Türkiye'nin listede yeri değişti: İlk üçte ABD, Çin ve Rusya var!

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına dair küresel askerî harcamalarla ilgili raporunu açıkladı. Dünya çapında askerî harcamaların toplamı bir önceki yıla göre yüzde 6,8 artarak 2 trilyon 443 milyar dolara ulaştı.

Böylece 2009'dan bu yana harcamalarda en keskin artış yaşanmış oldu. Harcamalar SIPRI'nin 60 yıllık tarihinde kaydettiği en yüksek seviyeye ulaştı. Düşünce kuruluşundaki analistler, Afrika, Avrupa, Orta Doğu, Asya ve Okyanusya ve Amerika olmak üzere ilk kez beş coğrafi bölgenin tamamında askeri harcamalarda artış kaydetti.

SIPRI askeri harcamalar ve silah üretimi programında kıdemli araştırmacı bir olan Nan Tian şöyle konuştu:

"Askeri harcamalardaki benzeri görülmemiş artış, küresel barış ve güvenlikteki bozulmaya doğrudan bir tepki."

Askerî harcamalarda ABD 916 milyar dolarla başı çekerken tahminî verilere göre 296 milyar dolarla Çin ikinci ve 109 milyar dolarla Rusya üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri 83,6 milyar dolarla Hindistan ve 75,8 milyar dolarla Suudi Arabistan izledi. En büyük harcamayı yapan iki ülke olan ABD (%37) ve Çin (%12) küresel askeri harcamaların yaklaşık yarısını oluşturdu.

Rapora göre, Rusya'nın Kırım'ı ve Ukrayna'nın doğu Donbas bölgesini ilk kez işgal ettiği 2014'ten bu yana ABD, odak noktasını isyan bastırma operasyonları ve asimetrik savaştan 'gelişmiş askeri güce sahip düşmanlarla muhtemel bir çatışmada kullanılabilecek yeni silah sistemleri geliştirmeye' kaydırıyor.

TÜRKİYE'NİN HARCAMALARI YÜZDE 37 ARTTI

Türkiye ise 15,8 milyar dolarlık harcamayla, 2022'ye göre bir sıra yükselerek dünya genelinde 22'nci sırada yer aldı. Türkiye'nin askerî harcamaları 2023'te 2022'ye göre yüzde 37, 2014-2023 arası dönemde de yüzde 59 artış gösterdi. SIPRI raporuna göre Türkiye, 2023'te Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'sının (GSYİH) yüzde 1,5'ini askeri harcamalara ayırdı.

DÜNYA TOPLAMINDA NATO'NUN PAYI YÜZDE 55

NATO'ya üye 31 ülkenin 2023'teki askerî harcamaları ise 2022'ye göre yüzde 5,2 artarak 1 trilyon 341 milyar doları buldu. NATO ülkelerinin dünyadaki toplam harcamalarda payı yüzde 55 oldu. Rapor hazırlanırken İsveç'in üyeliği henüz gerçekleşmediğinden 32'nci üye İsveç'in verileri NATO kapsamında rapora yansıtılmadı. NATO'daki toplam askerî harcamalarda ABD'nin payı yüzde 68 olurken AB'ye üye 27 ülkenin payı yüzde 28 ile son on yılın en yüksek oranına ulaştı.

NATO'ya üye ülkelerin GSYİH'larının yüzde 2'sini askeri harcamalara ayırması hedefine ise 31 üyeden 11'i ulaştı. NATO üyelerinin harcamalarının GSYİH'ya oranı ortalama yüzde 1,9 oldu.

ORTADOĞU'DA ASKERİ HARCAMALAR SON ON YILIN REKORUNU KIRDI

Batılı ülkelerin harcamalarında Ukrayna'ya yapılan askerî yardımlar da rol oynadı. SIPRI'nin tahminlerine göre Ukrayna'ya 2023'te toplam 35 milyar dolarlık askerî yardım yapıldı, bu yardımın 25,4 milyar dolarlık kısmı ABD'den geldi.

Ortadoğu'da da askerî harcamalar son on yılın rekorunu kırdı. 2023'te askerî harcamalar yüzde 9'luk artışla 200 milyar doları buldu. Bu artışta bölgedeki en büyük üç müşteri; Suudi Arabistan, İsrail ve Türkiye'nin harcamaları etkili oldu. İsrail'in askerî harcamaları yüzde 24 artarak 27,5 milyar dolara ulaştı.