8 soruda Titan faciası

1- PATLAMAYA NE SEBEP OLDU?

Titan, suya indikten 1 saat 45 dakika sonra kayboldu. 3 bin 810 metredeki Titanik enkazına ulaşmasına 488 metre kala bulunan Titan’da bir iç patlama yaşandığı belirlendi. Bir derin deniz robot denizaltısı, yüzeyin 3 bin 200 metre altındaki deniz yatağında beş büyük enkaz parçası buldu. Bu enkaz, basınçlı gövdenin parçalarını ve bir burun konisini içeriyordu. Bu da denizaltının iç patlamayla parçalandığı ihtimalini güçlendiriyor. Buna göre Titan, maruz kaldığı ve dayanabileceğinden kat kat fazla basıncın içeri doğru itmesiyle patlama yaşadı.

2- İÇ PATLAMA NEDİR?

Denizaltılar, okyanus derinliklerindeki ezici su altı basınçlarına dayanacak şekilde tasarlanıyor. Aşağıda basınç deniz seviyesinden yaklaşık 400 kat daha fazla. Ancak denizaltının karbon fiber ve titanyum gövdesinin herhangi bir parçası küçük bir çatlak veya arızaya maruz kalırsa, bir iç patlama meydana gelebiliyor. Titan enkazının konumu, basınç odasında bir kayıp verme ihtimaliyle tutarlı.

3- VURMA SESLERİ NEYDİ?

Çarşamba günü aramalar sırasında düzenli olarak vurma sesleri alındığı açıklanmıştı. Bu gelişme umutları artırmıştı. Ancak denizaltının suya iner inmez patlaması, bu seslerin kaynağının başka olduğu anlamına geliyor. Uzmanlara göre bu sesler Titanik enkazının kendisinden, arama kurtarmadaki insansız su altı araçlarından, balinalardan, okyanus akıntılarından veya Titan enkazından gelmiş olabilir.

4- ALARM ÇALMADAN ÖNCE NEDEN 8 SAATLİK BİR GECİKME OLDU?

Denizaltıyı işleten OceanGate Expeditions şirketi, ABD Sahil Güvenliği’ni Titan ile bağlantısını kaybettiği konusunda uyarmadan önce sekiz saatlik bir gecikme oldu. Asgari haber verme süresi 3 saat kabul ediliyor. Oceangate bu gecikmeyi henüz açıklayamıyor. Denizaltının acil durumda kendini yüzeye fırlatma özelliği olduğundan bunun gerçekleşmesinin beklendiği düşünülüyor.

5- GÜVENLİK ENDIŞELERİ DİLE GETİRİLDİKTEN SONRA DENİZALTI NEDEN KULLANILDI?

OceanGate’in daha önce güvenlikle ilgili bir davaya karıştığı biliniyordu. Şirketin kazada ölen CEO’su Stockton Rush’un güvenlik önlemlerini ‘abartılı’ bulması, faciada rol oynadı. Rush, geçen yıl bir röportajında “Biliyorsunuz, bir noktada güvenlik sadece saf bir israf. Yani, sadece güvende olmak istiyorsan, yataktan kalkma, arabana binme, hiçbir şey yapma. Bir noktada, biraz risk alacaksın ve bu gerçekten bir risk-ödül sorusudur. Sanırım bunu kuralları çiğnerken aynı derecede güvenli bir şekilde yapabilirim” demişti. Zira denizaltıda bir acil durum güvenlik sinyali de yoktu.

6- AİLELER DAVACI OLABİLECEK Mİ?

Yolcular seyahatin risklerini biliyordu. Bu konuda bir feragatname imzaladılar. Hukukçular, “Yolcuların ailelerinin şirkete karşı başarılı bir dava açma şansı sıfıra yakın. Yolcular bilerek son derece tehlikeli bir faaliyete katıldılar ve bilerek büyük bir risk aldılar. Gemideki herkes bunun bir tatil ya da gezi gezisi olmadığını biliyordu ve sorumluluk reddi beyanı ölüm riskini birçok kez açıkça ortaya koymuş görünüyor” dedi. Feragatnamenin yalnızca ilk sayfasında üç kez ölüm riskinden bahsediliyor.

7- NASIL ÖLDÜLER?

