Giriş
Türkiye'den İsveç'e NATO vizesi! 'Erdoğan, kararı Meclis'e götürecek'
Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki NATO zirvesi öncesi NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg 3'lü zirveden mutabakat çıktığını açıklayarak 'Türkiye, İsveç’in NATO üyeliği kararını Meclise götürecek.' ifadelelerini kullandı. Öte yandan İsveç, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecini destekleyecek. Üçlü zirvenin ardından NATO’dan 7 maddelik bir mutabakat metni yayımlandı.
DHA
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile gerçekleştirdiği üçlü zirve sonrası basın toplantısı düzenledi. Stoltenberg, ”İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisine talimat vermeyi kabul etti. 1 yıl önce Madrid’de imzalanan memorandum yerine getirilmiştir. Şu noktada terörle mücadele konusunda ve Türkiye'nin güvenliğinin yanı sıra NATO’nun daha da güçlenmesini sağlamıştır. Madrid anlaşmasından beri Türkiye ve İsveç yakın işbirliği içerisinde olmuşlar ve Türkiye’nin meşru güvenlik endişelerinin ortadan kalkması sağlanmıştır. Bu sürecin bir parçası olarak İsveç yasalarını değiştirdi. İsveç, özellikle terör örgütü PKK ile mücadelede işbirliğini genişletmiş ve silah ihracatının önündeki engelleri kaldırmıştır” dedi.
“Türkiye ve İsveç’in endişelerini göz önüne alarak ortak bir yol bulduk”
Stoltenberg, ”İsveç’in terörle mücadeledeki işbirliği tabii ki İsveç’in NATO üyeliğinden sonra da devam edecektir. Türkiye ve İsveç yeni bir güvenlik mekanizması konusunda da anlaşmıştır. NATO bu konudaki çalışmalarını devam ettirecektir. Ben de NATO’da ilk kez terörle mücadele özel koordinatörü görevini oluşturacağım. Bu tarihi zirve tüm müttefiklerimizi daha güvenli ve daha güçlü hale getirecektir. Bugünkü anlaşmamız 1 yıl önce anlaştığımız temellere dayanıyor. İsveç ve Finlandiya için müttefiklerimiz davette bulundu ve Finlandiya için süreç tamamlandı. Türkiye, İsveç’in NATO üyeliğini desteklediğini açıkladı. Türkiye ve İsveç’in endişelerini göz önüne alarak ortak bir yol bulduk. Bu hem İsveç’in hem Türkiye’nin yararına olacak. Türkiye, daha güçlü bir NATO’dan fayda sağlayacaktır. Böylece hepimiz, güçlendiren bir ittifaka kavuşmuş olacağız“ dedi.
“Erdoğan, İsveç’in NATO üyeliğini onaylama kararını Meclise götürecek”
Sık sık terörle mücadeleye değinen Stoltenberg, ”Türkiye’den üyeliğin kabulü konusunda net bir tavır görüyoruz; İsveç’in terörle mücadele konusunda irade göstermesi, Türkiye ile daha fazla işbirliğini sağlaması ve NATO olarak terörle mücadelede çabamızı arttırması şeklinde. Cumhurbaşkanı Erdoğan üyeliğin onayını Meclise en kısa sürede göndereceğini söyledi. Bundan sonra onaylama sürecindeki iş Meclise düşüyor” ifadelerini kullandı.
“Güvenlik süreci ve atılacak adımlar bugünün ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Türkiye ve İsveç arasında terörle mücadele konusunda iki ülkenin ne kadar güçleneceğini göreceğiz. İki ülke arasındaki ilişkiler yepyeni bir seviyeye çıkacak. Terörle mücadele konusu İsveç tarafından önerildi ve Türkiye tarafından memnuniyetle karşılandı. Bu şekilde Madrid anlaşmasını hayata geçirmeyi sürdürüyoruz. NATO terörle mücadelede önemli bir görev edindi. DEAŞ ile mücadelede çok büyük çaba sarf etti. Terörizm NATO’nun en büyük tehditlerinden biri. AB ve Türkiye arasındaki ilişkiler AB ve Türkiye’yi ilgilendirir. İsveç’in Gümrük Birliği ve vize uygulamalarının güçlendirilmesi konusunda AB ülkesi olarak destek vermesi önemli. NATO da bu süreci destekleyecek.”
