Uzman isim yorumladı: İsrail'in Akdeniz planı! Trump gelirse Gazze'de durum değişir mi?

ÖMER FARUK EKİNCİ / POSTA.COM.TR | Birleşmiş Milletler (BM) soruşturması, geçen yıl Lübnan'da bir gazeteciyi öldüren, altı gazeteciyi de yaralayan İsrail tankının, uluslararası hukuku ihlal ettiği ortaya koydu.

Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) hazırladığı rapora göre, İsrail'in iddiasının aksine İssam Abdallah'ın öldürülmesinden önce sınırda herhangi bir çatışma olmadı. Üstüne İsrail tankı "açıkça tanımlanabilen bir grup gazeteciye" 120 mm'lik iki mermi attı.

FOTO MUHABİRİ HAYATINI KAYBETTİ

27 Şubat tarihli yedi sayfalık raporda UNIFIL, Güvenlik Konseyi'nin kararına atıfta bulunularak, "Sivillere, yani bu örnekte kimliği açıkça belli olan gazetecilere ateş açılması, UNSCR 1701 (2006) ve uluslararası hukukun ihlali anlamına gelir" dedi.

Gazeteciler, saldırı sırasında sınır ötesi bombardımanını kayda alıyorlardı. Peş peşe düzenlenen iki saldırı, Lübnan'ın İsrail sınırından yaklaşık 1 km uzaklıktaki Alma el-Chaab kasabasında Reuters foto muhabiri Abdallah'ın hayatını kaybetmesine ve Agence-France-Press (AFP) foto muhabiri Christina Assi'nin ağır yaralanmasına neden olmuştu.

“İSRAİL ULUSLARARASI HUKUKU İHLAL ETTİ” RAPORU

BM'nin Lübnan'da görev yapan barış gücü UNIFIL'in yürüttüğü yeni incelemeye ilişkin raporda, İsrail'in Merkava tankıyla ateş açmasına kadar geçen en az 40 dakikalık süre boyunca sınırda bir çatışma tespit edilmediği belirtildi.

Raporda, "Sivillere, bu olay özelinde ise gazeteci oldukları açıkça görülebilen kişilere ateş açılmasının BM'nin 2006 tarihli UNSCR 1701 sayılı kararını ve uluslararası hukuku ihlal ettiği" belirtildi.

Yedi sayfa uzunluğundaki 27 Şubat tarihli raporda, "Olay sırasında Mavi Hat üzerinde herhangi bir çatışma olmadığı tespit edildi. Gazetecilere yönelik saldırıların nedeni bilinmiyor" diye belirtildi.

İsrail ile Lübnan'daki Hizbullah arasındaki çatışmaları sonlandırmaya yönelik olan 1701 sayılı BM kararı kapsamında BM'nin barış güçleri 2006'da İsrail ile Lübnan arasındaki 120 km uzunluğundaki geçici sınır çizgisi (Mavi Hat) boyunca ateşkesi denetlemek üzere bölgeye konuşlandırılmıştı.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Nir Dinar, kendisine UNIFIL raporunun sorulması üzerine, Hizbullah'ın 13 Ekim'de İsrail'in Hanita kasabası yakınlarındaki IDF kuvvetlerine saldırdığını, İsrail'in de tehdidi ortadan kaldırmak üzere topçu ve tank ateşiyle buna karşılık verdiğini ve daha sonra gazetecilerin yaralandığı bilgisini aldığını söyledi.

“BM’NİN EROZYONA UĞRAYAN YAPISI SEBEP OLUYOR”

Konu ile ilgili Posta.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası Hukuk Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Emete Gözügüzelli, İsrail’in bugüne kadar önleyici ve zorlayıcı tedbirlerle karşı karşıya kalmamasının sebebi olarak BM’nin erozyona uğrayan güvenlik konseyi yapısı olduğuna dikkat çekerek, “ABD’nin İsrail’e açık desteğinden ötürü bunların yaptırılamadığını görmekteyiz” şeklinde konuştu.

Doç. Dr. Gözügüzelli, “Dünya devletlerinin İsrail’in karşısında diplomatik ve/veya hukuksal yaptırımların uygulanması adına mahkemelere başvuruların yanı sıra ekonomik yaptırımlarla İsrail’in karşısında birleşmesi gerekir” ifadelerini kullandı.

