Giriş
CIA'in sırlarını tek tek Ruslara sattı! Çifte ajanın hayatında flaş 'Ankara' detayı
Soğuk savaş döneminin en önemli aktörlerinden olan CIA ve KGB arasındaki istihbarat savaşı çok kez çifte ajan çıkmasına sebep olmuştu. Bunların en meşhurlarından biri olan Aldrich Ames’in CIA sırlarını satması tüm ülkeyi şoke etse de asıl bunları yapma nedeni büyük tepki çekmişti. Aldrich Ames’in hayatındaki Ankara detayı ise herkesi şaşırttı.
Derleyen: Ömer Faruk Ekinci | 1941 yılında dünyaya gelen Aldrich Hazen Ames, resmen ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) içine doğmuştu. Babası CIA’de bir analistti. Ames’in okuldaki tüm arkadaşlarının ebeveynleri de CIA çalışanlarıydı. Ames, liseden mezun olduktan kısa süre sonra yaz stajına girerek kendisinin de CIA kariyerini başlattı.
Ames, üniversiteyi okurken de CIA için çalışmaya devam etti. 1962 yılında ise tam zamanlı olarak işe girdi. 1969 yılına gelindiğinde Ames’in bir sonraki durağı başkentimiz Ankara oldu. Burada gizli bir görev alan Ames, bu süre boyunca üstlerinden sürekli olarak vasatın altında değerlendirmeler aldı.
'DİKKATSİZ VE UMURSAMAZ' AJAN
Ames kendisini herkesten üstün olduğunu hissetse de üstlerinin gözünde kariyerinin başında tecrübesiz bir isimdi. Ames’in personel dosyası da oldukça kabarıktı. Kolluk kuvvetleriyle çatışmalar, alkolizm, ayrıntılara dikkatsizlik ve erteleme dahil olmak üzere kırmızı bayraklarla doluydu. Ames bir keresinde New York Metrosu'na bir kasa gizli belge bırakmıştı.
Bunlarla birlikte Ames’in özel hayatı da sıkıntılıydı. Ames’in eşi onu kendisine zihinsel işkence yaptığı gerekçesiyle boşamıştı ve Ames kısa süre içinde binlerce dolar borçla ortada kalmıştı. Meksika’da görev aldığı sürede tanıştığı Maria del Rosario Casas Dupuy ile bir ilişkiye başlayan Ames, onun yanına taşındı.
Yaşadığı ekonomik zorlukları anlatan Ames şu ifadeleri kullandı:
Geriye dönüp baktığımda açıkça aşırı tepki verdiğim çok büyük bir mali baskı hissettim. Bir daireye mobilya almak için belli bir miktar kişisel borcum olmuştu ve boşanma anlaşmam esasen bende hiçbir mülk bırakmamıştı. O sırada Rosario benimle yaşıyordu. Geleceği düşünüyordum. Bir evim yoktu ve bir aile kurmak için planlarımız vardı ve bu yüzden uzun vadeli düşünüyordum.
FİNANSAL KRİZDEN ÇIKIŞ SOVYETLER’DE
Daha sonra ise Ames, bir şekilde bu finansal krizin içerisinden çıkmanın yolunu buldu. 1985 yılında Ames, düşünülmeyeni yaptı ve CIA’in en gizli sırlarını o dönem ABD’nin en büyük rakibi olan Sovyetler Birliği’ne satmaya başladı.
1985 yılının nisan ayında Sovyet yetkililer ile iletişime geçen Ames, onlara elindeki bilgileri para karşılığında satabileceğini söyledi. Sovyetler bu teklifi hemen kabul ederek Ames’e 50 bin dolar ödeme yaptı.
Ames bu dönemi şu sözlerle anlattı:
Beni sonraki adımlara neyin götürdüğü konusunda hâlâ kafam karışık. Ana faktör, bence, 50.000 doları aldıktan sonra fark etmemdi, yaptığım şeyin korkunçluğuna dair bir histi... Daha önce açıkça hesaba katmadığım bir çizgiyi aşmış olmam korkusu. Asla geri adım atamayacağım bir çizgiyi aştım.
GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN YOL
Bahsettiği çizgiyi aştıktan sonra Ames, çifte ajan olarak hayatına daha da daldı. ABD için çalışan her Sovyet istihbarat yetkilisinin ve askeri subayının adlarını ve ayrıca SSCB'ye karşı CIA operasyonları hakkında sahip olduğu bilgileri teker teker verdi.
Ames, Sovyetler’e bilinen hassas belge ve kritik bilgilerin büyük miktarını vermişti. CIA'den gelen belgelerle doldurulmuş plastik torbaları taşıyarak KGB'ye verdi.
