1 Temmuz'da değişti: 15 bin 255 lira alabilirsiniz! En düşük...

Asgari ücrete 1 Temmuz itibarıyla enflasyondaki yükselişe bağlı olarak yüzde 30’luk ara zam yapılmış böylece net asgari ücret 4 bin 253 liradan 5 bin 500 liraya çıkarken brüt asgari ücret de 5 bin 4 liradan 6 bin 471 liraya çıkmıştı. Asgari ücretteki bu artış aynı zamanda en düşük (taban) kıdem tazminatını da belirliyor. Kıdem tazminatı, son işyerinde çalışılan her tam yıl için 30 günlük son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Asgari ücretlinin yani en düşük maaşlı işçinin kıdemi, temmuzdan itibaren 6 bin 471 liralık brüte göre hesaplanacak.

GÜNCELLEME PERİYODU

Kıdem tazminatının 1 yıl için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Diğer bir deyişle memur maaşındaki artışa endeksli bir kıdem tavanı var ve ocak-temmuz olmak üzere 6 ayda bir güncelleniyor. Temmuz ayına kadar kıdemin tavanı 10 bin 848 lira olarak uygulanmıştı. 1 Temmuz itibarıyla memur maaşlarına yapılan yüzde 41.69’luk zam ve ‘0.333603’lük aylık katsayısının etkisiyle yeni kıdem tazminatı tavanı da 4 bin 523 lira artışla 15 bin 371 liraya yükseldi. Damga Vergisi düşüldüğünde 1 yıllık net kıdem tavanı 15 bin 255 lira oluyor.

İHBARIN TABANI DA YÜKSELDİ

ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE

Kanuna göre; işveren, işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda. İşçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta (56 gün) önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor. Haber vermeden işten atanlar, kıdemin yanında ihbar tazminatını da öder. 10 gün çalışan bir işçi de ihbar tazminatına hak kazanır.

İKİ VERGİ KESİLİYOR

İhbar tazminatının hesabında brüt ücret dikkate alınır. Ama bunda ‘tavan sınırı’ yok. Ancak, taban asgari ücrete göre değişiyor. Asgari ücrete zam geldikçe ihbar tutarı da yükseliyor. İhbardan Damga Vergisi’nin yanında Gelir Vergisi de alınıyor. 1 yıl çalışması bulunan asgari ücretli 1 Temmuz itibarıyla işten ayrılmışsa net ödenecek ihbar tazminatı 5 bin 87 lira oluyor.

10 YIL ÇALIŞANIN ELİNE NE KADAR PARA GEÇECEK?

Asgari ücret ve memur zammından sonra örneğin 10 yıl çalışması bulunan asgari ücretli işçinin cebine vergiler çıktıktan sonra net 64 bin 254 lira girecek. Bu kişi 30 Haziran’da işten ayrılmış olsaydı alacağı tazminat tutarı 49 bin 701 lira olacaktı. Yani 1 gün farkla tazminatta 14 bin 553 lira fark oluştu. Yine brüt ücreti 16 bin lira olan bir çalışan aynı işyerinde 10 yıllık sigortalı çalışma süresini tamamlamış ve kendi isteği dışında işten çıkarılmış veya haklı sebeplerle sözleşmesini feshetmişse net 152 bin 631 lira tazminat alabilecek. Daha önce tavan 10 bin 848 lira olduğundan bu kişinin eline en fazla 107 bin 751 lira geçecekti. Fark 44 bin 880 lira.

NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınıyor. Toplam tazminat tutarı, çalışanın son aldığı aylık brüt ücretin, o işyerinde çalıştığı yıl süresi ile çarpılması ile bulunuyor.