Giriş
Mariupol'den kaçanlar 'toplama kamplarını' anlattı
Ukrayna'nın güneydoğusundaki liman kenti Mariupol, haftalardır devam eden bombardımandan sonra neredeyse tamamen Rusya'nın kontrolüne geçti. Şehirden kaçanlar, tahliye edilmeden önce işlemleri için tutuldukları kamplardaki kötü koşulları anlatıyor.
Oleksandr ve Olena, geçen hafta Mariupol'dan kaçmayı başaran şanslı azınlıktan ikisi. Azovstal çelik fabrikalarındaki Ukrayna kuvvetlenin dışında, Mariupol neredeyse tamamen Rus kontrolü altında ve dünyanın geri kalanından fiilen izole durumda. Hala orada mahsur kaldığı düşünülen 100 bin sivilin kentteki koşulları hakkındaki bilgi akışı düzensiz ve bağımsız olarak teyit edilmesi zor. Nispeten güvenli batı şehri Lviv'e gelen çift, çatışmalar sırasında şehir içinde hayatta kaldıklarını anlatıyor. Ancak, sivilleri tahliye etmeden önce tutmak için Mariupol dışında kurulan ve Rusya'nın 'filtreleme kampı' adını verdiği bir merkezle ilgili deneyimleri tüyler ürpertici. Oleksandr ve Olena, şehirden kaçmaya çalıştıklarında, Mariupol'un kuzeybatısındaki Nikolske köyünde eski bir okulda kurulan bir Rus mülteci merkezine götürüldüler. 49 yaşındaki Oleksandr, "Tam bir toplama kampı gibiydi" diyor.
'EN UFAK BİR ŞÜPHE SİZİ BODRUM KATINA GÖTÜRÜR'
BBC Türkçe'nin haberine göre, Oleksandr ve Olena, parmak izlerinin alındığını, her yönden fotoğraflarının çekildiğini ve birkaç saat boyunca Rus güvenlik görevlileri tarafından sorguya çekildiklerini söylüyor, "hapishanedeki gibi". Rusların telefonlarına bakacağından endişelenip, kızlarının Ukrayna bayrağı önünde çekilmiş fotoğrafları da dahil, cihazlarında Ukrayna ile ilgili her şeyi temizlemişler. Endişelenmekte haklıydılar. Oleksandr, Rus güvenlik görevlilerinin, sorguları sırasında, gazeteciler veya hükümet ve askeri yetkililerle bağlantı için arayışıyla fotoğrafları, telefon görüşme kayıtlarını ve cihazlarındaki telefon numaralarını incelediklerini söyledi. Oleksandr, "Bir kişinin 'Ukraynalı Nazi' olduğundan şüpheleniliyorsa, daha fazla soruşturma veya cinayet için Donetsk'e götürülüyor" diyor. Ancak BBC bu iddiayı doğrulayamadı: "Çok tehlikeli ve riskliydi. En ufak bir şüphe, en ufak bir direniş nedeniyle sizi sorgulama ve işkence için bodrum katına götürebilirler. Herkes Donetsk'e götürülmekten korkuyordu."
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, işgalin amaçlarından birinin Ukrayna'yı Nazilerden temizlemek olduğunu söylüyor. Rus propagandası, Ukrayna'nın bir şekilde Nazizm ile uyumlu olduğuna dair çok sayıda asılsız iddiada bulunuyor. Kampta işlemler için beklerken, Oleksandr ve Olena'ya Mariupol'den filtrelemeden kaçmaları için bir yol önerenler oldu. Ama çift, bunların Ruslar veya işbirlikçiler olabileceğinden korkmuştu. Sonunda tahliye listesine alındılar. Ama sorunlar bitmemişti.
RUSYA'YA GİDEN OTOBÜSLER
Olena, "Bu filtreleme kampındaki koşulların ne kadar korkunç olduğunu hayal bile edemezsiniz" diyor ve ekliyor: "Yaşlılar şiltesiz, battaniyesiz koridorlarda yatıyordu. Binlerce insan için sadece bir tuvalet ve bir lavabo vardı. Dizanteri kısa sürede yayılmaya başladı. Yıkanmanın veya temizlenmenin yolu yoktu. Her yer pis kokuyordu." Oradaki ikinci günlerinde sabun ve dezenfektan bitmiş, kısa bir süre sonra tuvalet kağıdı ve hijyenik ped de kalmamıştı. Sorgulamalarının ardından Olena ve Oleksandr'a 148. tahliye otobüsüne binmeleri için izin verildiği söylendi. Ancak bir hafta sonra tesisten sadece 20 otobüs kalkmıştı. Buna karşılık, Rusya topraklarına gitmek için organize edilmiş birçok otobüs vardı. Yetkililer, çifti doğuya giden bir araca bindirmeye bile çalışmıştı. Sonunda Olena ve Oleksandr, geldiklerinde onları gizlice kamptan kaçırmayı teklif edenlerden yardım istemek zorunda hissettiler.
