Giriş
Soykırım destekçisi yazar Handke Nobel ödülünü aldı
2019 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi belli oldu. Son günlerin en tartışmalı ismi olan Avusturyalı yazar Peter Handke, ödülün sahibi oldu. İsveç Akademisi'nin, Sırpların Bosnalı Müslümanlara karşı işlediği soykırımı reddeden Handke'ye ödülü vermesi, tartışmalara neden olmuştu. Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Hakkı Emre Yunt, Bosna Hersek'te yaşanan soykırımı inkar eden ve her fırsatta eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığı dile getiren Avusturyalı yazar Peter Handke'den dolayı Nobel Ödül Töreni'ne katılmayacağını açıklamıştı.
Avusturyalı yazar Peter Handke, Srebrenitsa Katliamı’nı reddetmiş, on binlerin ölümünden, tecavüzlerden sorumlu Bosna kasapları Miloseviç, Karadziç, Mladiç’in yanında durduğunu açıkça dile getirmişti.
Tartışmalara neden olan ve tepki çeken Peter Handke, 2019 Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
İsveç'te, Stockholm Konser Evi'nde düzenlenen ve İsveç kraliyet ailesi üyeleri ile çok sayıda davetlinin katıldığı törende fizik, tıp, kimya, edebiyat ve ekonomi dallarındaki Nobel ödülleri sahiplerine verildi. Eylül ayında açıklanan ödüller, İsveç Kralı 16. Carl Gustav tarafından sahiplerine takdim edildi.
Tartışmalara neden oldu
Fizik ödülünü James Peebles, Michel Mayor ve Didieer Queloz, kimya ödülünü John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoşino, fizyoloji/tıp ödülünü William G. Kaelin Jr, Gregg L. Semenza ve Peter J. Ratcliffe, ekonomi ödülünü Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer aldı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ni sarsan cinsel taciz skandalının ardından duyurusu ertelenen 2018 Nobel Edebiyat Ödülü'nü Polonyalı yazar Olga Tokarczuk alırken, 2019 ödülü ise Handke'ye takdim edildi.
Nobel ödülünü kazananlara birer diploma, Nobel madalyası ve 9 milyon İsveç kronu (yaklaşık 900 bin euro) para ödülü de verildi.
2019 Nobel Barış Ödülü sahibi Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ise bugün Norveç'te düzenlenen törende ödülünü aldı.
Bu arada, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkeler bu yılki edebiyat ödülünün Handke'ye verilmesini protesto ederek törene temsilci göndermedi.
Tören öncesi protesto
Stockholm'deki ödül töreni öncesinde dışarıda toplanan bir grup, Bosna Hersek'te işlenen soykırımı inkar eden ve her fırsatta eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığı dile getiren Avusturyalı yazar Peter Handke'ye ödül verilmesini protesto etti. Geniş güvenlik önlemlerinin alındığı gösteride, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin kararını gözden geçirmesi talep edildi.
Grup daha sonra, Bosna Hersekli çok sayıda kurban yakının da katılacağı Norrmalmstorg Meydanı'ndaki gösteri alanına hareket etti.
Handke’nin Sırp hayranlığı
Lahey’deki uluslararası mahkemede savaş suçlarından ve soykırımdan yargılandığı sırada hayatını kaybeden eski Sırp lider Slobodan Milosevic’in büyük bir hayranı olarak tanınan Handke, Kosova’daki savaş devam ederken yayınladığı bir makalesinde de "Sırpları destekliyorsanız, ayağa kalkın." ifadelerini kullanmıştı.
Saraybosna’daki Müslüman Boşnakların "kendi kendilerini öldürdüklerini ve suçu Sırplara attıklarını" savunan Handke, Sırpların Srebrenitsa’da soykırım yaptığına asla inanmadığını ifade etmişti. Handke, eski Sırp lider Milosevic’e de cezaevinde ziyarette bulunmuş, lehine tanıklık etmek için girişimler yapmıştı.
Milosevic’in 2006’daki cenazesine de katılan Handke, burada yaptığı konuşmada, "Yugoslavya için, Sırbistan için, Slobodan Milosevic için buradayım." demişti. Nobel Edebiyat Ödülü’nün Handke’ye verilmesine daha önce de Bosna Hersek ve Kosova’dan tepkiler gelmişti.
Türkiye'den sert tepki
Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Hakkı Emre Yunt, Bosna Hersek'te yaşanan soykırımı inkar eden ve her fırsatta eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e duyduğu hayranlığı dile getiren Avusturyalı yazar Peter Handke'den dolayı Nobel Ödül Töreni'ne katılmayacağını açıklamıştı.