İsrail’in yıllardır tüm dünyanın gözünün içine bakarak uluslararası hukuku yok sayan ve Filistin halkına yönelik ‘yok etme’ politikasının BM anlaşması ekseninde üyelik haklarının askıya alınması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Gözügüzelli, bugüne kadar alınamayan bu kararı ‘pervasızlık’ olarak nitelendirerek zorlayıcı önlemlere gidilmesi gerektiğini söyledi.

“HİÇBİR HUKUK KAİDESİNE UYMAYAN İSRAİL’E DESTEĞE DEVAM”

“Genel Kurul’daki ülkeler 3’te 2 çoğunluk ile birlikte İsrail’in önünü kesme yoluna girerse İsrail’i geri adım atmaya zorlayabilir” şeklinde konuşan Doç. Dr. Gözügüzelli, bugüne kadar hiçbir hukuk kaidesine uyulmadan İsrail’in desteklenmeye devam edildiğini belirtti.

İsrail’e karşı bir aksiyon alınmasının Güvenlik Konseyi’nde ABD’nin desteğinin devam etmesinden ötürü şu an mümkün olmadığını söyleyen Doç. Dr. Gözügüzelli, “Geçmişte BM’te sunulan raporlarda İsrail’in işlediği savaş suçlar kanıtlarıyla gösterildi. Geçtiğimiz günlerde sunulan raporda da yine İsrail’in savaş suçları gözler önüne sürüldü. Diğerleri gibi cezasız kalıp kalmayacağı ise bu yargının kimin tarafından yapılacağına bağlı. Söz konusu yargı kararları İsrail’in aleyhine olsa bile ilerleyen süreçte bunun uygulanıp uygulanmaması meselesi gündeme gelecek. Bu durumda güvenlik konseyinin yine bağnaz duruma gelen ve eşitlikten uzak yapının yeniden ön plana çıktığını göreceğiz” dedi.

TRUMP GELİRSE DEĞİŞİKLİK OLUR MU?

ABD’de yaklaşan seçimlerin, başta Gazze meselesi olmak üzere dış politikaya etki edip etmeyeceğini yorumlayan Doç. Dr. Gözügüzelli, “Kendi döneminde Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan ve İsrail’e açık şekilde destek veren Trump’ın son dönemlerde seçim konuşmalarında bu konuda yorum yapmaktan kaçındığı görüldü. Trump’ın özellikle ABD çıkarları doğrultusunda hareket eden bir duruşta olacağı kanaatindeyim” ifadelerini kullandı.

Doç. Dr. Gözügüzelli, bölgedeki son durumu değerlendirerek şöyle konuştu:

Bundan sonraki süreç bizi nasıl ve ne noktaya götürecek diye baktığımızda olaylar iyice karmaşık hale gelmiştir. İsrail artık Lübnan üzerinde çatışmaları genişletme taktiği ile hareket ediyor. Bu, tüm bölge halkı için risktir çünkü hedef Hamas değil, Filistin halkının sahip olduğu tüm hakları kontrol altına almak.

İSRAİL’İN AKDENİZ’DE 'LİMAN' PLANI

İsrail’in uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve ihlal etmeye devam ettiğini söyleyen Doç. Dr. Gözügüzelli, “İsrail’in bu konudaki en büyük destekçisi ABD’dir. ABD bu süreci Gazze’ye yaptığı yalnızca insani yardımla geçiştirmeye çalışıyor. Bu, uluslararası kamuoyuna göstermelik bir tutumdur” dedi.

Refah’a yapılan İsrail saldırılarının yeni bir mülteci sorununu gündeme getirdiğini belirten Doç. Dr. Gözügüzelli, burada yaşayan insanların ilerleyen süreçte hangi koşullarda nasıl hayatta kalmaya çalışacaklarının meçhul olduğuna dikkat çekti.

Öte yandan İsrail’in Akdeniz’de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde bir liman elde etmeye çalıştığının ortaya çıktığını söyleyen Doç. Dr. Gözügüzelli, “Türkiye’nin çevresinde çok tehlikeli ve riskli projeler gerçekleştirilmek istenmektedir” şeklinde konuştu.