10 maddede yetkili-yetkisiz servis ekonomisi
Beyaz eşya ve elektronik cihaz servislerinin çıkardığı faturalar cep yakıyor. Yetkili servis gibi davranan yetkisiz servisler ise mağduriyeti ikiye katlıyor. Peki nasıl önlem alınmalı? İşte bütçeye destek olacak ve tüketiciyi koruyacak 10 maddelik çözüm!
Bilal Emin Turan ile Hayatımız Tasarruf
CİHAZ PARASI KADAR FATURA
Son dönemde hem yetkili hem de yetkisiz servislerle ilgili şikayetlerin arttığı görülüyor. ‘Cihaz parası kadar ücret talep ediyorlar’, ‘garanti kapsamındaki ürün için bile para isteyenler var’, ‘parçasını değiştirdikleri cihaz yine arızalandı, tekrar para istiyorlar’, ‘tamir ettik dedikleri cihazın arızası devam ediyor’, ‘1 ay geçti, tamir için götürdükleri cihazı halen getirmediler’... Yetkili servislerle ilgili özellikle bu konularda yoğun şikayetler geliyor. Bir de kendini yetkili servis gibi gösterip yetkisiz hizmet veren ve bu yolla binlerce vatandaşı mağdur edenler var.
ARTIK ÇOK DAHA KIYMETLİ
Bir buzdolabının 40-50 bin liralara, klimanın 35-40 bin liralara, çamaşır ve bulaşık makinelerinin 20-30 bin liralara, yine ortalama bir kombi fiyatının 20 bin liralara çıktığı bir ortamda elektrikli ev aletlerine çok iyi bakmamız gerekiyor. Tabii bazen hesapta olmayan arızalar çıkabiliyor. İşte bu noktada garanti devam etsin etmesin elbette adres yetkili servis olmalı. Yetkili servis irtibat numaralarını bulmak için ilk bakılan yer Google gibi arama motorları oluyor. Fakat bu aramalarda üst sıralarda genelde reklamlı yetkisiz servisler yer alıyor. Sosyal medyada da çok sahte servis yönlendirmeleri var.
KONTROL ETMEK ÇOK KOLAY
Ticaret Bakanlığı’nın devreye aldığı ‘Servis Bilgi Sistemi Projesi (SERBİS)’ servislerin yetkili olup olmadığı konusunda rehber oluyor. Bunun için firma ve logoların gerçek olup olmadığı ‘www.servis.gov. tr’den takip edilebiliyor. Ayrıca firma, şehir ve ilçe bilgileri girilerek tüm servis seçeneklerine bir tıkla ulaşılabiliyor. Öte yandan tüketiciler, konuya ilişkin şikayetlerini ise Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) ve bakanlığın web sayfası üzerinden iletebiliyor. Bakanlık son iki yılda 15 milyon liralık yetkisiz servis cezası kesti.
SÜRPRİZ RAKAMLAR SİZİ ÜZMESİN
Olay servis bilgilerine ulaşmakla bitmiyor. Her kuruşu kıymetli olan vatandaşın, servis hizmeti almadan önceki ve sonraki süreci de çok iyi yönetmesi gerekiyor. İşte 10 maddede ‘yetkili-yetkisiz servis ekonomisi’...
1- Sorgulama yapın
Aldığınız bir ürünün garanti belgesinin olup olmadığını ve garanti süresini ‘egaranti.gtb.gov.tr’ üzerinden garanti numarası girerek veya şirket seçerek sorgulayabilirsiniz.
2- Tek yere bağımlı olmayın
Servis talep etmeden önce arızalanan cihazınız için mutlaka farklı servislerden fikir veya fiyat almaya çalışın. Parça fiyatlarını, servis kontrol ücretinin ne kadar olduğunu sorun. En makul fiyatı sunan ve çözüm odaklı servisi evinize çağırın.
3- Tamirat öncesi dikkat!
