Üçlü zirve sonrası Lavrov'dan flaş açıklamalar
Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığında savaşın başlamasının ardından ilk kez Antalya'da masaya oturdu. Görüşme sonrasında iki ülkenin de dışişleri bakanları basın konuşması yaptı.
Tüm dünyanın gözünün Antalya'da olduğu üçlü Zirve Serik ilçesine bağlı Belek Turizm merkezindeki 5 yıldızlı Regnum Carya Hotel'de gerçekleşti. İki ülke dışişleri bakanları savaş başladığından bu yana ilk kez aynı masaya oturdu. Önce Rus heyet, bir saat sonra da Ukraynalı heyetin havalimanına inmesinin ardından Rus heyet, toplantının yapılacağı otelde konakladı. Ukraynalı heyet ise hemen yakındaki başka bir otelde kalmayı tercih etti. Zirveyi takip etmek için akredite olan yerli ve yabancı 334 gazeteci görüşme yerine geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un açıklamalarının satır başları şöyle:
Ukrayna dışişleri Bakanı ile yapılan görüşme Erdoğan ve Putin’in yaptığı görüşme sonrası bu karar alınmıştı. Ukrayna’daki sorunun çözümüne yönelik her türlü girişimi destekleriz. Herhangi bir şekilde gerçek müzakere yolunun yanlış bir yere sapması için kullanılmamasını istiyoruz.
Bugünkü görüşmemiz sonucunda şu anlaşıldı. Aslında müzakerelerin yerini alabilecek hiçbir şey yoktur. Biz özellikle insani konuları ele aldık. Ve askeri birliklerimizin sivillerin zarar görmemesi için ne tür tedbir aldıklarını açıklamaya çalıştık.
Siviller aslında bölgesel savunma güçleri adlı gruplar tarafından kalkan olarak kullanılıyor.
Biz aslında Rusya tarafının günlük olarak insani koridor açılması kararını tekrarladık. En güvenli yolların seçilmesini amaçlıyoruz.
Belarus'ta yapılan son müzakerelerde Rus tarafı kendi tekliflerini sundu. Ukrayna tarafı da Kiev'de yapılan temaslar sonrasında bunlara cevap verileceğini belirtti. Aslında sadece kağıt üzerinde yapılan beyanlarla yetinmek istemiyoruz. Ukrayna krizinin çözüme kavuşturulmasını istiyoruz.
SAVAŞIN MALİYETİ
Cumhurbaşkanımız bunun değerlendirmesini yapıyor. Ukrayna’ya dışarıdan silah temin edilmesini bir eylem olarak görüyoruz. Ölümcül silahların Ukrayna’ya girmesini tercih ediyorlar. Teröristler bunları sivil havacılık için tehdit oluşturmak üzere kullanıyor.
Ukrayna'ya saldırmadık, diğer ülkelere de saldırmayacağız. Uzun yıllardır teklif sunduk, kimse bizi dinlemedi. Şimdi serbest akalan bölgede yeni olaylar ortaya çıkarıyoruz. Bu saldırılar planlı bir şekilde gerçekleştirildi.
SİVİL HEDEFLERE SALDIRI
BM Güvenlik Kurulu toplantısında veriler sunuldu. Kamuoyunun ne tür manipülasyonlara konu olduğunu kendiniz açıklayın. Medyada son derece duygusal görüntüler gördüm. Aslında her biri objektif haber veren tarafla kimse ilgilenmiyor. Hükümetimiz bu konular üzerinde çalışıyor. Ukrayna’nın bir Rus devletine çevrilmesi konusunda kimler ne diyor? Biz şuna da dikkat çektik: Ukrayna Rus kaşıtına dönüyor. Batı 200’lerin başından beri Ukrayna’nın batıyı ya da Rusya’yı seçmesini istedi. Manipülasyonsa biz bunu onlarda da gördük. Burada anayasayı ihlal ettiler ve zorla anayasal olmayan bir karar kabul ettirdiler. Ve kimse kimseyi tehdit etmiyordu o zaman. Ancak Ukrayna yine de bir deneyin parçası oldu. Biyosilah güçlerinin çalışır halde olduğunu öğrendik.
