Giriş
ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda yapılan oylamada, Başkan Donald Trump'ın azline yönelik iki suçlamayı içeren dava dosyası onaylanarak, yargılama için Senato'ya gönderildi.
ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulu, Trump'a yönelik "görevini kötüye kullanmak" ve "Kongrenin işleyişini engellemek" suçlamalarından oluşan iki azil maddesini oyladı. "Görevini kötüye kullanmak" maddesi 197 vekilin "hayır" oyuna karşılık, 230 vekilin "evet" oyu ile onaylandı. "Kongrenin işleyişini engellemek" maddesi ise, 198 vekilin "hayır" oyuna karşılık 229 vekilin "evet" oyu ile kabul edildi.
Oylamalarda tüm Cumhuriyetçi vekiller "hayır" oyu verirken, ilk oylamada 2, ikinci oylamada ise 3 Demokrat vekil "hayır" oyu verdi.
Maddelerin yer aldığı dava dosyası, yargılama ve Trump'ın azline yönelik nihai kararın verilmesi için Senato'ya gönderildi. Trump, ABD'nin eski başkanları Andrew Johnson ve Bill Clinton'ın ardından Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda hakkında azil maddeleri oylanacak üçüncü başkan oldu.
Dava kapsamındaki ilk duruşmayı gelecek ay yapması beklenen Senato'nun Ocak 2020 sonunda davayı sonuçlandırması bekleniyor.
Trump'a yönelik azil soruşturması
Eylülde basına sızan ve 25 Temmuz'da yaptıkları telefon görüşmesinde Trump'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'e, rakibi Joe Biden ve ailesini soruşturması durumunda ABD'nin ülkesine yardım edeceğini söylediğini iddia eden muhbir raporu, azil soruşturmasının fitilini ateşlemişti.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 24 Eylül'de "ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verdiği" ve "Başkanlık yeminine ihanet ettiği" gerekçesiyle Trump'a yönelik azil soruşturması sürecini başlattıklarını açıklamıştı.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesindeki kamuya açık oturumlar 13-21 Kasım'da yapılmış, Komite daha sonra 300 sayfalık rapor hazırlayarak Adalet Komitesine göndermişti.
Adalet Komitesi, cuma günü "Görevini kötüye kullanmak" ve "Kongrenin işleyişini engellemek" başlığından oluşan azil maddelerini onaylamıştı.
"Amerikan halkı bunlara kanmıyor"
Beyaz Saray, Temsilciler Meclisinin Başkan Donald Trump'a yönelik iki azil maddesini onaylamasına ilişkin, "Bugün, milletimiz tarihine Temsilciler Meclisi en utanç verici siyasi bölümlerinden biri olarak geçmiştir" açıklamasında bulundu.
Beyaz Saray Basın Ofisi, Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda, Trump'a yönelik azil maddelerini onaylamasının ardından yazılı açıklama yayımladı.
Söz konusu suçlamaların Cumhuriyetçi vekillerin hiçbirinden destek almadığına işaret edilen açıklamada, ortada "hiçbir yanlış olmamasına rağmen" azil maddelerinin Temsilciler Meclisi Genel Kurulundan geçtiği vurgulandı.
Temsilciler Meclisi İstihbarat ve Adalet Komitelerindeki azil oturumunda Başkan Trump'a söz hakkı verilmediğinin vurgulandığı açıklamada, "Tüm bu maskaralık, Demokratların bu ülkenin halk için çalışan bir Kongreye ihtiyaç duyduğuna dair görüşlerini kaybettiğini açıkça ortaya koymaktadır. Demokratlar'ın Başkan Trump'a yönelik sınırsız kinleri, 2016 seçim sonuçlarını etkisiz hale getirme ve 2020 seçimlerine uygunsuz şekilde etki etme arzularını besliyor" görüşüne yer verildi.
Açıklamada, "Amerikan halkı bu utanç verici davranışa kanmıyor. Başkan Trump'ın, Senato'nun Temsilciler Meclisi'ndeki süreç boyunca görmezden gelinen düzen, adalet ve yargı sürecini sağlayacağına dair inancı tam. Trump, bundan sonraki adımlar için hazır ve tamamen aklanacağına güveniyor" ifadeleri kullanıldı.
Şimdi ne olacak?
Şimdi konu ABD Senatosu'na taşınacak. Trump'ın Cumhuriyetçilerin kontrolündeki ABD Senatosu'nda azledilmesi için 20 Cumhuriyetçi senatörün saf değiştirmesi gerekiyor. Çünkü Senato'da salt çoğunluk değil, üçte iki çoğunluk gerekiyor.
