Zehir zemberek 'Türkiye' raporu

- Merkezi Washington’da bulunan Özgürlük Evi raporda, siyasi ve medeni hak ve özgürlükler açısından 195 ülke ve 14 bölgenin durumunu değerlendiriyor. Rapora göre Türkiye, ‘kısmen özgür’ ülkeler arasında. Türkiye’nin listedeki ‘kısmen özgür’ ülkeler arasındaki yeri, geçen yılki raporda da aynıydı. Raporda Türkiye’nin ‘kısmen özgür’ sayılmasında hükümetin Gezi Parkı olayları sırasında protestocuları sert bir biçimde bastırmasının ve Adalet ve Kalkınma Partisi’nin özel sektöre, kendi politikaları çizgisinde yer alması için baskı yapmasının büyük rol oynadığı belirtiliyor.

- Freedom House, yayımladığı sert Türkiye raporunda ABD’ye ‘Erdoğan ve Gül, geri adımların ilişkileri zedelediğini kesin bir dille duymalı’ tasviyesinde bulundu

Tüm dünyada özgürlükler ve demokrasi alanındaki çalışmalarıyla tanınan Amerikan düşünce kuruluşu Freedom House, yeni bir raporla Türkiye’yi mercek altına aldı.

Freedom House, Kasım ayında Türkiye’de gazeteciler, sivil toplum kuruluşları, iş insanları ve üst düzey hükümet yetkilileriyle görüşerek hazırladığı “Demokrasi Krizi: Türkiye’de Yolsuzluk, Medya ve İktidar” başlıklı raporda Türkiye’de medyaya uygulanan baskıyı örneklerle masaya yatırdı.

Türkiye’de askeri vesayetin güçlü olduğu yarım yüzyıl boyunca basına birçok kısıtlamanın getirildiğini hatırlatan Freedom House, “Medyaya ve gazetecilere baskı uygulamak ve medya organlarını kontrol etmek için kullanılan araçlar AK Parti iktidara gelmeden önce de vardı. Ancak parti olağanüstü politik hâkimiyetini kullanarak bunları çekinmeden ve giderek artan sıklıkta ve sertlikte kullandı” yorumunu yaptı.

301. MADDE KALDIRILMALI

Gazetecileri bizzat hedef alan açıklamalar, toplu işten çıkarmalar, medya patronlarına verilen cezalar, gazetecilerin dinlenmesi ve hapis cezaları bu yöntemler arasında sayıldı. Türkiye’nin diktatörlük olmadığı ancak hükümeti eleştirmenin gelirini, saygınlığını ve bazen özgürlüğünü riske atmak anlamına geldiği ifade edildi.

Freedom House’un raporda Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği’ne verdiği tavsiyeler ise şöyle oldu:

* Hükümet özgür tartışma ortamını kontrol etme çabalarının ülkenin istikrarını tehdit edebileceğini; Avrupa ve ABD ile ilişkileri riske atabileceğini fark etmeli.

* Gazetecileri yargılamak için sık sık kullanılan Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kaldırılmalı. TCK’nin suç örgütleriyle ilgili 220’nci maddesi değiştirilmeli. “Türk milletini aşağılamakla” ilgili 301’inci madde tamamen kaldırılmalı, 125’inci madde iptal edilerek hakaret suç olmaktan çıkarılmalı.

AB VE ABD'YE TAVSİYELER

* TOKİ ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nı başbakanlığa bağlayan, başbakanı Savunma Sanayii İcra Komitesi’nin başkanı yapan düzenlemeler gözden geçirilmeli.

* AB, basın özgürlüğünün Türkiye demokrasisinin barometresi olduğunu vurgulamaya devam etmeli.

* Türkiye’nin AB ve reformlara bağlılığını teşvik etmek için vize muafiyet protokolünü tamamlamalı.

* Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, demokratik reformlardaki geri adımların ilişkileri zedelediğini Başkan Barack Obama’dan kesin bir dille duymalı.

* ABD, Türk hükümetinin hesap verilebilirliğini ve şeffaflığını teşvik etmek için ekonomik müzakereleri kullanabilir.

Suriye’deki iç savaş ve insan hakları ihlalleri ve Suudi Arabistan’daki baskıcı rejim, bu iki rejimi, dünyanın en az özgür olan 10 ülkesi arasına koydu. Rapora göre Ortadoğu halklarının yüzde 83’ü, özgür olmayan ülkelerde yaşıyor.

Raporun yazarı Arch Puddington, hükümetlerin özgürlükleri kısıtlamak için şiddet dışında başka yöntemlere de başvuruyor. Amerika'nın Sesi'ne değerlendirme yapan Puddington, Türkiye ve Ukrayna gibi ülkelerin, demokratik seçimlerle işbaşına gelen hükümetlere sahip olmasına rağmen, sonradan bu hükümetlerin gittikçe daha antidemokratik yöntemleri benimsediğine dikkati çekti.

Avrasya da özgürlüklerin en çok kısıtlandığı bölgelerin başında geliyor. Bu bölgede yaşayan her dört kişiden üçü özgür değil. Rapor, Rusya’da eşcinsellere yönelik baskı ve zulümü, Ukrayna’daysa basın özgürlüğünün kısıtlanmasını ele alıyor.

Afrika’daysa durum daha karışık. Freedom House, Mali, Ruanda ve Zimbabve’de demokrasi açısından kazanımlar olduğuna değiniyor. Ancak Uganda, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Güney Sudan’da durumun kötüleştiği bildiriliyor.

Rapor, Çin’deyse İnternet’te ifade özgürlüğünü hedef aldığını, eylemcilerin tutuklandığını hatırlatarak hükümetin 2013’te özgürlükleri daha çok kısıtladığını duyuruyor.

Seçimlerin yapıldığı Pakistan Freedom House’tan artı puan alırken Afganistan, Sri Lanka ve Bangladeş’te özgürlüklerin kısıtlandığı vurgulanıyor.

AMERİKA'NIN SESİ / MİLLİYET