Nereye giderse gitsin Ames, Sovyetler ile ilişkide kalmaya devam etti. Bogota’da da olsa Roma’da da olsa Ames, tüm bilgileri Sovyetler’e aktarıyordu. Bu verdiği bilgiler karşılığında ise ödemeleri ise aksatılmadan yapılıyordu. 1989 yılına gelindiğinde Ames yaklaşık 2 milyon dolar para kazanmıştı.
CIA ŞÜPHELENMEYE BAŞLADI
Ancak Ames’in yaptıkları fark edilmemiş değildi. CIA yetkilileri, çalışanlarının çoğunun tehlikeye atıldığı, tutuklandığı ve öldürüldüğü için rahatsız edici bir eğilim tespit etmeye başlamıştı. Çok geçmeden içeriden birilerinin Sovyetler’e bilgi sızdırdığından şüphelenmeye başladılar.
Virginia'daki CIA karargahında, Sandra Grimes ve Jeanne Vertefeuille liderliğindeki bir müfettiş ekibi, devlet sırlarını Sovyetlere sızdıran köstebeğin kimliğini belirlemek için yıllarca çalıştı. Grimes ve Vertefeuille için Aldrich başlangıçta hiç olası bir şüpheli değildi. Ames dağınık, geç kalan ve kafası yerinde olmayan biri imajı çiziyordu.
Grimes, Ames’in 1989 yılında Roma’dan döndükten sonra bambaşka bir insan haline geldiğini fark etmişti. Ames, Roma’dan döndükten sonra oldukça özgüven dolu biri olmuştu. Grimes bundan şüphelenmişti çünkü Ames hiçbir zaman bu kadar özgüvenli değildi.
Ames, kazandığı parayla dişlerini yaptırdı, kendine yeni bir araba aldı ve pahalı kıyafetler giymeye başladı. 540 bin dolara yeni bir ev satın aldı. Tüm bu satın almalar şüpheli gözükse de Ames, paranın eşinin Kolombiya’daki zengin ailesinden geldiğini söylüyordu.
BANKA HESAPLARI YAKALATTI
Ames’in bir anda geçirdiği değişimden şüphelenen Grimes ve Vertefeuille, sızdırılan bilgilere erişimi olan 198 kişiyi listeledi. Daha sonra bu liste yanlızca 3 kişiye düşürüldü ve 1992 yılında Grimes, tüm okların Aldrich Ames’e yöneldiğini fark etti.
Ames’in banka hesaplarını inceleyen yetkililer, Ames’in Sovyetler ile yaptığı her görüşmeden sonra banka hesabına yüklü miktarda para girişi olduğunu gördü. Toplamda Ames belirsiz kaynaklardan 1,3 milyon dolar nakit parayı bankaya yatırmıştı. Grimes için bu oldukça yeterli kanıtlardı.
CIA ve FBI Ames’i yakın takibe almaya başladı. Aracına izleme cihazı yerleştirip telefonlarını dinlemeye ve çöplerini karıştırmaya başladılar. Çok geçmeden Ames’i ve karısını tutuklamaya yetecek kanıt toplamışlardı. 21 Şubat 1994’te bu gerçekleşti ve ikisi de tutuklandı.
Ames, çifte ajan olduğu iddialarını reddetti ve yetkililerin yanlış adamı yakaladığını söyledi ama kısa sürede bu söylemi de değişti. Sonunda tüm suçlamalar karşısında pes eden Ames, yaptıklarını tek tek itiraf etmeye başladı. Eşi Rosario’nun bu suçlara ne kadar bulaştığı bilinmese de Ames ile yaptığı şüpheli konuşmalar da ortaya çıkmıştı.
“HAİN KÖSTEBEK YENİ ARABA İSTEDİĞİ İÇİN…”
Ames, ispiyonculuk suçundan suçlu bulunarak şartlı tahliye olmaksızın ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Günümüzde hala Indiana eyaletinde hapiste bulunan Ames’in eşi Rosario ise 5 yıl cezaevinde kaldıktan sonra serbest bırakıldı ve memleketi Kolombiya’ya döndü.
Neredeyse 10 yıl boyunca Ames, Sovyetler’i CIA’in gizli bilgileriyle beslemişti. Bu bilgiler ışığında yaklaşık 10 CIA çalışanı öldürüldü. Ames’in bunu yapmasındaki en büyük sebep ise finansal zorluklardı. Ames borçlarını kapatıp rahat içinde yaşamak istiyordu.
O zamanlar CIA’in başındaki isim olan R. James Woolsey, Ames ile ilgili yaptığı açıklamada, “Hayatını kaybeden kahraman çalışanlarımız, bu hain köstebek kendisine daha büyük bir ev ve yeni bir araba istediği için katledildi” ifadelerini kullandı.
