Giriş
Kritik zirve öncesi Kremlin'den Türkiye açıklaması!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran'ın başkenti Tahran’da 19 Temmuz’da yapılan üçlü zirvenin ardından bugün Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Putin’le bir araya gelecek. Başta Suriye’nin kuzeyine olası operasyon olmak üzere tahıl koridoru, Ukrayna savaşı gibi konuların masaya yatırılacağı görüşme dünya basınında geniş yer buldu. Kremlin'den görüşmeye ilişkin açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov yaptığı açıklamada, 'Erdoğan ile Putin Suriye'yi de görüşecek. Türkiye'nin güvenlik endişeleri var' ifadelerini kullandı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün Rusya'nın Soçi kentinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinden önce önemli açıklamalarda bulundu. Liderlerin ana gündem maddesinin Suriye meselesi olduğunu ifade eden Peskov, "Erdoğan ile Putin, Suriye konusunu görüşecek. Türkiye'nin güvenlik nedenleriyle meşru endişeleri var ki bunu dikkate alıyoruz. Ancak Suriye'deki durumu istikrarsızlaştırmaya yol açabilecek herhangi bir eyleme izin vermemek çok önemli" dedi.
Rusya'nın Suriye'nin kuzeyindeki muhtemel bir operasyondan endişe duyup duymadığı sorusuna da yanıt veren Peskov, "Böyle bir operasyon Suriye'nin siyasi birliğini ve toprak bütünlüğünü tehlikeye atabilir" diye konuştu. Bir gazetecinin çok iyi derecede Türkçe bilen Peskov'a, Türk gazetecilere tercümanlık konusunda destek olup olmayacağı sorusunu yanıtlayan Peskov, "Bu görev için yetişen çok yetenekli bir nesil var. Bu nedenle bu göreve ihtiyaç duyulmuyor" şeklinde konuştu.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile ilgili de konuşan Peskov, "Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilerimiz de dahil olmak üzere Karadeniz'deki ülkeler için yapı taşıdır. Burada konuşulacak bir şey yok. Sözleşme iyi şekilde işliyor" açıklamasında bulundu (İHA)
VİZE SERBESTİSİ BEKLENTİSİ
İkili zirveye 24 saat kala Rusya Güvenlik Konseyi’ni toplayan Putin, Erdoğan ile görüşmesine hazırlandı.
Rusya Güvenlik Konseyi’nin Putin-Erdoğan zirvesi için plan dışı toplantıya çağrıldığını doğrulayan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 'Konsey, Soçi’de iki ülke lideri arasında yapılacak zirveyi ele almak için toplantıya çağrıldı. Konsey üyeleri görüşme gündemini ele aldı' dedi.
Toplantıya yakın kaynaklar konseyin toplantıda ele aldığı konular arasında Türk vatandaşlarına Rusya vizesinin kaldırılmasının da bulunduğunu dile getiriliyor.
SOÇİ'DEKİ 5 KRİTİK GÜNDEM
İki liderin görüşmesinde ele alınması beklenen 5 kritik gündem maddesi ise şöyle...
1- SURİYE’DE GÜVENLİ BÖLGE: Görüşmede en önemli gündem maddesini Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde terör örgütüne yönelik düzenlemeyi planladığı olası askeri operasyon oluşturacak. Erdoğan, Putin’e Suriye’nin kuzeyinde 30 kilometre derinliğinde bir terörden arındırılmış bölgenin oluşturulamadığını, bu bölgelerin güvenli hale getirilmesinin bir zorunluluk olduğunu vurgulayacak.
2- TERÖRİST SALDIRILAR: Erdoğan, Rusya ile Ekim 2019’da imzalanan 10 maddelik Suriye mutabakatını gündeme getirecek. Rus mevkidaşından anlaşmada yer alan sorumlulukların yerine getirilmesini isteyecek, Suriye’de terör örgütü PKK/YPG’nin Türkiye’ye ve Suriyeli sivillere yönelik saldırılarının sürdüğüne dikkat çekecek.
3- ATEŞKES DİPLOMASİSİ: Cumhurbaşkanı, görüşmede Rusya ile Ukrayna arasında barış zemininin en kısa sürede yeniden oluşturulması zorunluluğunu da gündeme getirecek. Erdoğan, kalıcı ateşkesin sağlanması için Türkiye’nin üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu iletecek.
4- TAHIL KORİDORU: Soçi buluşmasında Türkiye’nin koordinasyonunda uygulamaya geçirilen tahıl koridoru anlaşmasının işleyişi ele alınacak. Tahıl yüklü gemilerin sorunsuz şekilde dünya pazarlarına ulaşması için kurulan mekanizma çerçevesinde önümüzdeki dönemde atılabilecek adımlar ve gıda güvenliği de masadaki başlıklar arasında.
