Giriş
Eriyen buzullar İtalya-İsviçre sınırında kaymaya neden oldu
Alp Dağları'nda İtalya ile İsviçre sınırını oluşturan buzulun erimesi iki ülke arasındaki sınırı kaydırdı. Bu durumun bölgedeki kayak merkezlerinden birinde yaşanması, iki ülke arasında tartışma yarattı. Sorun diplomatik müzakerelerle çözüldü, ancak anlaşmanın içeriği sır gibi saklanıyor.
İki ülke arasındaki sınır, Klein Matterhorn dağının iki tarafından eriyen kar sularının aktığı bölümde yer alıyor. Sular bir ülkeden ötekine geçerek ilerliyor. Ancak Theodul Buzulu'nun erimesi, boşalma havzasının 3 bin 480 metre yükseklikteki Testa Grigia zirvesi yakınlarındaki Rifugio Guide del Cervino ziyaretçi merkezine doğru çekilmesine neden oldu.
Rifugio Guide del Cervino 1984 yılında, İtalya toprakları üzerinde 40 yataklı bir konaklama noktası olarak inşa edildi. Merkezin restoranında menü İtalyanca, para cinsi euro. Ancak merkezin konaklama ve restoran bölümlerinin yer aldığı üçte ikilik alan teknik olarak güney İsviçre'ye geçmiş durumda.
ANLAŞMANIN İÇERİĞİ GİZLİ
"İtalya'da mıyım, İsviçre'de mi?" sorusu, merkezde yapılacak tadilat ve yenileme işlemlerinde inşaat izninin hangi ülkeye tabi olacağı üzerine çıkan anlaşmazlıkla gündeme geldi.
Sınır tartışması 2018'de başlayan ve geçen yıl tamamlanan, ancak içeriği gizli tutulan diplomatik müzakerelere konu oldu. Müzakereler nedeniyle ertelenen tadilatın, 2023'te faaliyete geçmesi planlanan teleferiğin açılışına yetişmesinin mümkün olmadığı belirtildi.
Kasım 2021'de İtalya'nın Floransa kentinde imzalanan anlaşma ile sorun çözüldü, ancak anlaşmanın içeriği 2023 yılında İsviçre hükümeti tarafından onaylanana kadar açıklanmayacak.
EKONOMİK DEĞERİ YÜKSEK
Theodul Buzulu 1973 - 2010 yılları arasında neredeyse dörtte birlik alanını kaybetti. Buzulun altında ortaya çıkan kayalar, su boşaltım havzasını değiştirdi ve böylece sınırda yaklaşık 100 metrelik bir kaymaya neden oldu.
Bölge ekonomisi turizme dayalı olduğundan konu iki ülke arasında tartışma yarattı. Dünyanın en büyük kayak merkezlerinden birinde bulunan bölgenin birkaç metre aşağısında, Klein Matterhorn dağının İtalya tarafında yeni ve büyük bir teleferik inşa edildi. Kayak pistlerine erişim ise İsviçre tarafından yapılıyor.
Uzmanlar "bir avuç toprak için" çıkan tartışmayı, üzerindeki binanın bu alanı ekonomik değer taşıyan bir kara parçasına dönüştürmesine bağlıyor.
İtalyan tarafı "karmaşık uluslararası durum" nedeniyle yorum yapmaktan kaçınıyor.
İsviçreli uzmanlar ise normalde bu tür anlaşmazlıkların yüzölçümü ve bedel açısından eş değer toprak parçalarının değişimiyle çözümlenebileceğini belirtiyor. Ancak bu durumda İsviçre'nin "bir avuç buzul" ile ilgilenmediğini kaydeden uzmanlar bölgenin değerine dikkat çekiyor ve bu durumu "İtalyanlar İsviçre'nin buradaki alan kaybını tazmin edemezler",, ifadeleriyle vurguluyor. (Euronews)
