Disleksinin çözümü doğru eğitim
Çocuğunuz okuma yazma öğrendiği süreçte akranlarına oranla yavaş okuyor ve yazıyorsa, okurken veya yazarken ses ve hece atlıyorsa, tersten okuyorsa bunun nedeni disleksi olabilir. Disleksi, çocuğunuzun akademik ve sosyal gelişimi için bir son demek değil. Doğru ve etkili bir eğitimle disleksi olan bireyler, çok başarılı olabilir. Bu duruma verilebilecek en iyi örnek ise ünlü fizik profesörü Albert Einstein.
EĞİTİM / Sevim Büyüktaş Demir
Dünya Nöroloji Federasyonu disleksiyi ‘zihinsel yetenekleriyle orantılı okuma, yazma ve heceleme gibi dil becerilerini kazanamayan çocuklarda görülen bir bozukluk’ diye tanımlıyor. Disleksi, ülkemizde nüfusun yüzde 10-12’sinde görülüyor. Uzmanlar, disleksinin bir hastalık olmadığına özellikle dikkat çekiyor. Genellikle ilkokulda okuma yazma etkinliğinin başlaması ile doğru tanı konuluyor. Bu noktada sınıf öğretmeni ile psikolojik danışmanın gözlemleri ve yönlendirmeleri çok önemli. Doğru ve etkili bir eğitimle disleksi olan bireyler, çok başarılı öğrenciler ve yetişkinler olabiliyor. Bu duruma verilebilecek en iyi örnek ise ünlü fizik profesörü Albert Einstein. Zira Einstein da disleksiden muzdaripti ve 10 yaşına kadar normal bir şekilde konuşmakta ve öğrenmekte güçlük çekti. Einstein, her şeye rağmen, doğru eğitim ve ilgili bir yaklaşımla tüm dünyanın tanıdığı bir fizikçi oldu.
TEŞHİŞ NASIL KONULUR?
Ülkemizde disleksi ile ilgili çalışmalar, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir kurum olan Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nde (RAM) yapılıyor. Öğrenci, RAM’daki testler sonucunda uygun görülürse devlet hastanelerinin psikiyatri servislerine yönlendiriliyor. Disleksi tanısı alan çocuklar, RAM tarafından verilen Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu ile MEB Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri’nde ihtiyacına uygun eğitimi alıyor. Okullarda kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları yoluyla da eğitim alma imkanı bulunuyor.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
* Okuyamama, okuduğunu anlamama, tersten okuma
* Kelimeleri hecelemede zorluklar yaşamak
* ‘d’ ve ‘b’ veya ‘p’ ve ‘q’ gibi birbirinin ayna yansıması olan harfleri ayırmada sorunlar yaşamak
* Okumaktan çabuk sıkılmak, okumayla ilgili ödevleri yapmaktan kaçmak
* Yazarken bazı harf ve hecelerin atlanması
* Okuma esnasında sık sık ses ve imlâ hataları yapmak, oldukça yavaş okumak
* Benzer ve zıt kelimeleri kavrayamama
* Sayısal işlemleri yapmada zorluk.
AİLE VE ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER
Uzman klinik psikolog Ceyda Uskan Kodal, disleksi problemi olan çocukların aile ve öğretmenlerine şu önerilerde bulundu:
* Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin, başkalarıyla değil kendisiyle kıyaslayın.
* Yaşadığınız güçlükleri okulla paylaşın, orada da benzer sıkıntılar yaşanıyorsa öğretmeniyle işbirliği yapın. Gerekiyorsa terapist desteği alın.
* Çocuğunuza karşı sabırlı ve anlayışlı olun. Zorlandığı durumlarda öfkeli davranmayın.
* Çocuğun kendini ifade etmesine ve farklılıklarını ortaya koymasına izin verin.
* Disleksisi olan çocuklar, konuları bilseler dahi sınav sorularını çabuk okuyamaz ve yanıtlayamazlar. Sözlü yapılması veya testlerin uygulanması faydalı olacaktır. Bunu öğretmenleriyle paylaşın.
* Öğretmenler bu süreci en iyiye ulaştırmak için görsel tablolar ve resimler kullanmalı.
* Disleksisi olan çocukların renkli cam kullanılarak daha kaliteli ders çalıştığı ve öğrendiği belirlendi. Denemenizde fayda var!
* Çocuğunuzu sık sık sinema ve tiyatroya götürün, renkli hikaye kitapları alın. Ona bol bol kitap okuyun.
* Ders çalışırken sık ve kısa mola vermesini sağlayın.
* Çocuğa evde yapabileceği küçük sorumluluklar verin ve her seferinde takdir edin.
* Bu çocuklar başarısızlık beklentisi içinde oldukları için derste el kaldırmazlar. Onlara sınıfta söz hakkı verilmeli.
* Çocuk sınıfta, tahtanın tam önünde oturmalı. Bu konuda öğretmenini uyarın!
Fatih Dursun, ‘yol işaretleri’ konulu yarışmada, hayvan haklarına dikkat çekti.
TEBRİKLER FATİH
Sinop’un Boyabat ilçesindeki Yaşar Topçu Yatılı Bölge Ortaokulu 8’inci sınıf öğrencisi Fatih Dursun, hayvan haklarına dikkat çektiği karikatürüyle Belçika’da bu yıl 36’ncısı düzenlenen Uluslararası Olense Karikatür Yarışması’na başvurdu. ‘Yol İşaretleri’ konulu yarışmada, Fatih’in karikatürü yüzlerce eseri geride bırakarak dünya birinciliğine layık görüldü. Yaşar Topçu Yatılı Bölge Ortaokulu’nda 25 yıldır görev yapan görsel sanatlar öğretmeni Aşkın Ayrancıoğlu, okulunda bugüne kadar öğrencilerinin sayısız Türkiye ve dünya dereceleri kazandığını belirtti.