Seçimin ardından bölge karıştı! Çin ordusu harekete geçti

Gazze Şeridi'nde sekizinci ayına çoktan giren ve 35 bini aşkın Filistinlinin yaşamını yitirdiği savaş... Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı taarruz ve işgal ettiği bazı köyler… İran'da meydana gelen helikopter kazası ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölmesi… Çin'den bu sabah gelen haberler, dünya gündeminin ilk sırasına tırmanıp manşetleri değiştirdi.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu bu sabah yerel saatle 07.45'te harekete geçti, savaş gemileri denize açılırken jetler de kalkış yaptı. Ordu, ada çevresinde bu sabah başlattığı tatbikatı ayrılıkçılara karşı güçlü bir 'cezalandırma' olarak adlandırdı.

Çin ordusu en hassas bölgesel sorunu olan adayı savaş uçakları ve gemileriyle tamamen kuşatırken, özellikle zamanlama dikkat çekici. Zira, Tayvan'da gerçekleşen seçimleri kazanan bağımsızlık yanlısı William Lai üç gün önce yemin etti. Pekin yönetimi, 'baş belası' olarak tanımladığı Lai'nin seçimde ipi göğüslemesini istemiyordu.

180 kilometre genişliğindeki Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.

YAYINLANAN HARİTA

Savaş gemileri ve jetler halihazırda Tayvan Boğazı'nın batısının yanı sıra adanın çevresindeki Kinmen, Matsu, Wuqiu ve Dongyin'de konuşlanmış halde.

İLK KEZ HEDEFLER ARASINDA

Çin ordusunun önceki tatbikatlardan bir adım daha ileri giderek, Tayvan'a tam ölçekli bir saldırı senaryosunu hayata geçirdiği bildiriliyor. Tayvan'ın Çin kıyılarına yakın adaları ilk kez hedefler arasında gösterildi.

ADI 2024 A! DEVAMI GELEBİLİR

Bir başka farklılık, Çin ordusu tatbikatları önceden duyuruyordu. Bugünkü gövde gösterisi, ancak başladıktan sonra açıklandı.

Gövde gösterisine 2024 A adı verilmesi ise, yıl içerisinde yeni tatbikatların gelebileceği olarak yorumlandı.

ABD: BÖYLE BİR ŞEY BEKLİYORDUK

Tayvan'dan yapılan ilk açıklamada Çin'in tatbikatı 'mantıksız provokasyonlar' olarak tanımlandı. Çin ordusunun gövde gösterisini kınayan Tayvan Savunma Bakanlığı, deniz, hava ve kara kuvvetlerinin adanın çevresinde alarm durumuna geçirildiğini duyurdu.

ABD ordusunun Hint-Pasifik Komutanlığı ise "Açık söylemek gerekirse, böyle bir şey bekliyorduk" açıklamasını yaptı.

70 YILLIK ORTA ÇİZGİ SİLİNDİ

Tayvan'ın başkenti Taipei'den bildiren BBC muhabiri Rupert Wingfield-Hayes, Çin'in ada etrafındaki tatbikatlarının giderek büyüdüğüne ve gerçekçi hale geldiğine dikkat çekiyor.

Pekin yönetimi, yaklaşık 70 yıl boyunca gayr-ı resmi sınır olarak görülen Tayvan Boğazı'ndaki orta çizgiyi 2022'den bu yana rutin olarak ihlal ediyor.

WEIBO'DA BİNLERCE BEĞENİ ALAN YORUM

Çin sosyal medya platformu Weibo'da Tayvan'ın kuşatılması anında ses getirdi, sitedeki en çok konuşulan 10 etiketin üçü tatbikata dair.

Weibo'daki tanınmış milliyetçi hesaplarda belirgin bir heyecan göze çarparken, devlet televizyonu CCTV'nin bir paylaşımının altına "Taipei'deki başkanlık konutunun üstünde beş dakika uçmamızı tavsiye ediyorum" yorumu yapıldı. Bu yorum 3 binden fazla beğeni aldı.

Başka bir kullanıcı ise "Bunun bir uyarı olduğunu görebiliyorum ancak ceza nerede?" diye yazdı.

Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edildi. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.

Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.

Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurdu, Şi Jinping ada ülkesine saldırabileceklerini söyledi:

"Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır. Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız."

Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.