Oluşması 2 bin yıl süren Everest'in erimesi 25 yıl sürdü

Yapılan yeni bir araştırma dünyanın en yüksek tepesinde bulunan buzulların insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle her yıl onlarca yıllık buz kaybettiğini ortaya çıkardı. Oluşması yaklaşık 2000 yıl süren Güney Col Buzulu'nun oluşum hızından 80 kat hızlı incelerek sadece 25 yılda eridiği görüldü. Araştırmacılar bu hızlı erimenin daha sık çığ düşmelerinin yani sıra bölgede yaşayan yaklaşık 1,6 milyar insanın içme, sulama ve hidroelektrik için bağımlı olduğu su kaynaklarının kurumasına yol açabileceği yönünde uyarıda bulundu.

Maine Üniversitesi'nden altı bilim insanı ve dağcılardan oluşan bir ekip, 2019'da tırmandıkları buzuldan 10 metre uzunluğundaki bir buz örneği aldı. Buna ek olarak, “Dünyanın en ulaşılmaz buzulları, insan bağlantılı iklim değişikliğinden etkileniyor mu?” sorusunu cevaplamak adına tepeye veri toplayacak dünyanın en yüksek iki otomatik hava istasyonunu kurdular.

Topladıkları verileri değerlendiren keşif lideri ve Maine Üniversitesi İklim Değişikliği Enstitüsü müdürü Paul Mayewski, "Cevap kocaman bir evet. 1990'ların sonlarından bu yana çok önemli derecede etkilenmişler" diyor.

Araştırmacılar, bulguların yalnızca insan kaynaklı iklim değişikliğinin Dünya üzerindeki en yüksek noktalara ulaştığını doğrulamakla kalmayıp aynı zamanda karla kaplı yüzeylerin sağladığı kritik dengenin de bozulduğunu gösterdi.

Mayewski gazetecilere verdiği demeçte, "Bu dağlarda insan yerleşiminin başlangıcından bu yana bölgede bu kapsamlı bir değişiklik yaşanmamıştır. Üstelik tüm bunlar çok hızlı oldu,” dedi.

1990 SONLARINDAN BU YANA YOĞUN KAYIP

Araştırma, eriyen buzulun çeyrek yüzyılda yaklaşık 55 metre buz kaybettiğini gösterdi. Araştırmacılar, buzulun eskiden çoğunlukla kar yığınından oluşurken artık ağırlıklı olarak buza dönüştüğünü ve bu değişimin 1950’lerde başlamış olabileceğini belirtiyorlar. Ancak en yoğun buz kaybı 1990’ların sonlarından bu yana yaşandı. Buza dönüşme, buzulun artık güneşten gelen radyasyonu yansıtamayacağı ve erimesinin daha hızlı hale geleceği anlamına geliyor.

Model simülasyonları, bölgedeki güneş radyasyonuna aşırı maruz kalma nedeniyle erime veya buharlaşmanın, kar örtüsü buza dönüştüğünde 20 kattan hızlanabileceğini göstermektedir. Bağıl nem seviyelerindeki düşüş ve daha güçlü rüzgarlar da faktörler arasında.

İNSANLARIN HAREKETE GEÇMESİ UMULUYOR

Buzulların erimesinin buzullardan gelen suya bağımlı olan insanlar üzerindeki tüm etkilerine ek olarak, önümüzdeki yıllarda kar ve buz örtüsünün incelmesinin Everest Dağı’ndaki keşif gezilerini de zorlaştırması bekleniyor.

“Kutup ayıları, Kuzey Kutbu’nun ısınmasının ve deniz buzu kaybının ikonik sembolü olmuştur,” diyen Mayewski “Everest’te olanların insanları harekete çağıracak bir başka ikonik sembole dönüşmesini umduklarını” belirtti.

ARAŞTIRMA İÇİN REKORLAR KIRILDI

Araştırmacıların 2019 gerçekleştirdikleri keşif gezisi üç Guinness Dünya Rekoru kırdı:

-8.020 metreyle en yüksek irtifada alınan buz çekirdeği rekoru

-8.440 metrede karada bulunan, muhtemelen giysilerden veya çadırlardan gelen en yüksek irtifada bulunmuş mikroplastik rekoru

-Deniz seviyesinden 8.430 metre yükseklikteki bir sırta kurulan “Balkon” isimli karadaki en yüksek rakımlı Meteoroloji istasyonu rekoru.

Bu istasyon ayrıca dağ yürüyüşleri için tehlikeli koşulları nedeniyle “ölüm bölgesi” olarak bilinen bölgeye kurulan ilk istasyon oldu. 8.000 metrenin üzerindeki bu bölgede insan yaşamı için yeterli oksijen bulunmuyor.

Hürriyet