İngiliz devinden skandal karar! İfşa eden Türk mühendis işinden oldu

Ürettiği lüks otomobillerle tanınan İngiliz Jaguar Land Rover'da (JLR) makine mühendisi olarak çalışan Türk asıllı Hazar Denli'nin sosyal medya platformu Reddit üzerinden yaptığı açıklamalar gündemde geniş yer tuttu yer tuttu. Denli, şirketin Vietnam pazarı için üretilen elektrikli otomobiller VinFast'in güvenlik sorunları olduğunu açıklamıştı.

İngiliz yayın kuruluşu BBC, JLR'nin Hindistan merkezli çatı şirketi Tata Motors'un Denli'nin açıklamalarından rahatsızlık duyduğunu ve Denli'nin işten çıkarıldığını ortaya çıkardı.

SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ SORUNLU İDDİASI

Şasi tasarımında uzman olan Hazar Denli, Eylül 2022'den itibaren VinFast elektrikli otomobilin ön süspansiyonu ve şasisi üzerinde çalışan mühendislik ekibine liderlik etmek üzere TATA tarafından atandı.

Denli Vietnam otomobil üreticisi Vinfast için tasarladığı prototiplerin test sürüşlerinde, aracın şasisinde süspansiyon sistemi de dahil olmak üzere hatalı şekilde tasarlanmış parçalar tespit ettiğini söyledi.

Türk mühendis, bu durumun hızla çukura girme gibi stres altındayken tekerleklerin hizasının bozulmasına, aracın istem dışı sola veya sağa savrulmasına ve sürücünün kontrolü kaybetmesine yol açabileceğini savundu. Denli "Örneğin, ön dikme-mafsal bağlantısının gevşediğini gördük, bu son derece tehlikeli olabilir," dedi. "Bu, tekerleklerin çıkmasına neden olabilecek tüm yapının gevşemesine yol açabilir. Bir çarpışma senaryosunda, tamamen güvensiz olabilir. Aracın kontrolünü kaybetmesine neden olabilir. diye açıkladı.

Projeye atandıktan kısa bir süre sonra Denli, VinFast'in güvenlik konusuna eğilmediğini, deneyimsiz mühendislerden oluşan küçük bir ekip çalıştırarak maliyetleri düşürdüğü konusunda endişe duymaya başladığını söylüyor. Denli kendisinden önceki üç yöneticinin kısa süreli görevlerden sonra projeden ayrıldığını duyduğunda endişeleri arttığını ifade ediyor.

TESTLER SIRASINDA ARIZALANDI

Türk mühendis, Şubat ve Mart 2023'te Mira Teknoloji Parkı'nda VinFast otomobilleri üzerinde yoğun testler yaparken otomobilin iki bileşenin kırıldığını ve diğer ikisinin de arızalandığını öne sürüyor. Daha sonraki testlerde ise başka bileşenlerin de arızalandığını iddia ediyor.

Denli, normalde bu parçaların en az 150.000 km dayanması beklenirken, bunların 25.000 km'den daha kısa bir sürede bozulduğunu söyledi.

Türk mühendis "Sürüş ünitelerinde, braketlerin bazıları tamamen bozulmuş ve yola düşmüştü. Bir veya iki kilogram alüminyumdan bahsediyoruz. Bu olaylar üretime girmemizden kısa bir süre önce alarm zillerinin çalmasına neden olmaya başladı." diye ekledi.

Denli endişelerini VinFast'teki üst düzey yöneticilere ileterek, hatalı parçaları yeniden tasarlayıp daha güvenli, parçalar üretmelerini önerdiğini söyledi. Ancak New York Borsası'nda halka arz yoluyla fon toplamaya hazırlanan VinFast, bunun yerine üretime devam etti.

Denli, Tata Technologies'den kendisini başka bir projeye atamasını istedi ancak üst düzey yöneticiler bunu reddetti. VinFast otomobiliyle anılmaktan mutsuz olduğunu söyleyen Denli, geçen yıl mayıs ayında istifa etti. Ardından JLR'de başka bir pozisyonda iş buldu.

İŞTEN ÇIKARILDI

Ancak Tata Motors, Denli'nin bu açıklamalarından rahatsızlık duydu. Veri Sahibi Erişim Talebi (DSAR) aracılığıyla elde edilen dahili belgelere göre Tata Technologies İK Direktörü Patrick Flood, Reddit paylaşımlarını gördükten Denli'nin işten çıkarılması isteğini JLR'nin İK Direktörü ve yönetim kurulu üyesi Dave Williams'a iletti.

Flood, Tata Group'un müşterisi VinFast'in kendi soruşturmasını yürüttüğünü ve Reddit gönderilerinin yazarının Bay Denli olduğunu tespit ettiğini söyleyerek "Endişe şu ki, eğer bunu şimdi yaptıysa, JLR'de de aynısını yapabilir." dedi.

Denli, işten çıkarıldığı gün, sektör işe alım platformu Magnit'te kara listeye alındı.

19 Temmuz'da Bay Flood, JLR kurumsal araştırmacılarına şu e-postayı gönderdi: "Sadece söz konusu kişinin JLR'deki hizmetlerinin sonlandırılıp sonlandırılmadığını kontrol etmek istedim." Araştırmacı, sonlandırıldığını doğruladı.

Şirket içi belgeler, Tata Technologies'den başka bir mühendisin de JLR'ye, Denli'nin Reddit'te uyardığı bileşenlerde sorunlar olduğunu söylediğini gösteriyor.

Denli, JLR'deki patronlarının kendisinin JLR'de çalışırken hiçbir yanlış yapmadığını bildiklerini ve Tata Group'un, müşterisi VinFast hakkında yaptığı paylaşımlar nedeniyle utandırıldığı için işten çıkarıldığını söylediklerini belirtti.

JLR'Yİ MAHKEMEYE VERDİ

Şimdi Hazar Denli JLR'yi iş mahkemesine veriyor. Türk mühendis "Dünyanın dört bir yanında yaşananlardan dolayı üzüntü duydum. Masum insanlar çok yüksek bir bedel ödüyorlar. Bazı insanlar bu konuda konuşmaya başlarsa, aslında bazı değişiklikler yapmak zorunda kalacaklarını düşündüm. Ne yazık ki, tepkileri bu iyileştirmeleri yapmak değil, 'Hey, bunu kim söyledi? Hadi gidip onu susturalım' oldu." dedi

VinFast otomobillerinin adı da bazı kazalara karıştı. ABD'li yetkililer, 28 güvenlik kusuru bildirimi ve dört kişilik bir ailenin ölümüyle sonuçlanan bir kazanın ardından aynı aracın daha eski bir modelini araştırıyor.

VinFast ise tüm güvenlik tedbirlerini uyguladıklarını açıkladı.