Smart Kontrol Sistemleri ve TÜBİTAK MAM İklim Değişikliği ve Sürdürebilirlik Başkan Yardımcılığı, TÜBİTAK)