ABD Temsilciler Meclisi daha önce Andrew Johnson'ı Bill Clinton'ı azletmiş ancak üçte iki çoğunluğun gerektiği Senato bu isimlerin görevden alınmalarını onaylamamıştı.
Senato'ya taşınacak
Trump'ın görevden alınması 6 Ocak'ta ABD Senatosu'na taşınacak. ABD Anayasası'nda bir başkanın azledilmesine yönelik çok açık ifadeler yok ancak daha önceki azil soruşturmalarına benzer bir süreç izleniyor. 7'inci ABD Başkanı Andrew Johnson'a uygulanan yöntemin temel alındığı azil sürecine göre, Senato Trump'ın azli konusunda tam manasıyla bir mahkeme gibi işliyor.
ABD Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts, Senato'daki süreci mahkeme başkanı olarak yönetecek ancak Trump'ın görevden alınmasına yönelik karar Senatörlerin oylaması sonucunda belirlenecek. Senatörler hem yargıç hem de jüri gibi hareket edecek. Roberts'in esas görevi, Senato'daki sürecin hukuki prensiplere sadık işlemesini garanti altına almak olacak. Senatörler soruları doğrudan değil, Roberts'e yazılı olarak iletme hakkına sahip. ABD Senatörleri, normal bir mahkeme düzenindeki jüriler gibi hareket edecek.
Senato'da 'Trump cephesi' atakta olacak
Demokratlar Trump'ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'un ve yönetime yakın birçok ismin Senato'ya gelerek ifade vermesini talep etse de, bu gerçekçi bir senaryo olarak görülmüyor. Senato'nun kontrolünün Cumhuriyetçilerde olması, Senato'daki yargılama sürecinin kısa süreceği anlamına gelebilir. ABD Başkanı Bill Clinton'un azil sürecinde hiçbir tanık Senato'da ifade vermemişti. Buna karşın Senato Çoğunluk Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell'ın tercih etmesi durumunda, azil soruşturmasına ismi karışan Joe Biden'ın oğlu Hunter Biden'ın Senato'da ifade vermesi söz konusu olabilir. Cumhuriyetçiler, karşı atak olarak Demokratların en güçlü başkan adayı olarak öne çıkan Joe Biden'ı sıkıştırma girişiminde bulunabilir.
Görevden alınması zor
Buna karşın Trump'ın Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato tarafından, özellikle 2020 seçimleri öncesinde azledilmesi kolay değil. Trump'ın azledilmesi için 100 sandalyeli ABD Senatosu'nun 67 üyesinin azil için oy kullanması gerek. Senato'da 53 Cumhuriyetçi Senatör bulunduğu göz önüne alınırsa, Trump'ın azledilmesi için partisi içinde çok güçlü bir muhalefete sahip olması gerekiyor. Trump'ın azledilmesinin mümkün olması için 20 Cumhuriyetçi senatörün karşı cepheye geçmesi şart. ABD Senatosu'nun Çoğunluk Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell'in azil konusunda Trump cephesine sadık bir görüntü verdiği biliniyor McConnell kısa süre önce yaptığı açıklamada, "Meseleyi ele almak konusunda bizimle başkanın pozisyonu arasında bir ayrılık olmayacak" demişti.
Trump'ı senato da azlederse ne olacak?
Trump'ın Senato tarafından görevden alınması durumunda ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, başkanlık seçiminin ardından yeni başkanın görevi teslim alacağı resmi tarih olan 20 Ocak 2021'e kadar görevde kalacak. Başkanlık seçimleri, daha önceden planlandığı gibi 3 Ocak 2020'de gerçekleşecek.
Azil süreci Trump'a mı yarıyor?
ABD Başkanı Trump, bu sabah paylaştığı ankette Demokrat Partisi'nin adaylarına karşı önde gittiğini paylaştı. USA Today'in anketine göre, Trump en dişli rakibi Joe Biden'ı yüzde 44'e yüzde 41 oyla mağlup ediyor. Son ankete göre Trump, Bernie Sanders'a yüzde 5, Elizabeth Warren'a yüzde 8, Michael Bloomberg'e yüzde 9, Pete Buttibieg'e ise yüzde 10 fark atıyor.
AA-DHA-İLKER SEZER (HÜRRİYET)