5- İKİLİ İLİŞKİLER: Görüşmede Türkiye ile Rusya arasındaki ikili işbirliği başlıkları da konuşulacak. Akkuyu Nükleer Santralı’nda son günlerde yaşanan gelişmeler başta olmak üzere enerji ve savunma alanındaki projeler masada olacak. Türkiye-Rusya arasında ticaret hacminin arttırılmasına yönelik atılabilecek adımların da ele alınması bekleniyor.
DÜNYADA MANŞET
Karadeniz kıyısındaki buluşmayı dünya medyası ilk sayfasından veriyor. New York Times gazetesi, hem ortak hem de hasım olarak tanımladığı Erdoğan ile Putin'in Soçi'de bir araya geleceğini bildiriyor. Gazete, liderlerin üç haftadan az bir süre içerisinde ikinci kez yüz yüze buluştuğunu öne çıkarıyor.
Amerika'nın Sesi, 'Erdoğan ve Putin, bir ay içinde ikinci kez buluşuyor' diyor, Karadeniz kıyısındaki buluşmanın ana gündeminin tahıl anlaşması ve Suriye'nin kuzeyine gerçekleşecek muhtemel bir operasyon olduğunu aktarıyor.
WASHINGTON POST: RUSYA TÜRKİYE'NİN YARDIMINI İSTİYOR
Washington Post gazetesi, 'Rusya yaptırımların etkisini azaltmak için Türkiye ve diğer ticari ortaklarının yardımını istiyor' başlıklı haberinde, Ukrayna istilası sonrasında artan yaptırımların Moskova'nın canını acıttığını vurguluyor. Washington Post, Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlara katılmayan Türkiye'nin Moskova'nın umudu haline geldiğinin altını çizdi. Gazeteye göre, yaptırımlardan kaçınmak için Türkiye'ye yatırım yapmayı teklif eden Moskova'ya Ankara'nın olumlu yanıt vereceğini gösteren bir emare yok.
Al Jazeera, Erdoğan'la Putin'in Rusya'da görüşmesinin İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasından sonra gerçekleştiğini vurguluyor. Al Jazeera'ya göre, Ankara'nın aracılık ettiği anlaşma küresel gıda krizi korkularının hafiflemesine yol açtı.
EURONEWS: BİR SAVAŞ BİTİP YENİSİ BAŞLAYABİLİR
Euronews 'Erdoğan Suriye ve Ukrayna için Putin'i tartacak' başlıklı haberinde, Soçi'de Ukrayna'daki savaşın bitirilmesi ve Suriye'de yeni bir savaşın başlamasının görüşüleceğini yazdı.
KOMMERSANT: TÜRKİYE VE RUSYA BİRBİRİNE AYAK UYDURUYOR
Rus resmi haber ajansı Ria, 'Kremlin, Putin ve Erdoğan arasında görüşülecek muhtemel başlıkları adlandırdı' başlıklı haberinde, Moskova ve Ankara arasındaki teknik askeri işbirliğinin masaya geleceğini belirtiyor. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov'a basın toplantısında Türk üretimi Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçlarına (SİHA) ilişkin soru yöneltildiğini aktaran Ria, sözcünün "Soçi'de askeri-teknik işbirliği kesinlikle ele alınacak" dediğini kaydediyor.
'Türkiye ve Rusya birbirine ayak uyduruyor' diyen Kommersant gazetesi, iki ülkenin liderlerinin Temmuz ayında İran'ın başkenti Tahran'da bir araya geldiğini hatırlatıyor. 17 günde Putin ve Erdoğan'ın görüşecekleri konuların değişmediğini vurgulayan Kommersant, "Ancak durum değişti" diyor. Gazeteye göre, iki liderin daha önceki buluşmalarının aksine şu veya bu çatışmayı acilen ortadan kaldırması gerekmiyor ancak alacakları kararlar hem Suriye'de hem de bir bocalamanın yaşandığı Dağlık Karabağ'ın geleceğini belirleyecek.
The Moscow Times gazetesi, 'Rekabet eden işbirliği-Denge işi: Erdoğan Putin'in Ukrayna ve Suriye konusunda nabzını yokluyor' başlığını tercih etti. The Moscow Times, Türkiye'nin imzalanan tahıl anlaşmasının başarısını İstanbul'da ateşkes müzakerelerine dönüştürmek istediğini yazdı.
