Giriş
Koronavirüs salgınının başlangıç noktası olan Çin, salgın tüm dünyada unutulmaya yüz tutmuşken bile sıkı tedbirlerden vazgeçmiyor. Ülkede uygulanan sıfır vaka politikası tartışmaya yaratırken bu kez de ‘yeni tanımlanmış’ bir virüsün ortaya çıkması herkesi bir kez daha paniğe sürükledi.
Doktorlar, Çin'de düzinelerce insanı enfekte eden yepyeni bir virüs üzerine alarm zilini bir kez daha çaldılar. Ülkenin doğusundaki Henan ve Shandong eyaletlerinde 35 kişide 'Langya' henipavirüsü (veya LayV) tespit edildi. Uzmanlar, virüsün sivri fareler de dahil olmak üzere hayvanlardan bulaştığına inanıyor. Sivri fareler, köstebek ve kirpilerle aynı aileden olan küçük, kemirgen memelilerdir.
En son yayınlanan bir çalışma, virüsün insanlarda ilk kez 2019 yılında tespit edildiğini ve en son vakaların bu yıl olduğunu ortaya koydu.
Virüsü araştıran Çinli uzmanlar, insan vakalarının 'ara sıra' olduğuna inanıyor. Hâlâ kişiden kişiye yayılıp yayılmayacağını anlamaya çalışıyorlar.
Pekin Mikrobiyoloji ve Epidemiyoloji Enstitüsü liderliğindeki araştırmacılar, New England Journal of Medicine'de bir çalışmada LayV olarak da bilinen virüs hakkındaki bulgularını yayınladılar.
Çinli doktorlar ilk vakayı Ocak 2019'dan önce Shandong'da tespit ettiler, ertesi yıl ise Henanve Shandong'da 14 vakalık bir küme bulundu.
Çin’de bulunan yeni vakaların hiçbiri ölümle sonuçlanmadı. Çoğu hafif geçen vakalarda hastalarda grip benzeri semptomlar görülür.
AĞIR VAKALARDA ÖLÜM ORANI ÇOK YÜKSEK
Langya, ağır vakaların yüzde 75'ini öldürdüğü bilinen bir virüs ailesine aittir. 2020'de Ocak-Temmuz aylarında pandeminin ilk yılında hiçbir Langya enfeksiyonu bulunmadı ve araştırmacılar Covid'in yayılmasını önlemek için bu virüsle ilgili çalışmayı duraklattı.
Ancak Temmuz 2020’den itibaren 11 tane daha vaka bulundu. Araştırmacılar, insanların virüsten ne kadar kötü etkilendiğini görmek için hastalardaki semptomları izledi.
Langya hastalarının maruz kaldığı en yaygın semptom ateşti ve enfekte olan herkesin ateşi vardı. Bunu yorgunluk (yüzde 54), öksürük (yüzde 50), iştahsızlık (yüzde 50), kas ağrıları (yüzde 46) ve mide bulantısı (yüzde 38) izledi.
Yaklaşık yüzde 35'i karaciğer sorunları yaşarken, yüzde 8'i böbrek fonksiyonlarında bir düşüş gördü.
UZMANLAR TAKİBE ALDI
Uzmanlar ayrıca virüsün evcil ve vahşi hayvanlar tarafından yayılıp yayılmadığını veya insandan insana bulaşmanın suçlu olup olmadığını görmek için hayvan popülasyonlarında virüsü izlediler.
Çinli araştırmacılar, salgının başladığı Çin'in iki eyaletinde araştırılan 262 kır faresinden 71'inde (köstebek benzeri küçük bir memeli) virüsü buldular.
Virüs, sivri farelerin yanı sıra köpeklerde (yüzde 5) ve keçilerde (yüzde 2) tespit edildi.
YETERİNCE ÖRNEK İNCELENMEDİ
Makale şöyle dedi: 'Hastalar arasında yakın temas veya ortak maruz kalma öyküsü yoktu, bu da insan popülasyonundaki enfeksiyonun nadir ve/veya tesadüfi (sporadik) olabileceğini düşündürüyor.
15 yakın temaslı aile üyesine sahip dokuz hastanın temaslı takibi, yakın temaslı LayV bulaşmasını ortaya çıkarmadı.
“Ancak örneklem büyüklüğümüz LayV için insandan insana bulaşma durumunu belirlemek için çok küçüktü.” diyor uzmanlar.
NİPAH İLE AYNI AİLEDEN
Langya, genellikle yarasalarda bulunan ölümcül bir patojen olan Nipah virüsü ile aynı aileden olan hepinavirüstür.
Covid gibi Nipah da solunum damlacıkları yoluyla yayılabilir. Ancak çok daha ölümcüldür, bulaştığı insanlarda ağır tablo oluşturduğunda bunların dörtte üçünü öldürürür.
Nipah, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından bir sonraki pandemiye neden olması en muhtemel virüslerden biri olarak listelenmiştir.
DSÖ: NİPAH BİR SONRAKİ PANDEMİYE NEDEN OLABİLİR
Beyin şişmesi virüsü olarak da adlandırılan Nipah virüsü ilk olarak 1999'da 300 vakanın 100 ölüme yol açtığı Malezya ve Singapur'da keşfedildi.
Şu anda insanlar için onaylanmış bir Nipah aşısı yok. Ancak Oxford Üniversitesi tarafından yapılanlar da dahil olmak üzere en az sekiz aşı şu anda hayvanlar üzerinde test ediliyor.