CNN’nin konuştuğu uzmanlara göre turistik denizaltı üzerinde bu kadar büyük bir basınç varken, iç patlama milisaniyeden daha kısa bir sürede gerçekleşmiş olmalı. Eski bir deniz subayı olan profesör Aileen Marty, saatte 2 bin 400 kilometre hızla yıkıcı bir iç patlama meydana geldiğini söylüyor. Marty, insan beyninin bunu fark edemeyeceğini; içeridekiler bir sorun olduğunu fark edene kadar her şeyin yok olmuş olacağını “Ölmek üzere olduklarının farkında bile olmayacakları bir şekilde öldüler” diye açıklıyor.

8- TİTAN DAHA ÖNCE KAÇ KEZ TEST EDİLMİŞTİ?

OceanGate, Titan’ın hem Bahamalar çevresindeki sularda hem de bir basınç odasında Titanik’inkine benzer derinlikler de dahil olmak üzere 50’den fazla test dalışını tamamladığını açıkladı.

40 YILIN EN KÖTÜ HAVASI

Yolcular 58 yaşındaki İngiliz milyarder Hamish Harding, İngiliz iş insanı 48 yaşındaki Şahzade Davut ve 19 yaşındaki oğlu Süleyman Davut, Fransız bilim insanı ve Titanic uzmanı 77 yaşındaki Paul-Henri Nargeolet ve OceanGate’in CEO’su Stocktomn Rush, hava koşullarının 40 yılın en kötüsü olması nedeniyle bu yıl Titanik’e ilk ve tek insanlı ziyareti yapacaktı.

BABALAR GÜNÜ HATIRINA ÖLDÜ

Bileti 250 bin dolar olan ölüm yolculuğunun en genç kurbanı, 19 yaşındaki Süleyman Davut oldu. Pakistan’ın en zengin iş insanlarından Şahzade Davut’un (48) oğlu olan Süleyman, çok korksa da tura katılmayı babasının ısrarıyla kabul etmişti. Bu bilgileri, Süleyman’ın halası Azmeh Davut aktardı. Süleyman, babasına bu korkusunu iletmişti. Hala Davut, Süleyman’ın tek bir nedenle tura katıldığını şu sözlerle anlattı: “Bu yolculuğa hazır olmadığını söyledi. Ancak okyanusun dibine yapılacak yolculuk babalar gününe denk geliyordu ve Süleyman babasını mutlu etmek istiyordu.”

ÖLÜM PAZARLIĞI

Şahzade Davut’un karısı Christine Davut, blog sayfasında 2019’da kocasının uçak kazasından son anda nasıl kurtulduğunu anlatmıştı. Davut, yaptıkları seyahat sırasında uçağın derin dalışa geçtiğini ve ölümden döndüklerini söylemişti. Öte yandan ABD’li iş insanı Jay Bloom da oğlunun engellemesi sayesinde tura katılmadığını anlattı. Bloom, tura katılmayı teklif eden CEO ile mesajlaşmalarında oğlunun arkadaşlarıyla konuştuktan sonra korktuğunu ve onunla konuşacağını söylemişti. CEO Stockton Rush da hâlâ yer olduğunu ve en son 150 bin dolara anlaşabileceklerini bildirmişti.

‘KORKUNÇ BENZERLİK’

Titanik filminin Oscarlı yönetmeni James Cameron (68), kazaya ilişkin konuştu. Daha önce Titanik enkazına 33 kez dalış yapan Cameron, “İlk aklıma gelen patlamaydı. Denizaltının okyanusun en dibinde oluğunu biliyordum. Denizaltını daha sonra tam dediğim yerde buldular” dedi. Cameron, 1912’de batan Titanik ile Titan denizaltının patlaması arasındaki benzerliği ‘korkunç bir ironi’ olarak tanımladı. Titanik gemisinin de kaptanı uyarıları dinlememişti. Tıpkı denizaltı şirketinin CEO’su gibi. “Şimdi yine benzer bir kaza yaşandı. OceanGate uyarılmıştı. Bu kesinlikle önlenebilir bir faciaydı” diyen Cameron, daha önce uzmanların şirkete “Felakete sürükleniyorsunuz. Bu, insan taşımak için fazla deneysel bir denizaltı” diye mektup yazdığını da söyledi.