MUTABAKAT METNİ YAYIMLANDI
Üçlü zirvenin ardından NATO’dan yayınlanan 7 maddelik mutabakat metninde şu ifadeler yer aldı:
“10 Temmuz 2023 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoǧan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Vilnius'ta düzenlenen NATO Zirvesi'nde bir araya geldi.
Son NATO Zirvesi'nden bu yana İsveç ve Türkiye, Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını gidermek üzere yakın işbirliği içinde çalışmışlardır. Bu sürecin bir parçası olarak İsveç anayasasını değiştirdi, yasalarını değiştirdi, PKK'ya karşı terörle mücadele işbirliğini önemli ölçüde genişletti ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattı; tüm bu adımlar 2022'de kabul edilen Üçlü Memorandum'da belirtilmişti.
İsveç ve Türkiye bugün hem 2022 Madrid NATO Zirvesi'nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma hem de her yıl bakanlar düzeyinde toplanacak ve gerektiğinde çalışma grupları oluşturacak yeni bir ikili Güvenlik Mutabakatı çerçevesinde işbirliklerini sürdürme konusunda mutabık kalmışlardır. Bu Güvenlik Mutabakatının ilk toplantısında İsveç, 4. madde de dâhil olmak üzere Üçlü Mutabakatın tüm unsurlarının tam olarak uygulanmasına yönelik olarak, terörizmin tüm şekil ve tezahürlerine karşı sürdürdüğü mücadelenin temeli olarak bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD'ye ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini bir kez daha yineler.
Hem İsveç hem de Türkiye terörle mücadelede işbirliğinin İsveç'in NATO üyeliğinden sonra da devam edecek uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda mutabık kalmışlardır. Genel Sekreter Stoltenberg ayrıca NATO'nun terörizmin tüm şekil ve tezahürlerini kategorik olarak kınadığını bir kez daha teyit etti. NATO, Genel Sekreter'in NATO'da ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörlüğü'nü kurması da dahil olmak üzere, bu alandaki çalışmalarını önemli ölçüde hızlandıracaktır.
Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımına yönelik hiçbir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği ilkesine bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılması için çalışacağız.
İsveç ve Türkiye ayrıca Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kalmışlardır. Hem Türkiye hem de İsveç, ikili ticaret ve yatırımları artırmak için fırsatları azami düzeye çıkarmaya çalışacaktır. İsveç, AB-Türkiye Gümrük Birliği'nin modernizasyonu ve vize serbestisi de dâhil olmak üzere Türkiye'nin AB'ye katılım sürecini yeniden canlandırma çabalarını aktif olarak destekleyecektir.
Bu temelde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılığı ve savunmasına ilişkin zorunluluklar göz önüne alındığında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokolünü TBMM'ye iletecek ve onaylanmasını sağlamak üzere Meclis ile yakın işbirliği içinde çalışacaktır.”
BIDEN'DAN AÇIKLAMA: MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ
ABD Başkanı Joe Biden, Türkiye'nin İsveç'in NATO'ya katılım protokollerini TBMM'ye sevk etme kararını memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
İSVEÇ'TEN AÇIKLAMA
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basın açıklaması yaptı. Kristersson, Türkiye ile güvenlik diyaloğu kurulduğunu ifade ederek, “Türkiye ile Avrupa Birliği arasında daha yakın ilişkileri destekliyoruz. İsveç, Türkiye’nin Türkiye-AB arasında modern Gümrük Birliği ve vize serbestisini içeren AB üyelik sürecinin canlandırılmasını aktif olarak destekleyecek. Erdoğan ile el sıkıştığımız için memnunum” dedi.
