Dünya ticaretinin kabus günü

Trump daha sonra Çin’e yönelik gümrük vergilerini yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltmişti. Trump’ın adımları bununla da sınırlı kalmamış ve ABD’de üretilmeyen yani ithal tüm otomobillere ve otomobil parçalarına yüzde 25 ek vergi getirileceğini duyurmuştu.

KARŞILIKLI VERGİ HAMLESİ

Donald Trump, tüm bu hamlelerin ardından 2 Nisan’a işaret etmiş ve bu tarihi ‘ABD’nin gerçek kurtuluş günü’ olarak nitelendirmişti. Haftalardır beklenen o gün geldi. Trump dün Türkiye saati ile 23.00’da ticaret yaptığı dev ekonomilere yönelik ‘karşılıklı tarifeleri’ duyurdu. Buna göre; hangi ülke ABD’ye ne kadar gümrük vergisi koymuşsa, yani ABD mallarına engel koymuşsa o ülkeye (en az yüzde 10 olmak üzere) yarısı kadar vergi uygulayacak. Bu kararın amacı ABD’de üretimi yeniden canlandırmak ve ABD’li üreticilerin adil bir piyasa koşullarına kavuşmasını sağlamak.

EŞİTSİZ KOŞULLAR VURGUSU

Trump konuşmasına ABD’nin yeniden ‘zengin’ olacağını söyleyerek başlarken, ABD’nin iş kaybını telafi etmeye başladığını söyledi. Trump, diğer ülkelerle aralarındaki eşitsiz ticari koşulları vurguladı. Trump, diğer ülkelerin yüksek gümrük vergileri uyguladığını ifade ederken, Avrupa Birliği ve Hindistan’ın uyguladığı vergileri örnek gösterdi. Trump daha önce işaret ettiği otomobil vergilerini tekrardan duyurarak ABD dışında üretilen otomobillere yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını ilan etti.

BİZDEN ALINAN ZENGINLİĞİ GERİ GETİRECEĞİZ

Trump açıklamalarının devamında şu ifadelere yer verdi: “Yakında çok mutlu olacağız hep birlikte. Sadece araba fabrikaları değil; ama özellikle otomobil üreticileri ne kadar mutlu göreceğiz. Kanada gibi bir ülkeyi hep sübvanse ediyoruz. Meksika’yı yılda 200 milyar destekliyoruz. Artık hiçbir şey için geç değil. Tekrar akıllı olmaya ve zengin olmaya başlayacağız. Bizden alınan bütün zenginliği geri getireceğiz. Sıfır vergi için ABD’de üretmek zorundasınız.”

KİME, NE KADAR UYGULANACAK?

Trump hangi ülkeye, ne kadar vergi uygulanacağını da tek tek sıraladı. Trump şunları söyledi: “Çin en önde, yüzde 67 vergi. Bakın ABD’ye uyguladığı vergi yüzde 67. Biz ona karşı yüzde 34 vergi uygulayacağız. Biz onlardan çok daha az istiyoruz. Avrupa Birliği hakikaten çok zor rakip. O kadar dostane davrandılar ki, öyle bir soydular ki, yüzde 39. Karşılık olarak yüzde 20 vergi getiriyoruz. Vietnam harika pazarlıkçı. Yüzde 90 vergi istiyor, biz yüzde 46 uygulayacağız. Tayvan bizim bütün bilgisayar çiplerini aldı, onlar üretiyor, yüzde 64 vergi uyguluyor. Tayvan’da dünyanın en büyük şirketlerden biri, yüzde 64 uyguluyor, biz yüzde 32 uygulayacağız. Japonya, harika insanlar. Ben bunlara izin veren buradakileri suçluyorum. Japonya yüzde 46 vergi uyguluyor biz onlara yüzde 24 uygulayacağız. Hindistan hep dostuz diyorlar ama dost gibi vergi uygulayamıyorlarmış yüzde 52. İngiltere yüzde 10. Biz de onlara aynı şeyi yapıyoruz yüzde 10. Güney Afrika yüzde 60. Biz onlara milyonlarca dolar ödüyoruz. Brezilya yüzde 10, Bangladeş yüzde 74. Pakistan yüzde 58. Sri Lanka yüzde 88. Biz ne yapıyoruz? Yüzde 88 de alabiliriz.”

KARARIN NE GİBİ SONUÇLARI OLACAK?

Kararın küresel çapta ekonomik bir durgunluk riskini artıracağı endişesi büyürken, Beyaz Saray yönetimi tüm tarifelerle 600 milyar dolar, yani ABD’ye yapılan toplam mal ithalatının yaklaşık beşte biri kadar gelir elde edebileceklerini ifade ediyor. Sadece otomobil ithalatına koyulan vergiyle yıllık 100 milyar dolar gelir sağlanacak. ABD, 2024 yılında 900 milyar dolarlık ticaret açığı vermişti. Uzmanlara göre Trump, vergilerle ABD’nin ticaret dengesini yeniden kurmak, ABD’nin diğer ülkelerden satın aldığı-sattığı arasındaki farkı azaltmak istiyor. Bu süreçte vergiye muhatap olan ülkelerin aynı şekilde misilleme yapması bekleniyor.