Garanti kapsamı dışındaysa servis hiç bir tamirat yapmasa dahi gelip ürünü görüp teşhisi koyduğu anda sizden ücret alacaktır. En az 500-600 liradan kapı açılıyor. Eğer tamirat yapacaksa artı işçilik ve parça maliyeti eklenir. Tamirattan önce mutlaka parça ve tamir ücretini öğrenin. Fiyat yüksekse alternatif servis araştırın. Eğer başta fiyat sormazsanız sürpriz faturalar cep yakabilir.
HAKLARINIZI İYİ ÖĞRENİN
4- Parça fiyatını araştırın
Yetkili servislerin, piyasada rahatlıkla ucuza temin edilebilecek parçaları müşteriye daha yüksek fiyatlarla sunmak gibi bir alışkanlığı var. Parçayı kendiniz ucuza bulabilecekseniz ve değecekse bu seçeneği değerlendirin. Vida, conta gibi uygun fiyatlı muadil (yan sanayi) parçalar da işinizi görebilir.
5- Garantili üründe oyun
Ürünün garantisi devam ediyorsa tüketicinin ücretsiz onarım hakkı bulunuyor. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 11’inci maddesine göre ücretsiz onarım hakkı seçilirse satıcı; işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeden onarım yapmalı. Fakat garanti devam ederken ‘kullanıcı hatası’ deyip tamirat yapılmasa dahi servis ücreti isteyenler olabiliyor. Bu durumda hakem heyetine başvuru yapabilirsiniz.
6- Faturayı kabartma taktikleri
Tamirat için gelen servisler ‘buzdolabı-fırın yüzey temizleyici sprey’ gibi ek ürünleri bedava veriyormuş gibi yapıp, servis ücretini olması gerekenden fazla gösterebiliyor. Dikkatli olun. Aldığınız hizmet karşılığında mutlaka fatura ya da servis hizmet raporu talep edin. Servis sizi mağdur ederse, önce markaya ulaşmaya çalışın, olmadı Ticaret Bakanlığı’na veya CİMER’e şikayet edin.
YİNE AYNI HATAYI VERİRSE...
7- Bir yıl içinde tekrarlarsa
Ürünün garanti süresi dışında, yetkili servis tarafından verilen montaj, bakım ve onarım hizmetiyle ilgili olarak, bir yıl içerisinde aynı arızanın tekrarı halinde (kullanım hatası yoksa) tüketiciden herhangi bir isim altında ücret istenemez.
8- Yaygın ve kaliteli hizmet
Beyaz eşya veya elektronik cihaz alırken servis kalitesini ve servis ağının yaygın olup olmadığını göz önünde tutun. Böylece yaşanabilecek olası servis mağduriyetlerinin ve ekstra maliyetlerin önüne geçersiniz. Yaygın hizmet ağı size daha çok servis seçeneği sunar ve bu rekabet nedeniyle fiyat avantajı da sağlar.
ÜRÜN KURULUMU BEDAVA
9- İlk montajda ücret alınmaz
Sıfır alınan beyaz eşyaların yetkili servis tarafından açılıp kurulması gerekiyor. Bu ücretsiz verilen bir hizmet. Ancak son dönemde bazı servislerin kurulum ücreti istediği belirtiliyor. Bu yüzden uyanık olun kurulum için yetkili servise ekstra ücret ödemeyin ya da ürünü alırken bu ücreti sorgulayın.
10- Kendiniz müdahale etmeyin
Garanti kapsamındaki cihaza kendiniz müdahale etmeyin ve yetkisiz servislerden destek istemeyin. Yetkili servise giden ürünün onarımı için yasal süre 20 iş günü yani yaklaşık 24 gündür. Bu süre geçirildiğinde veya malın garanti süresi içinde yeniden arızalanması durumunda tüketici malın değiştirilmesini isteyebilir. Ayrıca arıza 10 işgünü içinde giderilemezse ürün tamir edilinceye kadar benzer özellikli bir ürünün tüketicinin kullanımına tahsis edilmesi zorunlu (tüketici isterse).