PUTİN - ZELENSKİY GÖRÜŞMESİ
Bence herkes Başkan Putin’in hiçbir zaman böyle bir teklifi reddetmeyeceğini biliyor. Bu konuyu Sayın Kuleba ile görüştük. Ben de ona her zaman görüşmeden yana olduğumuzu hatırlattım. Ukrayna liderleri anayasal darbeden bu yana sadece görüşmek için görüşmeyi tercih ediyor. Burada amaçları net ve elle tutulur kararlar almak değil, alıyormuş gibi yapmak. Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Bunu Kuleba ile görüştük.
Zelenskiy’nin kendisine ve meslektaşlarımıza Normandiya’yı hatırlattık. Normandiya formatının uzatılmasını istediler. Ve bir paralel kontak grubu oluşturmak istediler. Burada kendi eylemleri yerine sözü tercih ediyorlar, anlaşmaları uygulamıyorlar. Umarım bir gün böyle bir görüşmeye ihtiyaç duyulur.
KAÇIRILAN YETKİLİ İDDİASI
Bunları gerçeklermiş gibi ifade ediyorsunuz ama bunlar yalan. Televizyon ekranında ve basında hep böyle yalan haberler var. Yerel yetkililerden birinin kaçırıldığına dair haberim yok. Bu yöntemler Kiev rejiminin yöntemleridir. Burada bir hikayeden bahsetmemiz gerekiyorsa, kamuoyunu galeyana getirmek için kullanılır. Böyle dış etkenlerle burada herkesin adını sayabilirsiniz ancak bu olayla ilgili hiçbir şey duymadım.
BİYOLOJİK SİLAHLAR
Pentagon'un Ukrayna topraklarında onlarca askeri-biyolojik laboratuvarlar oluşturduğu iddiaları bizi endişelendiriyor. Bu konuda sorular yönelttik ve yanıt bekliyoruz. Bunların barışçıl amaçlı yapılmadığı çok açık. Ülkelerin tek taraflı yasadışı Amerikan yaptırımlarına uymalarını istediklerini gizlemiyorlar. Bu kadar köklü ülkelerden bu tür talepler gelmesi hiç yakışık almıyor.
ABD'ye yazılı yanıtlarımızı ilettik. Ukrayna dahil Avrupa ülkelerinin güvenliklerinin sağlanmasını istedik. Ukrayna ile ilgili alınacak kararlarda bizim de görüşümüzün alınmasını istedik. Askeri harekat kararının neden alındığını Devlet Başkanı Putin de açıkça dile getirdi, konuşmasını okuyabilirsiniz. Ukrayna'nın yeni bir Nazi hükümeti yönetiminde tehdit oluşturmasını istemiyoruz.
KRİZ NASIL AŞILACAK?
En aşta buraya gelme sebebimizi söyledim. Amacımız Belarus’taki ve Ukrayna ve Rusya başkanları arasında devam eden müzakere sürecinde tüm çözümler ele alınıyor. Bu krizden çıkış yolu askeri varlığın sona ermesi, Ukrayna’nın silahsızlandırılaması, nazizmin sona ermesi…
Onlar hep gerçek işleri uygulamak yerine yeni formatlar ortaya çıkarmayı seviyor ve basında manşet olmak istiyorlar. Bu yüzden konumumuz böyle. Ben Kuleba’nın sözlerine şaşırmadım. Burada kimse ateşkes kabul etmeyecekti zaten. Ukraynalılar ne istediğimizin farkında. Görüşmemizin amacı ateşkes ve insani koridorlarsa evet, bu da Ukrayna siyasetinin bir parçası demektir. Onların tüm olayı kamuoyunu etkilemek.
YAPTIRIMLAR
Bu sorunu çözeceğiz. Bunu öyle bir şekilde çözeceğiz ki Batı hükümetlerine ya da şirketlerine bir daha hiç ihtiyacımız kalmayacak. Böyle bir duruma bir daha düşmemek için her şeyi yapacağız. Hiçbir ülke ekonomimizi yok etmeye çalışamayacak. Bağımsız bir şekilde hareket edeceğiz.
Biz petrolü ya da doğal gazı hiçbir zaman silah olarak kullanmadık. Onlar bizi bunu yapmakla suçluyor.
Ukrayna’da olan her şey bu ülke Rusya Federasyonu'na nasıl zarar verebilir kriteri ile ölçülebilir. Avrupa’da ilginç bir nüans bu. Bize yaptırım uyguluyorlar herkes kaçmaya başladı ama biz petrol ve doğal gaz almaya devam edeceğiz, yoksa çok üşürüz diyorlar. Biz enerji almak için kimseyi zorlamayacağız. Pazarlarımızı açık tutmaya devam edeceğiz.
NÜKLEER SAVAŞ
Nükleer savaşın çıkabileceğini düşünmüyorum. Nükleer konu olayların bağlamında son yıllarda olaylar daha gerginleşti. Nükleer konuyu bu tartışmaların içine Batılı temsilciler dahil etti. Biden da kendisine soru sorulduğunda 'Yaptırımların alternatifi var mı?' dedindiğinde 'Alternatif sadece üçüncü dünya savaşı' dedi. Biz kaygılanıyoruz. Aynı konuları dönüp dolaşıp duruyorlar.
DOĞUM HASTANESİNİN BOMBALANMASI
Son derece ciddi bir buhran var ve bunun önüne geçilmesi için insanlar gayret sarfediyorlar. Bu önerilerin, Türk ve Kazak dostlarımız bu teklifleri iyi niyetle yapmaktadır. Ukrayna tarafında yükümlülüklerden kaçma yöntemi olarak kullanılmasın istiyoruz. Mutabakat sağlanmış konular üzerinde ilerlenmesi önemli. Her türlü fomatta görüşebiliriz ama sadece görüşme olması için yapılmaması koşuluyla.
Üçüncü kez bu soru geldi. Çocuk hastanesi ile ilgili. Burada bizim cevabımızı duymak istemiyorsunuz anladığım kadarıyla. Burada çocuk hastanesi ile ilgili ilk sorunuzsa bu o zaman hiç dinlemiyorsunuz cevaplarımı demek. Tüm basın bunu manşetlerine taşıdı. 7 Mart'ta açıklama yaptık, BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığımız açıklamada uzun süredir orada anne ve çocuk olmadığını, radikal unsurların oraya yerleştirğini, orayı askeri üsse çevirdiklerini söyledik. Buraya kendi teçhizatlarını yerleştirdiler. Tekliflerimiz ta 15 Aralık'a kadar gidiyor. O zaman 'Bir güvenlik sistemi kuralım' demiştik. 'Kimse başka bir ülkenin güvenliğini riske atarak kendi güvenliğini sağlama alamaz' dedik. 'Hiçbir örgüt böyle bir hakka sahip değil Avrupa'da' dedik. 'Kimse kimseyi domine edemez NATO'nun şu anda yaptığı gibi' dedik. Bunlar cevapta kalmasaydı da uygulansaydı memnun olurduk. Bunun yerine Stoltenberg'ten, Borrel'den bir mektup geldi, 'Müzakerelere hazırız' dendi ama bu taahhütler bireysel ülkeler tarafından imzalanmıştı. BAtılı temsilcileriniz bunu yaptı işte, diplomasiden anlayışları bu. Diplomasi ile her şeyi çözmek istiyoruz ama Ukrayna'nın askeri varlıktan, Nazizimden arındırılması gerektiğini söyledik. Rusya Federasyonu'na yönelik açık bir tehdit var. Bu çok açık bir şekilde ortaya çıktı. Bu yüzden düzgün insanlarla dürüstçe irtibat halinde olsaydık o zaman her şey çözülmüş olurdu. Burada bir ortak göremiyoruz ki dürüstçe bizimle masaya otursun. Biz bu savaşı hiç istemedik, bu savaşı bitirmek istiyoruz.
Biz BM Güvenlik Konseyi’nde yaptığımız açıklamada uzun sürededir o hastanede anne çocuk olmadığını ve orayı askeri üsse çevirdiklerini söyledik. Buraya kendi teçhizatlarını yerleştirdiler ama tekliflerimiz ve açıklamalarımız 15 Aralık’a kadar gidiyor. Bu anlaşmaların uygulamasıyla sağlanabilecek bir şeydir. Kimse başka bir ülkenin güvenliğini riske atarak savunamaz kendini. Bu karar özgür dünyanın temsilcileri tarafından alındı. Hiçbir örgüt Avrupa’da böyle bir hakka sahip değil dedik. NATO’nun şu an yaptığı gibi hiçbir ülke birbirini domine edemez. Bu bilgiler ifade edildi. Bunlar cevapta kalmasaydı da uygulansaydı memnun kalırdık. Ama bu taahhütler bireysel ülkeler tarafından imzalanmıştı.
Açık bir şekilde Ukrayna'nın askerden arındırılması gerektiğini söyledik. Burada Rusya'ya yönelik bir tehdit var. Bu açık bir şekilde ortaya çıktı. Eminim batılı liderler de burada çok heyecanlanmıştır.